Herbicydy z przedplonu mogą uszkodzić buraka, ale mogą też powodować zahamowanie wzrostu niezauważalne dla plantatora, o które czasem mogą być posądzane inne czynniki. Wśród substancji czynnych herbicydów długo zalegających w glebie oraz stanowiących duże zagrożenie w uprawie buraka wyróżnić można m.in.
- sulfonylomoczniki, triazolinony i imidazoliny (z grupy HRAC 2),
- dinitroaniliny (z grupy HRAC 3)
- niektóre inhibitory wzrostu (z grupy HRAC 4) należące do pirydynokarboksylanów
- oraz triazynony i triazyny (z grupy HRAC 5).
Różny czas rozkładu substancji czynnych
O długości zalegania herbicydów decyduje kilka czynników:
- technika uprawy,
- właściwości gleby,
- warunki pogodowe,
- długość dnia,
- charakterystyka używanych substancji czynnych herbicydów,
- niekiedy zarządzanie resztkami pożniwnymi.
Zobacz także Efekt wielu lat zaniedbań - gleby kwaśne i bardzo kwaśne w Polsce
Biorąc pod uwagę tempo rozkładu herbicydu, wiele z tych czynników jest ze sobą powiązanych. Niektóre herbicydy używane w przedplonach buraka cukrowego rozkładają się szybko i nie stanowią zagrożenia. Inne herbicydy, np. takie jak inhibitory syntezy acetylomleczanowej (ALS), z grupy HRAC 2, często potrzebują wielu miesięcy na degradację w glebie, zanim burak będzie mógł być bezpiecznie uprawiany.
Pozostałości herbicydów w glebie są rozkładane na różne sposoby, w tym:
- przez mikroorganizmy glebowe (najczęstsza metoda degradacji);
- przez hydrolizę chemiczną (woda rozbija cząsteczki herbicydu na mniej aktywne);
- przez fotolizę (rozpad substancji na skutek działania promieni UV);
- ulatnianie z gleby (dot. głównie chlomazonu).
Degradacja herbicydów z udziałem mikroorganizmów
Degradacja herbicydów w glebie najczęściej zachodzi w wyniku rozkładu biologicznego z udziałem mikroorganizmów glebowych. Ich aktywność zależy od panujących warunków środowiska, takich jak skład chemiczny i fizyczny gleby, jej wilgotność oraz temperatura. Są to zdecydowanie najważniejsze czynniki regulujące aktywność mikroorganizmów.
Wysoka zawartość materii organicznej w glebie, wyższa temperatura i optymalna dla nich wilgotność gleby oraz dostępność tlenu, powodują większą aktywność mikrobiologiczną. W efekcie skutkuje to szybszym rozkładem herbicydu. Szczególnie powolny rozkład substancji czynnych ma miejsce w latach suchych i na glebach lżejszych, gdy aktywność mikroorganizmów odpowiedzialnych za degradację jest spowolniona lub jest ich bardzo mało.
Odczyn gleby może wpływać na zaleganie herbicydów
Wysokie pH gleby może wpływać na zaleganie niektórych herbicydów, zagrażających uprawie buraka cukrowego. Wynika to z tego, że rozkład substancji przez hydrolizę chemiczną (rozpad herbicydu w wyniku działania wody) często zachodzi wolniej na glebach o wyższym pH.
