Stolbur w burakach
Stolbur, czyli Candidatus Phytoplasma solani, jak sugeruje nazwa bakteria ta poraża głownie rośliny psiankowate. W ubiegłym roku po raz pierwszy zaobserwowano masowe pojawienie się w burakach cukrowych oraz ziemniakach na południu Niemczech, o czym również informowała Platforma Sygnalizacji Agrofagów.
Zobacz także: Choroba SBR - Syndrom niskiej zawartości cukru teraz w uprawach cebuli!
Jak podaje N.U. Agrar, w przeszłości choroba zwykle występowała falami, które trwały około roku do dwóch, a większość problemów z nią związanych miała miejsce w Austrii, gdzie głównym wektorem był skoczek. W tym roku patogen ten uaktywnił się w Niemczech w uprawie buraka, marchwi oraz cebuli.
SBR i kauczukowate buraki
Choroby te są wywoływane przez owady odżywiające się sokiem roślin - pluskwiaki równoskrzydłe, czyli skoczki zwane też cykadami.
Skoczki wcześniej znane były z bycia nosicielem bakterii Candidatus Arsenophonus phytopathogenicus wywołującej SBR.
Jak się okazuje, Stolbur wywoływany jest teraz przez dwa różne szczepy bakterii, o czym poinformował dr Frank Brändle, fitopatolog i partner zarządzający laboratorium IdentXX:
- Przez bezkomórkową bakterię Candidatus Phytoplasma solani i inny szczep, który wcześniej był określany jako szczep 16SrXII-P spokrewniony z Phtyoplasma solani. Ten ostatni występował głównie w południowo-zachodnich Niemczech. Szczepy bakteryjne tworzą kauczukowate buraki i ziemniaki. Przetwórca buraków Pfeifer&Langen informuje o zgniliźnie końcówek buraków cukrowych w burakach kauczukowych. Choroba często występuje razem z SBR i jest wtedy trudna do odróżnienia – podaje dr Frank Brändle.
Radzenie sobie z tymi chorobami jest o tyle trudne, że nie mogą być hodowane w laboratorium tak jak inne patogeny, ponieważ występują tylko i wyłącznie na żywych roślinach.
W tym roku fitopatolodzy zbadali również poszczególne składniki buraka ćwikłowego: liście, łodygi, a także poziomy w górnej, środkowej i dolnej części korzenia buraka. Zauważono, że większość bakterii znajdowała się w liściach i na końcu korzenia.
Cykada trzcinowa w Polsce
W Niemczech najczęstszymi wektorami są dwa gatunki skoczków:
- Hylalesthes obsoletus,
- Pentastiridius leporinus.
Drugi z wymienionych skoczków nazywany cykadą trzcinową występuje również w Polsce i jest uznawany za głównego wektora bakterii zagrażających obecnie uprawom buraka cukrowego.
Spadek plonów buraka przez Stolbur nawet o 50%
Kierownik ds. uprawy buraków i nowych upraw w firmie Südzucker, Dr Vierling, poinformował, że plony buraków na obszarach gdzie zaatakował Stolbur spadły w zeszłym roku nawet o 50%.
Przetwórcy zauważają również, że choroba ta negatywnie wpływa na przechowywanie buraków.
Jak walczyć z chorobami buraków cukrowych?
Niestety bezpośrednie zwalczanie bakterii, które odpowiadają za SBR i Stolbur nie jest możliwe, przez to, że patogen zasiedla wiązki przewodzące. Można zwalczać skoczki, ale to również jest utrudnione, ponieważ ich żywicielami jest wiele gatunków roślin, w tych również te dziko rosnące.
Można jedynie ograniczyć liczebność skoczków poprzez staranne sprzątanie resztek buraków po zakończonych zbiorach.
Nie bez znaczenia jest również zastosowanie odpowiedniego płodozmianu, tutaj warto unikać pszenicy ozimej zasianej po burakach. Warto zastąpić ją jęczmieniem jarym, który ograniczy liczbę owadów. Aby stwierdzić obecność skoczków na plantacji można użyć żółtych tablic lepowych.
Bernat Patrycja
Źródło: Agrarheute/Platforma Sygnalizacji Agrofagów
Fot: Henryk Ławiński archiwum top agrar Polska
