Model produkcyjny w Australii
Cykl produkcyjny bydła opasowego rozpoczyna się od hodowli matek dla ich potomstwa. Następnie w tym modelu cielęta przechodzą na wybiegi, podzielone mniejszymi zagrodami (ang. feedlot). W ten sposób, niezależnie od tego, czy zagrody są zadaszone, czy zwierzęta przebywają na zewnątrz, spędzają czas głównie jedząc, zamiast wędrować, jak np. na pastwisku czy wolnym wybiegu – głównym celem tego systemu jest tucz.
Od bydła opasowego pozyskiwana jest nie tylko wołowina, ale również produkty uboczne, takie jak skóra, żelatyna, pojawiające się w słodyczach, kosmetykach, a także insulina i leki do inhalacji.
Australijska wołowina
We wszystkich stanach i terytoriach zależnych Australii wychów bydła mięsnego odbywa się na zewnątrz. Na południu kontynentu, gdzie pastwiska oraz uprawy mają lepszą jakość, liczba stad i ich pogłowie jest największe. Aż 69% wołowiny i cielęciny produkowane jest w stanach Queensland (największy wytwórca) i Nowej Południowej Walii. W 2021 r. Australia uplasowała się na 7 miejscu na świecie pod względem wyprodukowanego mięsa wołowego.
Największym odbiorcą australijskiej wołowiny jest Japonia, aczkolwiek tegoroczny export obniżył się aż o 19% względem 2020 r. Stabilnym rynkiem zbytu jest także Korea Południowa – a dzięki bardzo małym zmianom w imporcie (tegoroczny spadek importu tylko o 1,9% dla Korei), oba azjatyckie kraje wyprzedziły tak wielkich odbiorców jak Chiny i Stany Zjednoczone, a także Indonezję.
Główne rasy hodowlane
-
Adaptaur – zaadaptowana do warunków tropikalnych rasa powstała od ras hereford i shorthorn w Stacji Badawczej Belmont, niedaleko Rockhampton w stanie Queensland. Bydło zostało wyselekcjonowane przede wszystkim ze względu na zwiększoną odporność i/lub tolerancję na tropikalne upały i kleszcze bydlęce (Boophilus microplus).
-
Australijski braford – zaadaptowana z ras brahman i hereford w Queensland w latach 1946-1952, w ramach programu produkcji bydła odpornego na kleszcze bydlęce i lepiej tolerującego ciepło niż niektóre inne rasy.
-
Australijski brangus to bezrożna rasa bydła mięsnego, wyhodowana w tropikalnych obszarach przybrzeżnych stanu Queensland w Australii, przez krzyżowanie bydła rasy brahman i angus w latach pięćdziesiątych.
-
Australijski charbray – rasa powstała w wyniku połączenia dwóch ras: charolaise i brahman.
-
Australijskie bydło nizinne to rasa małego, bezrogiego bydła mięsnego, które zostało wyhodowane przez hodowców w Australii z czarnego bydła aberdeen angus. Są małe, ale nie mają specyficznego genu karłowatości.
-
Belmont red to rasa bydła mięsnego opracowana naukową organizację CSIRO w 1954 roku w odpowiedzi na zapotrzebowanie w Australii na bydło, które poprawiłoby płodność bydła Bos indicus – zebu indyjskiego.
-
Droughtmaster to tropikalna rasa bydła mięsnego wyhodowana w północnej części stanu Queensland przez kilku hodowców bydła z krzyżowania bydła rasy brahman i ras brytyjskich, głównie shorthorn na początku XX wieku.
-
Greyman to rasa bydła mięsnego wyhodowana w Queensland w latach 70. XX wieku, specjalnie dostosowana do środowiska stanu Queensland, łącząc wyjątkowe cechy genetyczne zarówno ras murray grey, jak i brahman.
-
Murray grey to bezrożne bydło wyhodowane z ras shorthorn i aberdeen angus w górze rzeki Muray w australijskiej Nowej Południowej Walii.
Wielkość gospodarstw
Szacuje się, że w latach 2020-21 pogłowie bydła mięsnego w Australii jest najmniejsze od sezonu 1992-93. Produkcja żywca i wartość eksportu pozostają wysokie, choć prognozowany jest spadek wartości eksportu żywca o 24%.
Stada bydła różnią się wielkością w zależności od tego, czy jest to północ czy południe, w zasadzie gospodarstwa w południowej Australii miały średnią wielkość stada wynoszącą 412 sztuk i średnią powierzchnię prawie 6 000 hektarów. Ponadto, ponad 90 procent gospodarstw w regionie miało stado liczące średnio od 100 do 800 sztuk, przy czym gospodarstwa te stanowiły prawie dwie trzecie pogłowia bydła w regionie.
W przeciwieństwie do południa kontynentu, większość bydła w regionie północnym utrzymywana jest na stosunkowo niewielkiej liczbie bardzo dużych posesji. W ciągu okresie 2012-2015 około 40% gospodarstw miało stada liczące ponad 800 sztuk, co stanowiło około 85% pogłowia bydła w regionie. W tym samym okresie średnia wielkość stada w północnej Australii wynosiła 1 576 sztuk, a średnia wielkość gospodarstwa wynosiła prawie 23 500 hektarów.
Koszty produkcji
Opłacalność produkcji zależy od wielu czynników. Ceny wołowiny utrzymują się na stosunkowo wysokim poziomie: za sprawą suszy w sezonie 2018-2019, która miała ogromny wpływ na hodowlę bydła, wzrosły ceny paszy, jednak wzrosły jednocześnie ceny skupu, co w części pokryło straty. Co więcej, australijscy farmerzy byli częściowo przygotowani na sezon suszowy i weszli w niego ze sporymi zapasami paszowymi.
Od początku 2021 roku ceny żywca utrzymują się jednak między 5,77-8 dolarów (1 dolar australijski to ok. 2,85 złote). W tym samym okresie, jak podaje Rabobank, za kilogram wołowiny w sklepie konsumenci płacili około 23,87 dolary.
Wpływ na koszty
Pośród czynników, mających wpływ na koszty produkcji, należy wymienić przede wszystkim dostęp do siły roboczej oraz ziemi.
Wiele regionów północnej Australii zmaga się z niedoborami fosforu, co generuje poważne problemy żywieniowe dla bydła, mogące powodować spore straty w produktywności i rentowności. Bydło potrzebuje fosforu do prawie wszystkich funkcji życiowych organizmu:
-
budowy kości i zębów
-
metabolizmu tłuszczów, węglowodanów i białek
-
produkcji mleka
-
utrzymanie spożycia paszy, zwłaszcza w okresie wzrostu
Niedobory często pojawiają się w tropikalnych regionach, ponieważ większość gleb na północy kontynentu zawiera mniej dostępnego fosforu w porównaniu z południową Australią. Oznacza to, że na pastwisku często nie ma wystarczającej ilości fosforu, aby sprostać wymaganiom zwierząt.
Największe zapotrzebowanie na fosfor mają cielęta, jałówki i krowy w wysokiej ciąży oraz krowy w okresie laktacji.
Badania pokazują, że odpowiednie spożycie fosforu może:
-
zwiększyć wagę urodzeniową o 6-12%,
-
zwiększyć odsetek odsadzeń o 15-30%,
-
zwiększyć wagę krów nawet o 130 kg,
-
zmniejszyć śmiertelność krów o 15-50%.
Ma to duży wpływ na koszty produkcji od najwcześniejszych etapów chowu i produkcji bydła, nie tylko bydła mięsnego, ale także bydła mlecznego i ich krzyżówek.
Podsumowując
-
Australia ma 9 ras bydła mięsnego, przystosowanego do różnych warunków klimatycznych i środowiskowych;
-
Odstawienie cieląt, w zależności od przyjętej metody, pozwala zredukować straty i wspomaga zdrowie zwierzęcia;
-
Braki fosforu w glebie wpływają na zmniejszenie spożycia runi o nawet 10-30%, co wpływa negatywnie na szybkość przyrostów, wagę krów i jałówek, kondycję bydła i zwiększa śmiertelność;
-
Negatywny wpływ suszy w sezonie 2018-2019 i pandemia COVID-19 w 2020 r. wpłynęły na spadek cen bydła i zmniejszony eksport, szczególnie do Chin;
-
Region, w którym utrzymywane jest stado, ma duże znaczenie dla produkcyjności i rentowności.
Melody Mushonga, Wyższa Szkoła Handlu i Usług w Poznaniu
tłum. al
fot. EldersRural Australia
