Posłanka Urszula Pasławska złożyła do MRiRW interpelację „w sprawie zgodności działań ARiMR z przepisami prawa Unii Europejskiej dotyczącymi przyznawania i kontroli płatności w ramach wspólnej polityki rolnej”.
Decyzje ARiMR podejmowane bez analizy?
Zwróciła w niej uwagę na poważny problem dotyczący stosowanej przez organy ARiMR praktyki nakładania zbyt surowych sankcji wobec producentów rolnych, oskarżanych o tzw. tworzenie sztucznych warunków w celu uzyskania korzyści z programów płatności rolnej.
Reprezentując interesy rolników, którzy zostali dotknięci tego rodzaju działaniami ARiMR, stwierdzam, iż w wielu przypadkach decyzje te są podejmowane bez wystarczającej i dogłębnej analizy stanu faktycznego. Organy ARiMR w zbyt dużym stopniu opierają swoje decyzje na powiązaniach rodzinnych lub prawnych między beneficjentami, co w praktyce nie powinno stanowić jedynej podstawy do przypisania sztucznych warunków. Ignorowane są istotne czynniki, takie jak długoletnie funkcjonowanie gospodarstw rolnych, rzeczywiste prowadzenie działalności rolniczej czy brak związku z przekształceniami gospodarstw a kampaniami płatności – napisała do ministra rolnictwa posłanka U. Pasławska.
Obowiązek weryfikowania wydatków
W odpowiedzi ministerstwo rolnictwa podkreśliło, że unijne fundusze muszą być wydatkowane zgodnie z zasadami rzetelnego zarządzania finansami, ogólną zasadą słuszności i proporcjonalności. Prawo unijne nakłada bowiem na Komisję Europejską i kraje członkowskie obowiązek weryfikowania, czy środki z budżetu Wspólnoty są wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem.
W praktyce oznacza to, że działania rolników skierowane na pozyskanie korzyści w sposób sprzeczny z odpowiednimi celami prawa unijnego, poprzez sztuczne stworzenie warunków w celu uzyskania tej korzyści, prowadzą do nieprzyznania lub wycofania korzyści.
Jeżeli warunki wymagane do otrzymania płatności zostały stworzone w sposób sztuczny, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia, należy odmówić przyznania płatności – napisał wiceminister Jacek Czerniak.
Jak tworzone są sztuczne warunki?
Przez korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia rozumieć można np.:
- podział gospodarstwa lub stada zwierząt dokonany wyłącznie w celu uniknięcia zastosowania stawek degresywnych w przypadku płatności ONW, płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, ekologicznych, dobrostanowych,
- podział gospodarstwa dokonany wyłącznie w celu uniknięcia limitów powierzchniowych w przypadku płatności ONW, płatności zalesieniowej i płatności inwestycyjno-leśnej, płatności redystrybucyjnej, płatności do powierzchni upraw roślin pastewnych,
- podział stada zwierząt, który umożliwi przyznanie płatności do krów bądź płatności do bydła z ominięciem limitu liczbowego zwierząt wynikającego z przepisów prawa krajowego, tj. z art. 29 ust. 4 i 5 ustawy PS WPR3,
- stworzenie pozorów prowadzenia działalności rolniczej dla uzyskania pomocy.
Czytaj także: Zaliczki dopłat bezpośrednich 2024: ruszyła wypłata! Kto otrzyma najszybciej?
ARiMR gromadzi materiał dowodowy
Resort rolnictwa odrzuca także zarzut, że decyzje ARiMR w sprawie sztucznych warunków są podejmowane „bez wystarczającej i dogłębnej analizy stanu faktycznego”.
Zdaniem MRiRW, samo stwierdzenie przez urzędników stworzenia sztucznych warunków nie stanowi podstawy do stosowania sankcji w postaci odmowy przyznania/wypłaty pomocy, a zarzut ich stworzenia jest stawiany wyłącznie na podstawie wyczerpującego i bezstronnego postępowania wyjaśniającego. Co więcej, zgromadzony materiał dowodowy wskazujący na zaistnienie sztucznych warunków w każdym z przypadków powinien być kompletny i zapewniać właściwy i wyczerpujący ślad rewizyjny z przeprowadzonej oceny.
