Więcej w warunkowości
Począwszy od tegorocznej kampanii rozszerzony został katalog wymagań podstawowych – warunkowości. Nowością jest włączenie wymagań związanych z przestrzeganiem przepisów prawa pracy – dotyczy to gospodarstw zatrudniających w jakiejkolwiek formie pracowników. W tym przypadku nie nakłada się na pracodawców żadnych nowych obowiązków, natomiast włączenie przepisów prawa pracy w zbiór norm warunkowości oznacza poważniejsze sankcje za ich nieprzestrzeganie. W takim przypadku pracodawca ukarany może być nie tylko sankcjami nakładanymi przez Państwową Inspekcję Pracy, ale także obniżeniem należnych dopłat bezpośrednich.
Drugą z nowości jest wdrożenie normy GAEC 2, dotyczącej ochrony terenów podmokłych i torfowisk – w praktyce sprowadzającej się do zakazu przekształcania, przeorywania wyznaczonych terenów, łącznie z zakazem budowy na nich nowych urządzeń odwadniających czy wydobycia torfu. Normą tą ma być objęte w skali kraju ok. 400 tys. ha – czekamy na listę tychże obszarów, przygotowaną przez resort rolnictwa.
Redukcje w ekoschematach
Najważniejszą tegoroczną zmianą jest chyba ograniczenie maksymalnej, łącznej powierzchni realizowanych w ramach ekoschematów obszarowych do 300 ha na gospodarstwo, co dotknie szczególnie większe gospodarstwa, użytkujące 100 i więcej hektarów (za wyjątkiem rolniczych spółdzielni produkcyjnych). Z tego ograniczenia ma być wyłączona tylko powierzchnia zgłaszana do ekoschematu Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych oraz powierzchnie dodatkowych ekoschematów realizowanych w powiązaniu z nowym ekoschematem dotyczącym dopłat do kwalifikowanego materiału siewnego.
Zmianie ulega także punktacja za dwa popularne ekoschematy: uproszczone systemy upraw z 4 do 3 punktów, wymieszanie słomy z glebą z 2 do 1 punktu. Mniej (i to znacznie) otrzymają także rolnicy deklarujący udział w systemie integrowanej produkcji dla typowych upraw rolniczych, takich jak zboża, kukurydza, czy rzepak.
Materiał siewny w ekoschemacie
Lista ekoschematów rozszerzy się za to o płatności za stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego zbóż i roślin strączkowych oraz kwalifikowanych sadzeniaków ziemniaka – pomoc ta będzie się jednak w szczegółach różnić od pomocy krajowej w ramach de minimis, która w tym roku nadal zostaje (oczywiście nie można będzie korzystać z obu jednocześnie). Najważniejsze różnice: w ramach ekoschematu będzie dodatkowy wymóg, aby kwalifikowanym materiałem siewnym roślin, do których przysługuje pomoc (zboża, strączkowe, ziemniaki) obsiać/obsadzić przynajmniej 25% gruntów ornych w gospodarstwie (obowiązują takie same minimalne ilości, jak w pomocy krajowej), dodatkowo na tej samej działce musi być zadeklarowany ekoschemat dotyczący biologicznej uprawy lub jeden z wariantów ekoschematu rolnictwo węglowe, lub na tej działce zadeklarowany zostanie wysiew międzyplonu ozimego lub ścierniskowego. W wielu przypadkach nie będzie więc możliwości ubiegania się o dopłaty do kwalifikatu w ramach ekoschematu, będzie jednak można wystąpić o pomoc w ramach pomocy krajowej (de minimis).
Nie tylko biologiczna ochrona
Ekoschemat dotyczący biologicznej ochrony roślin zmieni się w biologiczną uprawę, w ramach której będzie można otrzymać dodatkową płatność nie tylko za wykorzystanie biologicznych środków ochrony roślin, ale i za stosowanie mikrobiologicznych produktów nawozowych. Lista tych ostatnich jest całkiem pokaźna, więc można przypuszczać, że i chętnych na płatność znajdzie się wielu. Tym bardziej, że na liście mikrobiologicznych produktów nawozowych znajdują się produkty dystrybuowane przez duże firmy, zaopatrujące rolników w środki do produkcji – np. szczepionki bakteryjne do roślin strączkowych, czy preparaty bakteryjne wiążące azot z powietrza.
