Rolnicy: Zawiesić obowiązek ugorowania gruntów!
W 2023 roku obowiązywała nas derogacja, dzięki której za grunty ugorowane uznawane były również grunty wykorzystane do uprawy roślin, z wyłączeniem gruntów wykorzystywanych do uprawy kukurydzy i soi oraz zagajników o krótkiej rotacji
Od roku 2024 norma GAEC 8 obowiązuje w pełnym wymiarze wymogów. Norma ta od samego początku wzbudza kontrowersję i niezgodę rolników, dlatego też liczne organizacje rolnicze walczą o jej zmianę lub przesunięcie w czasie. Z początkiem grudnia Krajowa Rada Izb Rolniczych ponownie złożyła interpretację z postulatami aby zobowiązania wynikające ze wspólnej polityki rolnej, dotyczące ugorowania 4% gruntów rolnych, zostały zawieszone. Izba w swojej interpretacji powoływała się na obecną trudną sytuację w Europie
Sytuacja na rynku i nowe zobowiązania to widmo bankructwa
KRIR wskazuje, że rolnicy zmagają się aktualnie z wysokimi kosztami produkcji oraz niskimi cenami skupu płodów rolnych, które niejedno gospodarstwo doprowadziły na skraj bankructwa.
- Zgodnie z załozeniami Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023 - 2027 ma ona na celu pozytywnie oddziaływać na środowisko i jednocześnie przyczyniać się do produkcji żywności lepszej jakości. Jednakże w obecnej sytuacji na rynku rolnym jest to zobowiązanie, które może doprowadzić do zapaści części gospodarstw rolnych. – wskazuje KRIR.
Jednocześnie przedstawiciele Izby zaproponowali alternatywne rozwiązania, takie jak:
- zwolnienie z tego warunku gospodarstw posiadających produkcję zwierzęcą,
- spełnienie warunku poprzez posiadanie w strukturze upraw roślin takich jak groch, łubin, soja, kończyna,
- uznanie łąk kwietnych w ramach ekoschematów jako powierzchnie nieprodukcyjne, wypełniające warunek ugorowania 4% gruntów ornych.
Komisja Europejska nie wyraża zgody na derogację
Na odpowiedź z resortu rolnictwa KRIR nie musiała długo czekać, jednak nie jest ona satysfakcjonująca dla rolników. Z początkiem stycznia Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ustosunkowało się do postulatów Izby. W piśmie MRiRW wskazało, że zarówno norma GAEC 8, jak i warunkowość są obowiązkowe do wdrożenia dla państw członkowskich.
Tym samym, wyłączenie normy GAEC 8 oznaczałoby konieczność zmiany rozporządzeń UE i uzyskania zgody większości państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego (PE) i Komisji Europejskiej (KE) na wprowadzenie takich zmian. Ministerstwo jasno określiło, na obecną chwilę Komisja Europejska nie wyraża zgody na derogację, taką jaka obowiązywała w roku 2023.
KE: Nie ma zagrożenia dla bezpieczeństwa żywnościowego
Jak podkreślają w swojej odpowiedzi, część państw członkowskich, w tym Polska, widzi zasadność utrzymania odstępstwa od normy GAEC 8 również w 2024 r., ze względu na niekorzystne warunki pogodowe, trudną sytuację rynkową i wpływ wojny w Ukrainie na sytuację rolników. Ministerstwo zapewnia, że stosowne wnioski w tej sprawie zostały złożone do Komisji Europejskiej.
Na chwilę obecną nie ma jednak zgody KE na wdrożenie odstępstwa od normy GAEC 8 w 2024 r. Zdaniem Komisji, aktualnie nie ma zagrożenia dla bezpieczeństwa żywnościowego co oznacza, że nie mają dłużej zastosowania powody, dla których przyznano odstępstwa od normy GAEC 7 i 8 w 2023 roku. Opinii tej niewątpliwie nie podziela strona społeczna, która deklaruję dalszą walkę o odstępstwo lub zmianę niekorzystnych norm GAEC w ramach warunkowości.
Agata Stachowiak
