Obecna architektura wsparcia bezpośredniego składa się z dwóch podstaw – tego co jest obowiązkowe dla rolników -warunkowości oraz działań dobrowolnych -ekoschematów i działań klimatyczno-środowiskowych. Warunkowość oparta jest na zbiorze przepisów, które muszą być przestrzegane w gospodarstwie jako:
• podstawowe wymogi w zakresie zarządzania SMR
• normy dotyczące utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska GAEC.
Aby ubiegać się o wsparcie podstawowe, rolnik musi przestrzegać zarówno wymogów SMR jak i norm GAEC. Wymogi SMR odnoszą się do ochrony środowiska, zdrowia publicznego, zdrowia roślin oraz dobrostanu zwierząt. Rolnicy muszą przestrzegać aż 11 wymogów SMR:
SMR 1 - Ramowa Dyrektywa Wodna - wymogi dotyczące kontroli pozwoleń
SMR 2 - Dyrektywa Azotanowa - ochrona wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego
SMR 3 - Ochrona dzikiego ptactwa
SMR 4 - Ochrona siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
SMR 5 - Bezpieczeństwo żywności i pasz
SMR 6 - Zdrowie zwierząt
SMR 7 - Zdrowotność roślin
SMR 8 - Zrównoważone stosowanie pestycydów
SMR 9 - Dobrostan cieląt
SMR 10 - Dobrostan świń
SMR 11 - Dobrostan zwierząt hodowlanych
W ubiegłym roku to nie wymogi SMR a normy GAEC wzbudziły i w dalszym ciągu wzbudzają w rolnikach największe kontrowersje. W Polsce obowiązuje 9 norm GAEC:
Norma GAEC 1: Utrzymywanie trwałych użytków zielonych w oparciu o stosunek powierzchni trwałych użytków zielonych do powierzchni użytków rolnych na poziomie krajowym.
Norma GAEC 2: Ochrona torfowisk i terenów podmokłych
Norma GAEC 3: Zakaz wypalania gruntów rolnych
Norma GAEC 4: Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych
Norma GAEC 5: Zarządzanie orką, przyczyniające się do zmniejszenia ryzyka degradacji i erozji gleby, w tym uwzględnianie nachylenia terenu.
Norma GAEC 6: Minimalna pokrywa glebowa w najbardziej newralgicznych okresach
Norma GAEC 7: Zmianowanie upraw lub inne praktyki mające na celu zachowanie potencjału gleby, w tym dywersyfikacja upraw (dotyczy gospodarstw powyżej 10 ha)
Norma GAEC 7: Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na gruntach ornych.
GAEC 8 Minimalny udział powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne oraz na wszystkich użytkach rolnych, zachowanie elementów krajobrazu oraz zakaz ścinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków oraz okresu wychowu młodych.
GAEC 9 Zakaz przekształcania lub zaorywania TUZ wyznaczonych jako cenne na obszarach NATURA 2000.
W jakiej wysokości dopłaty otrzyma rolnik?
Otrzymanie pełnego wsparcia w zakresie dopłat bezpośrednich uzależnione jest od zapewnienia przez beneficjentów przestrzegania powyższych norm i wymogów. Stawki płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego za rok 2023 wygląda następująco:
- Podstawowe wsparcie dochodów do celów zrównoważoności (podstawowe wsparcie dochodów) - 502,35 zł/ha
- Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów do celów zrównoważoności (płatność redystrybucyjna) - 180,96 zł/ha
- Uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników (płatność dla młodych rolników) - 280,33 zł/ha
- Płatność do bydła - 343,46 zł/szt.
- Płatność do krów- 439,41 zł/szt.
- Płatność do owiec - 116,44 zł/szt.
- Płatność do kóz - 47,84 zł/szt.
- Płatność do roślin strączkowych na nasiona - 823,91 zł/ha
- Płatność do roślin pastewnych - 471,53 zł/ha
- Płatność do chmielu - 1 985,54 zł/ha
- Płatność do ziemniaków skrobiowych - 1 501,05 zł/ha
- Płatność do buraków cukrowych - 1 391,96 zł/ha
- Płatność do pomidorów - 2 047,34 zł/ha
- Płatność do truskawek - 1 237,42 zł/ha
- Płatność do lnu - 463,10 zł/ha
- Płatność do konopi włóknistych - 134,35 zł/ha
- Płatność niezwiązana do tytoniu - grupa Virginia- 3,08 zł/kg
- Płatność niezwiązana do tytoniu - grupa pozostałe- 3,08 zł/kg
- Uzupełniająca płatność podstawowa - 77,97 zł/ha
Agata Stachowiak
/Księgowa Rolnika/
