15 marca 2024 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła przyjmowanie wniosków w ramach kolejnej kampanii dopłat bezpośrednich i obszarowych. Jak podali, na dzień 20 marca br. rolnicy złożyli już 15 tys. wniosków.
Gdzie można złożyć wniosek o dopłaty bezpośrednie?
Kolejny już rok z rzędu o wsparcie po raz kolejny można się ubiegać wyłącznie za pomocą internetowej aplikacji eWniosekPlus, dostępnej na Platformie Usług Elektronicznych. Rolnicy, którzy nie mają komputerów, mogą liczyć na techniczne wsparcie ze strony pracowników ARiMR. Wszelkie wątpliwości można konsultować również za pośrednictwem infolinii. Także w tym roku będzie można liczyć na bezpłatną pomoc ekspertów z Ośrodków Doradztwa Rolniczego. Jak informował tydzień temu podczas Targów Agrotech 2024 w Kielcach wiceminister Adam Nowak, doradcy z ODR-ów będą bezpłatnie pomagać rolnikom w wypełnianiu wniosków.
Kto może się ubiegać o dopłaty bezpośrednie?
ARiMR przypomina, że dopłaty bezpośrednie przysługują rolnikowi aktywnemu zawodowo prowadzącemu działalność rolniczą. Musi on posiadać grunty o powierzchni co najmniej 1 ha. Ziemia, do której chce otrzymać płatności, powinna być w jego posiadaniu na dzień 31 maja 2024 r. Wsparcie to przysługuje także rolnikowi, który ma mniej niż 1 ha gruntów, ale spełnia warunki do przyznania płatności związanych ze zwierzętami, a łączna kwota płatności bezpośrednich, które miałby otrzymać, wynosi co najmniej 200 euro.
Zobacz także: Dopłaty do kukurydzy: Już ponad 400 mln zł wypłacono rolnikom!
O jakie płatności można się ubiegać w 2024 roku?
Katalog płatności, o które można się ubiegać w rozpoczynającej się właśnie kampanii, jest niemal identyczny z tym z 2023 roku. W ramach dopłat bezpośrednich oprócz m.in. podstawowego wsparcia dochodów czy płatności redystrybucyjnej od ubiegłego roku realizowane jest dofinansowanie z tytułu ekoschematów. Tych w 2024 roku dotyczą pewne zmiany, np. wprowadzone zostały dodatkowe warianty w przypadku dobrostanu zwierząt hodowanych zgodnie z systemami jakości.
W tym roku można się nadal starać o przyznanie przejściowego wsparcia krajowego, a tzw. obszarówkę stanowią płatności: rolno-środowiskowo-klimatyczne, ekologiczne, leśne i ONW.
Do kiedy ARiMR będzie przyjmować wnioski o dopłaty?
Wnioski o przyznanie dopłat wraz z załącznikami są przyjmowane do 15 maja 2024 r. Tradycyjnie dokumenty będzie można dostarczyć również po tym terminie, ale za każdy roboczy dzień opóźnienia płatność zostanie pomniejszona o 1 proc.
Z kolei korekty we wnioskach bez konsekwencji finansowych będzie można wprowadzać do 31 maja 2024 r. Po tej dacie płatności do powierzchni objętych zmianami będą również obniżane o 1 proc. za każdy dzień zwłoki.
Zarówno w przypadku składania wniosków, jak i wprowadzania w nich modyfikacji, ostateczny termin zakończenia tegorocznej kampanii powinien nastąpić 9 czerwca 2024 r., ale ponieważ jest to niedziela, wnioski będzie można składać do 10 czerwca.
Najważniejsze zmiany w dopłatach za 2024 rok: Normy GAEC
W 2024 roku główne zmiany dotyczące warunkowości (norm GAEC) będą następujące:
- wprowadzenie częściowej derogacji od normy GAEC 8, obowiązującej na mocy rozporządzenia Komisji (UE) 2024/587 - umożliwiającej rolnikom i innym beneficjentom spełnienie tej normy poprzez przeznaczenie minimalnego udziału co najmniej 4% gruntów ornych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane lub uprawy wiążące azot lub międzyplony. Przy czym międzyplony i uprawy wiążące azot muszą być uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin, a współczynnik ważenia w odniesieniu do międzyplonów wynosi 1;
- uzupełnienie definicji nawozów w ramach normy GAEC 4 o każdą inną substancję zawierającą związek lub związki azotu rolniczo wykorzystywaną w celu zwiększenia wzrostu roślinności. Tym samym definicja obejmuje m.in. produkty pofermentacyjne, pozostałości z gospodarstw rybackich, odchody zwierzęce oraz osady ściekowe wchodzące w zakres programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu;
- w przypadku normy GAEC 7 i GAEC 8 - rezygnacja z obowiązku składania oświadczenia na rzecz prowadzenia rejestrów zabiegów agrotechnicznych lub posiadaniu innych dokumentów zawierających m.in. numer działki ewidencyjnej, oznaczenie działki rolnej, informacje o wykonanych zabiegach.
Zmiany w dopłatach dla młodych rolników
W tym roku weszły w zycie także następujące zmiany w zakresie płatności dla młodych rolników:
- odstąpienie od wymogu posiadania przez rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności dokumentu potwierdzającego, że podlegał ubezpieczeniu w KRUS;
- ograniczenie wymogu składania oświadczenia w celu ustalenia daty rozpoczęcia działalności rolniczej - tylko w przypadku nieposiadania przez małżonka rolnika numeru PESEL.
Płatności do zwierząt w 2024 roku
Rolnicy, którzy posiadają zwierzęta powinni wiedzieć o zmianach w zakresie płatności związanych z produkcją do zwierząt. Dotyczą one ograniczenia zakresu informacji koniecznych do weryfikacji zgłoszenia dokonanego w systemie IRZ w celu kwalifikacji zwierzęcia do płatności do danych wynikających z przepisów unijnych.
Zmiany w zasadach przyznawania dopłat spółdzielniom
Zmiana dla spółdzielni ubiegających się o płatność redystrybucyjną lub płatność do roślin pastewnych jest jedna. Chodzi o wprowadzenie możliwość złożenia przez spółdzielnię oświadczenia o poddaniu się badaniu lustracyjnemu.
Ekoschematy 2024. Jakie zmiany dla rolników?
W 2024 roku nadal rolnicy będą mogli się starać o uzyskani epłatności w ramach 6 ekoschematów. Główne zmiany w zakresie ekoschematów obszarowych są następujące:
1. Ekoschemat "Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi", w przypadku praktyk:
a) Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji oraz Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo:
- utrzymano możliwość weryfikacji realizacji praktyk poprzez składanie oświadczenia o wykonaniu praktyk również w kolejnych latach wdrażania ekoschematów, w sytuacji jeżeli rolnik nie będzie mógł wykonać zdjęcia geotagowanego oraz zrezygnowano z obowiązku prowadzenia rejestru;
- w odniesieniu do gruntów ornych wprowadzono odstępstwo umożliwiające złożenie oświadczenia lub zdjęcia geotagowanego o wykonaniu praktyk do 30 listopada, jeżeli mają zastosowanie przesłanki, wskazujące na sytuacje uniemożliwiające dokonanie zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, o których mowa w „Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”;
- nałożenie na ARiMR obowiązku wzywania rolników w przypadku, jeżeli nie złożyli oświadczenia/zdjęcia geotagowanego na potrzeby realizacji tych praktyk;
b) Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie dotyczącym wapnowania:
- zrezygnowano z obowiązku składania oświadczenia, że rolnik nie otrzymał decyzji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w sprawie przyznania dofinansowania na zakup nawozu wapniowego
c) Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe:
- doprecyzowano, że w ramach międzyplonów może być stosowana forma jara lub ozima roślin tworzących mieszankę międzyplonu ozimego, a w przypadku wsiewki śródplonowej zrezygnowano z obowiązku składania oświadczenia o dacie zbioru uprawy w plonie głównym na rzecz prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych.
2. Ekoschemat "Integrowana Produkcja Roślin".
- W tym ekoschemacie doprecyzowano, że płatności są przyznawane również, jeżeli małżonek rolnika prowadzi uprawy roślin zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin.
3. Ekoschemat "Dobrostan zwierząt PS WPR"
W tym ekoschemacie zmiany są następujące:
a) nowa płatność dla rolników uczestniczących w krajowych systemach jakości (obecnie są to: system QMP dla bydła rzeźnego i system QAFP dla świń, kurcząt brojlerów i indyków rzeźnych) z tytułu obowiązujących w tych systemach ograniczeń w zakresie stosowania antybiotyków;
b) w przypadku realizacji wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w systemie otwartym, dopuszczone zostanie utrzymywanie ogierów w pomieszczeniach/budynkach i otrzymanie do nich wsparcia wg stawki dla wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w pomieszczeniach lub budynkach;
c) obowiązek odbycia jednorazowego, bezpłatnego szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków u zwierząt. Rolnik będzie miał możliwość odbyć szkolenie w terminie do dnia 14 marca roku następującego po roku, w którym złożył wniosek poprzez udział w jednej z trzech dostępnych form:
- ekranowo (samodzielnie poprzez dostęp on-line 24 h/7 dni w tygodniu),
- webinarium (on-line z udziałem osoby prowadzącej i transmisji na żywo),
- stacjonarnie (w oddziale ODR).
Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne
W 2024 roku główne zmiany w zakresie interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych są następujące:
- złagodzenie warunków i wymogów w ramach Interwencji Bioróżnorodność na gruntach ornych, m.in.: zmniejszenie liczby wymaganych gatunków w mieszance wykorzystywanej do założenia pasa kwietnego (z 10 do 8 gatunków) lub ogródka bioróżnorodności (z 20 do 15 gatunków), zwiększenie maksymalnej szerokości pasa kwietnego (z 9 m do 20 m), rezygnacja z wymogu 50% udziału gruntów ornych w powierzchni wszystkich użytków rolnych w gospodarstwie;
- uproszczenie wnioskowania poprzez wykorzystanie warstw cyfrowych opracowanych przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w ramach interwencji przyrodniczych na obszarach Natura 2000 (w roku 2023 – warstwy GIOŚ dla dubelta i wodniczka, od 2024 r. warstwy GDOŚ dla pozostałych siedlisk i gatunków);
- obniżenie wymaganej min. obsady zwierząt w interwencjach przyrodniczych z 0,5 do 0,3 DJP/ha.
Płatności do produkcji ekologicznej
Zmiany pojawiły sie także w zakresie interwencji Rolnictwo ekologiczne PS WPR oraz działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014–2020, obejmujących: uprawy na gruntach ornych, uprawy sadownicze oraz TUZ. Oto one:
a) w przypadku interwencji PS WPR oraz działania PROW – możliwość zastąpienia uprawy sadowniczej uprawą na gruntach ornych, a w przypadku interwencji PS WPR – możliwość:
- zastąpienia upraw na gruntach ornych uprawami sadowniczymi,
- zastąpienia TUZ uprawami na gruntach ornych lub sadowniczymi,
- zmiany gatunku uprawy sadowniczej;
b) obniżenie wymaganej min. obsady zwierząt w przypadku premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą z 0,5 do 0,3 DJP/ha;
c) przyznawanie płatności ekologicznych do gruntów wykorzystywanych na potrzeby spełnienia normy GAEC 8, tj. ugorów bez produkcji wg stawki dla upraw rolniczych po okresie konwersji (1.571 PLN/ha). Grunt musi pozostawać w systemie rolnictwa ekologicznego.
Płatności ma zalesienie i zadrzewienie
W 2024 roku główne zmiany w zakresie interwencji leśnych i zadrzewieniowych PS WPR są następujące:
- wprowadzenie uproszczeń w przypadku ubiegania się o przyznanie pomocy do gruntów zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej poprzez rezygnację z załącznika do wniosku, jakim była mapa geodety;
- rozszerzenie listy gatunków drzew i krzewów, które mogą być wykorzystywane w interwencjach leśno-zadrzewieniowych;
- doprecyzowanie przepisów w zakresie dokumentów planistycznych z gminy, które stanowią załącznik do wniosku o sporządzenie planu zalesienia.
Płatności ONW w 2024 roku
Zmiany nastąpiły także w zakresie Płatności ONW: Od 2024 r., zwiększone zostały stawki płatności na obszarach ONW typ górski i podgórski dla rolników posiadających zwierzęta trawożerne:
- na obszarach strefy II ONW typ specyficzny tzw. podgórskiej ze zwierzętami, ze stawki 550 zł/ha do 676 zł/ha,
- na obszarach ONW typ górski, z 750 zł/ha do 829 zł/ha.
Ponadto zmniejszony został wymóg minimalnej obsady zwierząt trawożernych uprawniającej do ubiegania się o te płatności z 0,5 DJP do 0,3 DJP.
Fot: archwium
