Ekoschematy 2024 - z których warto skorzystać?

Od 2023 roku ekoschematy to obowiązujący rodzaj płatności bezpośrednich. Dotyczą one działań korzystnych na rzecz środowiska, dobrostanu zwierząt i klimatu. Wykraczają one również ponad podstawowe wymogi dotyczące warunkowości. W dalszym ciągu budzą kontrowersję, dlatego też przypominamy, jakie są stawki i czego dotyczą poszczególne ekoschematy.

Ekoschematy towarzyszą nam od ubiegłego roku, są to dobrowolne, jednoroczne zobowiązania, za które rolnik może otrzymać dodatkowe wsparcie finansowe pod warunkiem przystąpienia do nich. Rolnik może wybrać spośród 6 ekoschematów, z czego dodatkowo rolnictwo węglowe dzieli się na 8 praktyk.

Ekoschemat: Obszary z roślinami miododajnymi

Celem ekoschematu "Obszary z roślinami miododajnymi" jest zachęcenie rolników do tworzenia obszarów z roślinami miododajnymi, stanowiącymi długotrwałe, różnorodne i bezpieczne żerowiska dla pszczoły miodnej i dzikich owadów zapylających – przyczyni się to do ochrony różnorodności biologicznej.

Wsparcie w ramach ekoschematu jest przyznawane, jeżeli rolnik:

utworzy obszar z roślinami miododajnymi przez wysiew mieszanki składającej się z co najmniej dwóch gatunków roślin miododajnych. Mieszanka ma obejmować co najmniej jeden gatunek roślin miododajnych z gatunków nieprodukcyjnych (wykaz nr 1 w tabeli 4) oraz gatunki roślin o charakterze produkcyjnym (wykaz nr 2 w tabeli 4). Rośliny z wykazu nr 2 nie mogą dominować w tej mieszance;
do 31 sierpnia na tych gruntach nie prowadzi produkcji rolnej, z wyjątkiem prowadzenia pasiek, w tym nie prowadzi wypasu i koszenia oraz nie stosuje nawozów i środków ochrony roślin.

Więcej o tym ekoschemacie przeczytasz TUTAJ: Ekoschematy w pytaniach i odpowiedziach: Obszary z roślinami miododajnymi

Ekoschemat: Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi

Celem tego skoschematu jest wsparcie praktyk rolniczych, które prowadzą do zwiększenia zasobów węgla w glebie i ograniczają jego uwalnianie do atmosfery, a także promują zrównoważony rozwój i efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi (wodą, glebą i powietrzem).

Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt
Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia

- wariant podstawowy

- wariant z wapnowaniem

Zróżnicowana struktura upraw
Wymieszanie obornika z glebą na GO w terminie 12 godzin od jego aplikacji
Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo
Uproszczone systemy uprawy
Wymieszanie słomy z glebą

Ekoschemat: Integrowana produkcja roślin

Celem tego ekoschematu jest zachęcenie rolników do prowadzenia produkcji roślinnej:

rolniczej,
warzywnej,
sadowniczej,
roślin jagodowych w sposób zintegrowany i zrównoważony.

Integrowana produkcja roślin (IP) w ramach ekoschematu ma jednocześnie zapewnić utrzymanie wielkości plonów na odpowiednim poziomie, a także zapewnić zachowanie TUZ w gospodarstwie. Obowiązek zachowania TUZ stanowi istotny czynnik wzmacniający równowagę środowiska przyrodniczego. Więcej o ekoschemacie: Integrowana produkcja roślin, przeczytasz TUTAJ: Ekoschematy w pytaniach i odpowiedziach: Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin

Ekoschemat: Biologiczna ochrona upraw

Celem tego ekoschematu jest ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin, co będzie miało pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej i zmniejszy depozycję chemicznych środków ochrony roślin do środowiska.

Więcej o tym ekoschemacie dowiecie się TUTAJ: Ekoschematy i ochrona biologiczna upraw - jakie są wymagania?

Ekoschemat: Retencjonowanie wody na tuz

Celem tego ekoschematu jest promowanie retencjonowania wody, które poprawia gospodarkę wodną, a także ogranicza emisję dwutlenku węgla do atmosfery (poprzez ograniczenie rozkładu materii organicznej).

Ekoschemat: Dobrostan zwierząt

Celem echoschematu Dobrostan zwierząt jest zachęcenie rolników do stosowania podwyższonych warunków dobrostanu zwierząt. Wsparcie można uzyskać za realizację zobowiązań w zakresie dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad odpowiednie normy wynikające z powszechnie obowiązującego prawa i powszechnie stosowane praktyki.

Więcej dowiesz się TUTAJ: Ekoschematy w pytaniach i odpowiedziach: Dobrostan zwierząt

Jakie są stawki ekoschematów za 2024 rok?

Stawek ekoschematów za 2024 rok jeszcze nie znamy. Poznaliśmy niedawno dopiero stawki za 2023 rok, ponieważ ARiMR 2 tygodnie temu rozpoczęła naliczanie i wypłacanie rolnikom ekoschematów obszarowych za 2023 rok.

27 lutego opublikowano Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska za 2023 r. W przypadku ekoschematu „Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi” wartość jednego punktu wynosi 104,89 zł.

Stawki płatności za realizację poszczególnych praktyk w ramach tego ekoschematu zależą od liczby punków na hektar powierzchni obszaru zatwierdzonego do wsparcia i wynoszą, w zależności od praktyki:

Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt: 5 punktów; 524,45 zł/ha;
Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe: 5 punktów; 524,45 zł/ha;
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy: 1 punkt; 104,89 zł/ha;
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant z wapnowaniem: 3 punkty; 314,67 zł/ha;
Zróżnicowana struktura upraw: 3 punkty; 314,67 zł/ha;
Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji: 2 punkty; 209,78 zł/ha;
Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo: 3 punkty; 314,67 zł/ha;
Uproszczone systemy uprawy: 4 punkty; 419,56 zł/ha;
Wymieszanie słomy z glebą: 2 punkty; 209,78 zł/ha.
Stawki płatności za realizację pozostałych ekoschematów obszarowych wynoszą:
„Obszary z roślinami miododajnymi”: 1 256,77 zł/ha;
„Integrowana Produkcja Roślin”: 1 363,77 zł/ha;
„Biologiczna ochrona upraw”: 419,64 zł/ha;
„Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych”: 292,27 zł/ha.

Będą konsultacje dotyczące nowych zmian

Jak dodał wiceszef MRiRW, 15 marca rusza nowa kampania przyjmowania wniosków o dopłaty i ekoschematy, ale na starych zasadach.

- Rolnicy już wiedzą jak te ekoschematy wyglądają w poszczególnych działaniach, bo jednak to zainteresowanie wśród aktywnych rolników ekoschematami było. Ekoschematy są praktykami, które aktywni towarowi, tradycyjni gospodarze stosowali od lat zakresie chociażby płodozmianu, wykorzystania nawozów organicznych, dobrostanu zwierząt, czy produkcji roślinnej. Ale - jak to już powiedział minister Siekierski - od razu wraz z nową kampanią rozpoczynamy konsultacje z rolnikami, jak te pieniądze najlepiej podzielić i jak najlepiej przygotować ekoschematy na kolejny rok. Wyrzucenie Europejskiego Zielonego Ładu w tej chwili w całości do kosza jest wyrzuceniem znacznej części finansowania rolnictwa. A tego nie chcemy. Chcemy za to żeby te ekoschematy były przystępne oraz żeby warunkowość, normy GAEC były ograniczone do tych najważniejszych, a te dodatkowe, jak chociażby ugorowanie, były dodatkowo płatne. Chodzi o to, żeby rolnikom praktyki środowiskowe się opłacały - mówił wiceszef resortu rolnictwa.