StoryEditor

MRiRW zapowiada zmiany w płatnościach w PS WPR. Jakie kary za niezrealizowanie wymogów?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapowiada wprowadzenie zmian w płatnościach rolno-środowiskowo-klimatyczne Planu Strategicznego WPR oraz w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Cel jest prosty, przepisy mają zostać doprecyzowane, a także uproszczone.

WK
31.01.2025., 10:28h

Potrzeba zmiany przepisów

Interwencje rolno-środowiskowo-klimatyczne Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR) są wdrażane w Polsce od dnia 15 marca 2023 r. Potrzeba zmiany przepisów wynika z wyniesionych doświadczeń i wniosków wyciągniętych w dwóch pierwszych latach ich wdrażania.

Proponowane w projekcie rozporządzenia zmiany mają na celu usprawnienie wdrażania tych interwencji w kolejnych latach przez doprecyzowanie przepisów i wprowadzenie uproszczeń przede wszystkim dla beneficjentów płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych oraz zmian korzystnych dla środowiska.

Większa elastyczność - jakie zmiany?

Ministerstwo rolnictwa proponuje umożliwić beneficjentom realizację zobowiązań rolno-środowiskowoklimatycznych w ramach Interwencji 1. i 3. w sposób bardziej elastyczny i dostosowany do potrzeb prowadzonej działalności rolniczej oraz jednocześnie w sposób sprzyjający ochronie przyrody na obszarach Natura 2000.

W efekcie proponowanej zmiany będzie można  realizować działania ochronne określone w Planie ochrony (PO) albo Planie zadań ochronnych (PZO) ustanowionymi dla danego obszaru Natura 2000. Dotyczy to np. terminu wykoszenia trwałych użytków zielonych, bez konieczności zawężenia tych terminów zgodnie z rozporządzeniem rolno-środowiskowo-klimatycznym, co powodowało niekiedy skrócenie terminów na wykonanie pokosu.

Zobacz także: Rolnik musiał zwrócić dopłaty bezpośrednie do 55 ha! Ostrzega innych rolników!

Przykładowo, dotychczas gdy termin koszenia łąk wynikający z wymogów określonych w rozporządzeniu rolno-środowiskowo-klimatycznym był ustanowiony od 15 czerwca do 30 września, a w PZO termin koszenia był ustalony od 1 czerwca do 30 lipca, konieczne było zapewnienie braku sprzeczności poprzez znalezienie części wspólnej wymogu i działania ochronnego czyli doprecyzowanie wymogów tak, by koszenie odbywało się w terminie od 15 czerwca do 30 lipca. Po wprowadzeniu proponowanej rozporządzeniem zmiany będzie możliwe, aby łąka była koszona w terminie wynikającym z działań ochronnych PZO, czyli od 1 czerwca do 30 lipca. Jeśli łąka ta miałaby być koszona jednak do 30 września, wówczas niezbędne będzie uzyskanie pisemnej zgody właściwego RDOŚ.

Zmiana będzie miała zastosowanie do nowych zobowiązań rolno-środowiskowoklimatycznych podejmowanych w 2025 r. i w latach kolejnych.

Uproszczenie kwalifikacji powierzchni nieskoszonych 

Ministerstwo rolnictwa zauważyło także w obecnych przepisach brak doprecyzowania wymogu dotyczącego pozostawiania powierzchni nieskoszonych w ramach wariantów dotyczących dubelta i kulika wielkiego w kolejnych latach realizacji zobowiązania.

Dlatego na potrzeby wdrażania interwencji przyrodniczych na obszarach Natura 2000 – zaproponowano uproszczenie kwalifikacji powierzchni przez wykorzystanie, oprócz funkcjonujących obecnie warstw cyfrowych dla wodniczki i dubelta opracowanych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ), również warstw cyfrowych opracowanych przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (GDOŚ) dla tych gatunków ptaków.

Uproszczenie kwalifikacji działek rolnych i przyrodniczych

Doświadczenia z dwóch ostatnich lat wdrażania interwencji rolno-środowiskowoklimatycznych wskazują, że zdarzają się sytuacje, gdy na działkach objętych daną warstwą GDOŚ lub GIOŚ występują bardzo niewielkie fragmenty, które nie są objęte tą warstwą. Stanowi to istotną komplikację w kwalifikacji takich powierzchni do zobowiązania rolnośrodowiskowo-klimatycznego.

Zgodnie z proponowanymi przepisami, jeśli co najmniej w 90% powierzchni działki rolnej lub działki przyrodniczej objęte jest daną warstwą GDOŚ lub GIOŚ, a na pozostałej części są niewielkie powierzchnie nieobjęte tą warstwą (mniej niż 10% powierzchni tej działki), to można będzie uznać, że cała ta działka jest objęta tą warstwą.

image

Fundusz Ochrony Rolnictwa: nabór wniosków trwa! Kto dostanie rekompensatę?

Kary za niezrealizowanie wymogu

Wymóg dotyczący pozostawiania części działki nieskoszonej w danym roku, ma znaczenie środowiskowe. Nieskoszone powierzchnie stanowią ostoje dla fauny, tworzą „bank nasion” cennych gatunków roślin, wpływają korzystnie na roślinny skład gatunkowy siedlisk oraz ich strukturę, stanowiąc jednocześnie siedlisko sprzyjające gatunkom ptaków objętych wsparciem i bezkręgowcom. Aby te cele środowiskowe były właściwie realizowane powierzchnie nieskoszone powinny być pozostawiane w innych częściach działki w następujących po sobie latach realizacji zobowiązania.

W przypadku nieprawidłowej realizacji tego wymogu dotychczas przewidziana była kara. W praktyce, dochodziło do sytuacji, w której kara była stosowana, ponieważ beneficjent pozostawił nieskoszony fragment w innym miejscu niż zaznaczył we wniosku, przy czym taka pomyłka nie miała istotnego wpływu na realizację celów środowiskowych, gdyż znajdował się on w innym miejscu niż rok wcześniej.

Dlatego MRiRW zaproponowało, że kara będzie nakładana w przypadku pozostawienia nieskoszonego fragmentu działki, który pokrywa się (nawet w niewielkim fragmencie) z powierzchnią nieskoszoną w poprzednim roku.

Uzupełnienie listy odmian

W projekcie rozporządzenia zaproponowano, po konsultacji z Instytutem Ogrodnictwa – Państwowym Instytutem Badawczym, uzupełnienie listy odmian drzew owocowych o nowe odmiany oraz nazwy. Proponowana zmiana ma na celu zwiększenie przejrzystości przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego i zapobieżenie wątpliwościom zarówno rolników, doradców rolnośrodowiskowych oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie nazw odmian drzew owocowych objętych wsparciem.

Ułatwienia w lustracji - ARiMR opracuje wzór

Ministerstwo rolnictwa zaproponowało także rozwiązanie problemu obciążenie spółdzielni produkcji rolnej i spółdzielni rolników procedurą pozyskiwania zaświadczeń od organów przeprowadzających lustrację poprzez wprowadzenie dodatkowego sposobu potwierdzenia poddania się badaniu lustracyjnemu w formie złożenia oświadczenia w tym zakresie.

Wzór oświadczenia zostanie opracowany przez ARiMR oraz zostanie udostępniony na jej stronie internetowej i będzie zawierał dane spółdzielni, w tym numer KRS, nazwę podmiotu, który przeprowadził lustrację i datę przeprowadzenia tej lustracji.

Jednocześnie MRiRW zaproponowało zmiany w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Proponowane w projekcie rozporządzenia zmiany mają głównie na celu usprawnienie wdrażania Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego w kolejnych latach przez doprecyzowanie przepisów i wprowadzenie uproszczeń przede wszystkim dla beneficjentów płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych.

image

Czy właściciel działki sprawdzi wysokość dopłat bezpośrednich, a umowa dzierżawy może być ustna?

Problemy z oszacowaniem powierzchni kukurydzy uprawianej na ziarno

Dotychczas rolnicy realizujący zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, mieli możliwość deklarowania we wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej następujących kategorii kukurydzy:

  • kukurydza cukrowa,
  • kukurydza pękająca,
  • kukurydza woskowata,
  • kukurydza zwyczajna.

Taki sposób deklaracji uprawy kukurydzy we wniosku powoduje problemy z oszacowaniem powierzchni kukurydzy uprawianej na ziarno, a tym samym produkcji kukurydzy w Polsce. Z danych ARiMR korzysta m.in. GUS na potrzeby szacowania powierzchni upraw kukurydzy oraz zbiorów ziarna. Ponieważ dokładne monitorowanie zasiewów, produkcji oraz zapasów zbóż ma bardzo duże znaczenie w celu właściwej analizy rynku w obecnej bardzo trudnej i zmiennej sytuacji, również pod kątem bezpieczeństwa żywnościowego, w projekcie rozporządzenia proponuje się dostosowanie nazw rodzajów lub gatunków kukurydzy wspieranych w ramach Pakietu 1., polegające na zastąpieniu dotychczas wymienionych tam ww. nazw kukurydzy nowymi kategoriami:

  • kukurydza (na kiszonkę),
  • kukurydza (na ziarno),
  • kukurydza (plantacja nasienna).

Złagodzenie sankcji w PROW

Podobnie jak w przypadku interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych PS WPR ministerstwo rolnictwa proponuje uproszczenie kar stosowanych w PROW w przypadku pozostawiania powierzchni nieskoszonych w innych częściach działki niż zaznaczono we wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.

 

WK

Fot: Sierszeńska

WKWK
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ
25. luty 2025 16:01