Norma GAEC 6 zmieniła jednak znacząco swoje brzmienie w stosunku do roku ubiegłego i rolnicy nie muszą się już przejmować zimowym terminem zachowania okrywy ochronnej. Przypomnijmy zatem, co dokładnie się zmieniło i jakie warunki musi spełnić rolnik aby zrealizować normę GAEC 6 w swoim gospodarstwie.
Jak było w 2023 z normą GAEC?
Nowa Wspólna Polityka Rolna (WPR), wprowadzona od 1 stycznia 2023 rok przyniosła rolnikom wiele zmian w zakresie dopłat bezpośrednich. Zmienione zostały zarówno zapisy obowiązkowe dla rolników - normy GAEC jak również wprowadzono nowy, prośrodowiskowy element systemu płatności bezpośrednich – ekoschematy. Od samego początku zmiany te wzbudzały wiele kontrowersji wśród rolników. Jedną z najbardziej dotkliwych i kłopotliwych norm była norma GAEC 6 - Minimalna pokrywa glebowa w najbardziej newralgicznych okresach
Norma ta wprowadziła obowiązek utrzymania okrywy ochronnej na glebie na powierzchni co najmniej 80% gruntów ornych w okresie od 1 listopada do 15 lutego (w okresie zimowym). Zapis ten był ciężki do spełnienia w szczególności dla gospodarstw mleczarskich oraz prowadzących produkcję warzywniczą. Obowiązek zachowania okrywy ochronnej w okresie zimowym uniemożliwiał w większości przypadków orkę zimową i wymuszał na gospodarzach siewy zbóż jarych.
Jak jest obecnie z normą GAEC 6?
W czerwcu 2024 roku norma GAEC 6 została mocno zmodyfikowana. Pod naciskiem rolników, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zdecydowało o tym, aby zrezygnować z zimowej okrywy na rzecz nowego terminu obowiązującego po zbiorze uprawy głównej (termin letni). Norma weszła w życie i obowiązuje od 2024 roku. W obecnym brzmieniu wygląda następująco:
Okrywę ochronną gleby utrzymuje się:
- na powierzchni stanowiącej co najmniej 80% gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa – co najmniej od dnia zbioru uprawy w plonie głównym do dnia 15 października roku, w którym dokonano zbioru tej uprawy w plonie głównym;
- w międzyrzędziach na plantacjach drzew owocowych – co najmniej od dnia 1 listopada danego roku do dnia 15 lutego kolejnego roku.
Jako spełnienie wymogów normy uznaje się m.in.: okrywę roślinną, uprawy ozime, trawy na gruntach ornych, międzyplony ozime, ścierniskowe, wsiewki, rośliny bobowate drobnonasienne oraz ich mieszanki z trawami, pozostawienie ścierniska, grunty pokryte resztkami pożniwnymi oraz samosiewami zebranej uprawy, mulczem, ugorem zielonym
Co istotne, warunek utrzymania okrywy ochronnej gleby uznaje się za spełniony również wtedy, gdy rolnik nie dłużej niż przez 4 tygodnie w okresie od dnia zbioru uprawy w plonie głównym do dnia 15 października roku, nie utrzymuje okrywy ochronnej gleby na powierzchni gruntów ornych ze względu na wysiew na tej powierzchni roślin ozimych lub międzyplonów.
Z Polskiego na nasze – czyli jak rozumieć normę GAEC?
Najistotniejsza informacja dla wszystkich rolników jest taka, że od tego roku nie ma obowiązku zachowania okrywy ochronnej w terminie od 1 listopada do 15 lutego 2025. Norma narzuca natomiast nowy termin zachowania okrywy ochronnej – okres letni, obowiązujący od zbioru plonu głównego do 15 października. W tym okresie rolnik może wykonywać wszelkie zabiegi niezbędne do wysiewu na tej powierzchni roślin ozimych lub międzyplonów.
Obowiązek spełnienia normy GAEC 6 uznaje się za spełniony wtedy, gdy w tym okresie, lecz nie dłużej niż przez 4 tygodnie, rolnik nie utrzymywał okrywy ochronnej gleby ze względu właśnie na wysianie roślin ozimych lub międzyplonów. Z interpretacji przedstawionej na stronie CDR w Brwinowie dowiedzieć się możemy, że termin o którym mowa w normie GAEC 6 należy liczyć od dnia zlikwidowania okrywy gleby do dnia pojawienia się kolejnej okrywy gleby (nie zaś do dnia wysiewu – w ramach praktyki należy uwzględnić czas potrzebny na wschody roślin).
Po 15 października rolnik może dokonywać wszystkich niezbędnych zabiegów agrotechnicznych na gruntach ornych w swoim gospodarstwie, w tym orki zimowej.
Agata Stachowiak
/Księgowa Rolnika/
