Pomoc de minimis została wykorzystana 2 sierpnia br., była to kwota 295,9 mln euro (trzyletni limit pomocy). Limit na gospodarstwo wynosi 20 tys. euro (również w trzyletniej perspektywie). To nadal za mało, aby pomoc była efektywna - sądzą rolnicy. Najlepszym przykładem są tegoroczne szkody w uprawach – przymrozki, grad, susza, huragany i powodzie (w wielu regionach sięgające powyżej 30 proc.). Jednak środki z puli de minimis trafiają do rolników również na takie działania jak dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego, bioasekurację dot. ASF, dopłaty dla pszczelarzy, ulgi za podatki i czynsze dzierżawne, dopłaty do oprocentowania kredytów klęskowych, a nawet utylizacja padłych zwierząt czy niedawno uruchomione dopłaty do buhajów. W związku z tym, że wykorzystano 100 proc., reszta dopłat stanęła w miejscu.
20 tys. euro przysługujące rolnikowi na trzy lata w przeliczeniu na PLN zgodnie z dzisiejszym kursem euro wynosi 85 755,94 zł. To niestety w obecnej chwili kropla w morzu potrzeb rolników. Nie tylko ten budżet jest zbyt niski, ale również pula krajowa, świadczy o tym fakt, że limit wyczerpał się już w sierpniu!
Co to oznacza dla rolników?
Niestety oznacza to, że zabraknie środków na wypłaty wielu rodzajów wsparcia krajowego – w tym brak możliwości zaciągania nowych kredytów z dopłatami do oprocentowania w ramach pomocy de minimis (m.in. kredyty na zakup ziemi rolnej), brak możliwości udzielania ulg w podatku rolnym, zwolnień z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie nieruchomości rolnych, dopłat do materiału siewnego, czy zwrotu wydatków poniesionych na bioasekurację w ramach pomocy krajowej, dla której ARiMR zamknęła niedawno nabór wniosków.
Jest szansa, że jeżeli Polska otrzyma zgodę na zwiększenie limitu, środki mogą trafić do rolników jeszcze w tym roku. Jednak trzeba pamiętać, że sytuacja taka miała już miejsce i zaległe środki trafiały do rolników w lutym lub marcu kolejnego roku.
Zwiększenie pomocy de minimis do 50 tys. euro
W KE toczą się dyskusje nad zwiększeniem limitu pomocy de minimis z 20 tys. do 50 tys. euro. Propozycję tę popiera większość państw UE, ale również sam komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski.
Jednak nie tylko mówi się o zwiększeniu limitu na gospodarstwo, ale również o projekcie KE, który miałby uwzględnić zmiany w rozporządzeniu w sprawie pomocy de minimis w sektorze rolnym. Jeśli propozycje zostałyby zaakceptowane do rolników zamiast 295 mln euro mogłoby trafić nawet 512 mln euro!
Jednocześnie Izby Rolnicze zawnioskowały do resortu rolnictwa o podjęcie działań na forum UE związanych ze zwiększeniem limitu pomocy de minimis dla Polski z 1,25% do 1,5%.
- Należy również zwiększyć stosownie limit pomocy de minimis na gospodarstwo. W związku z trudną sytuacją pogodową w okresie wiosennym i obecną klęską powodzi należy natychmiast zwiększyć limit dla Polski i zapewnić środki w budżecie państwa na zapewnienie pomocy poszkodowanym rolnikom – zaznaczyła KRIR.
Jakie są obecne założenia nowelizacji rozporządzenia o pomocy de minimis?
Rozporządzenie de minimis w rolnictwie ma wygasnąć 31 grudnia 2027 r. Przed tym terminem należy przeprowadzić przegląd. KE zaproponowała w projekcie, że:
- Wzrost maksymalnego limitu de minimis dla każdego gospodarstwa w okresie trzech lat wyniesie od 25 000 do 37 000 euro, aby uwzględnić wzrost inflacji względem poprzedniego okresu.
- Należy dopasować „limity krajowe”, które są obliczane na podstawie wartości produkcji rolnej. Obecne przepisy uwzględniają okres referencyjny 2012-2017, powinien zostać rozszerzony do 2012-2023, co pozwoliłoby uwzględnić zwiększoną wartość produkcji rolnej, szczególnie w ostatnich latach, zwiększając tym samym limit krajowy dla wszystkich państw członkowskich.
- Maksymalna kwota pomocy będzie obliczana w okresie trzech lat, a nie trzech lat podatkowych, zgodnie z ogólnymi zasadami de minimis niemającymi zastosowania do konkretnych sektorów.
- Wprowadzenie obowiązkowego centralnego rejestru pomocy de minimis na szczeblu krajowym lub europejskim w celu zwiększenia przejrzystości i zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla rolników, którzy obecnie stosują system samodeklaracji i nie będą już musieli samodzielnie monitorować zgodności (obecnie takie centralne rejestry są dobrowolne dla państw członkowskich).
- Poprzez zwiększenie maksymalnego limitu de minimis na gospodarstwo w celu uwzględnienia inflacji, proponowane zmiany poszerzą możliwości państw członkowskich w zakresie udzielania wsparcia rolnikom w prostszy, szybszy, bardziej bezpośredni i efektywny sposób, ponieważ takie wsparcie nie musi być zgłaszane ani zatwierdzane przez Komisję. Ponadto proponowane zmiany zmniejszą obciążenia administracyjne rolników poprzez wprowadzenie obowiązkowych centralnych rejestrów de minimis, co złagodzi obowiązki sprawozdawcze rolników – głównie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw – wyjaśnia KE.
