- W drugiej połowie kwietnia tego roku na znacznym obszarze Polski wystąpiły nadzwyczajne przymrozki od -6 do -8°C, które poraziły część sadów, plantacji owoców jagodowych oraz winnic, w regionach o największej koncentracji tych upraw. W maju br. wystąpiło kolejne zjawisko – grad, które spowodowało straty w uprawach malin, porzeczek, truskawek oraz w sadach – czytamy w uzasadnieniu projektu rozporządzenia, który ukazał się w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
Jest decyzja Komisji Europejskiej!
Polskie władze pod koniec czerwca złożyły wniosek do Komisji Europejskiej o uruchomienie pomocy dla producentów rolnych w związku z wystąpieniem strat na skutek tych niekorzystnych zjawisk klimatycznych. Bruksela 24 lipca 2024 r. opublikowała rozporządzenie, w którym w związku z niekorzystnymi zdarzeniami pogodowymi zgodziła się przyznać dla Polski unijną pomoc w wysokości 37 mln EUR, czyli ok 160 mln zł. Podobne wsparcie otrzymali także rolnicy z Austrii i Czech.
Jaki budżet programu pomocy?
Komisja Europejska dała państwom członkowskim, możliwość zwiększenia budżetu dostępnego na wypłaty producentom do wysokości 200% przyznanej pomocy Unii Europejskiej. Ze wstępnych analiz MRiRW wynika, że uszkodzenia upraw spowodowane przymrozkami i gradem były bardzo wysokie i dotyczyły dużej części kraju, stąd władze polskie podjęły decyzję o powiększeniu alokowanego dla Polski budżetu Unii Europejskiej o środki krajowe w kwocie nie przekraczającej 317 mln zł. Pomoc krajowa będzie pochodziła ze środków na współfinansowanie WPR z rezerwy celowej.
Szybka ścieżka pomocy
Unijne rozporządzenie przewiduje, że pomoc musi być wypłacona przed 31 stycznia 2025 r., co oznacza bardzo krótki czas na przeprowadzenie krajowej procedury legislacyjnej i wdrożenie pomocy.
O pomoc będzie mógł się ubiegać producent rolny:
który posiada gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha, w którym prowadzi co najmniej jedną z upraw należącą do sektora owoców lub sektora wina;
na którego uprawach w okresie od dnia 15 kwietnia 2024 r. do dnia 30 kwietnia 2024 r. wystąpiły szkody spowodowane przez przymrozki wiosenne lub w okresie od 1 maja 2024 r. do 31 maja 2024 r. wystąpiły szkody spowodowane przez grad;
który złożył w 2024 r. wniosek o przyznanie podstawowego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności, i zadeklarował na tym wniosku co najmniej jedną z upraw wymienioną w załączniku 1 do projektowanego rozporządzenia.
W projekcie rozporządzenia wprowadzono przepisy dotyczące określenia współczynnika korygującego. Jego celem jest wyeliminowanie możliwości przekroczenia budżetu na realizację tego nadzwyczajnego wsparcia, w przypadku, gdy suma kwoty pomocy ze wszystkich wniosków będzie wyższa niż ten budżet.
Gdzie będzie skierowana pomoc?
Do dokładnego wytypowania obszarów, na których w kwietniu wystąpiły przymrozki wiosenne wykorzystano dane Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach oraz opracowanie Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach dotyczące podatności poszczególnych gatunków owoców na uszkodzenia mrozowe. Na tej podstawie w załączniku do rozporządzenia określono wykaz powiatów, gdzie nie wystąpiły spadki temperatur powodujące znaczne uszkodzenia w uprawach owoców i winorośli.
Wnioski on-line
Wniosek o pomoc producent rolny składa poprzez system teleinformatyczny Agencji. W celu prawidłowego określenia należnej pomocy wniosek powinien w szczególności zawierać informacje podane w protokołach szacowania szkód o stratach plonów w uprawach ustalone przez komisje szacujące straty oraz o kwocie szacowanej szkody i o powierzchni upraw wyrażonej w ha, na której stwierdzono szkody.
Dodatkowo producent rolny powinien złożyć oświadczenie, że poniósł stratę gospodarczą i powinien dodać informację dotyczącą zawartej umowy ubezpieczeniowej.
Ponadto dla potwierdzenia wystąpienia strat i do celów weryfikacji podawanych informacji producent rolny powinien załączyć do wniosku kopię protokołu z oszacowania szkód przygotowany przez komisję powołaną przez wojewodę w danym województwie.
Termin naboru wniosków o pomoc zaplanowano od 1 do 15 października 2024 r.
