Ministerstwo rolnictwa przygotowało zmiany w szczegółowych warunkach i trybie przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego PROW 2014–2020.
Płatności do produkcji ekologicznej
Główną przesłanką do przygotowania projektu rozporządzenia jest konieczność wprowadzenia od 2024 r. następujących rozwiązań:
- zmiany dotychczasowego warunku „wejściowego” na potrzeby przyznania płatności ekologicznych w ramach Pakietu 13. Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą, która będzie polegała na obniżeniu z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady zwierząt jaki jest wymagany przy ubieganiu się o premię;
- zmianę współczynnika wykorzystywanego do przeliczania posiadanych przez rolników świń na DJP poprzez jego obniżenie z 0,3 do 0,1. Nowa wartość wskaźnika będzie bardziej dostosowana do wartości wynikającej z uwzględnienia cyklu produkcyjnego świń;
- wprowadzenie możliwości uwzględniania przy ubieganiu się przez rolników o płatności ekologiczne w 2024 r. posiadanych przez nich jeleniowatych (daniele i jelenie szlachetne) w odniesieniu do których zastosowano odstępstwo od obowiązku ich rejestrowania w komputerowej bazie danych (IRZ).
Zmiana nr 1; Minimalny poziom obsady zwierząt
Zmiana ta przewiduje obniżenie z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady zwierząt jaki jest wymagany przy ubieganiu się o premię za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej (Pakiet 13.). Zdaniem MRiRW proponowana zmiana jest korzystna dla rolników i powinna przyczynić się do zwiększenia możliwości ubiegania się, przez rolników realizujących zobowiązania ekologiczne w ramach działania M11 Rolnictwo ekologiczne PROW 2014–2020, o powyższą premię, przede wszystkim dla tych rolników posiadających zwierzęta w ilości nie pozwalającej spełnić dotychczasowego warunku „wejściowego” na potrzeby przyznania ww. premii.
Zmiana została już zaakceptowana przez KE.
Zmiana nr 2: Nowy współczynnik przeliczania zwierząt na DJP
W ramach przepisów rozporządzenia ekologicznego w przypadku świń do przeliczenia ich liczby posiadanych przez rolników stosowany jest współczynnik 0,3. Rolnicy realizujący zobowiązania ekologiczne i utrzymujący świnie wskazują, że nie jest on dostosowany do wartości wynikającej z uwzględnienia cyklu produkcyjnego świń.
- Dalsze stosowanie wskaźnika w takiej wysokości może powodować, że posiadacze świń mogą nie spełniać np. warunku maksymalnej obsady zwierząt dla premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą, czyli 1,5 DJP/ha – tłumaczy MRiRW.
Z tego też względu MRiRW zwróciło się do Instytutu Zootechniki - PIB o przygotowanie nowego uśrednionego współczynnika przeliczania zwierząt na DJP w odniesieniu do tego gatunku zwierząt, który uwzględniałby podział na różne grupy produkcyjne trzody chlewnej (lochy, prosięta, tuczniki czy warchlaki).
W swojej odpowiedzi Instytut zaproponował uśrednioną wartość wskaźnika na poziomie 0,106. W rozporządzeniu zostało wskazane, aby wskaźnik ten wynosił 0,1 i aby był stosowany od kampanii naboru wniosków w 2024 r.
Zmiana nr 3: Nowy system znakowania niektórych zwierząt
Przy ubieganiu się przez rolników o płatności ekologiczne do powierzchni upraw paszowych i TUZ oraz z tytułu premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą warunkiem ich przyznania jest posiadanie przez rolników zwierząt określonych gatunków wśród których są także dwa gatunki jeleniowatych, czyli daniele i jelenie szlachetne.
W ramach procesu ustalania wysokości płatności ekologicznych na podstawie zapisów z komputerowej bazy danych (IRZ) określana jest liczba DJP odpowiadająca posiadanym przez rolnika jeleniowatym. Niemniej jednak, ze względu na odstępstwo w zakresie oznakowania jeleniowatych środkiem identyfikacji z numerem identyfikacyjnym istnieje ryzyko, że przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznych nie zostaną uwzględnione jeleniowate nieoznakowane, w odniesieniu do których nie będzie zapisów w komputerowej bazie danych (IRZ).
- Może to spowodować, że w przypadku rolników ubiegających się o płatności ekologiczne do powierzchni upraw paszowych i TUZ oraz z tytułu premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą niedoszacowana zostanie liczba DJP odpowiadająca posiadanym przez rolnika jeleniowatym, co może skutkować przyznaniem płatności w niższej wysokości – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Dlatego MRiRW proponuje się zatem wprowadzenie rozwiązania, które przewiduje, że posiadane przez rolników nieoznakowane jeleniowate będą brane pod uwagę przy spełnianiu warunku posiadania zwierząt oraz przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznych za 2024 r..
Rolnicy posiadający takie zwierzęta będą składali odpowiednie oświadczenie o zwierzętach posiadanych w okresie od dnia 15 marca 2024 roku do dnia 14 marca 2025 r. roku do kierownika biura powiatowego ARiMR w terminie od dnia 15 marca do dnia 21 marca 2025 roku. Analogiczne rozwiązanie w odniesieniu m.in. do jeleniowatych zostało zastosowane przy ubieganiu się przez rolników opłatności ekologiczne w 2023 r.
