StoryEditor

Brakuje 62 mld euro na kredyty dla rolników. Luka finansowa się pogłębia. Kto jest najbardziej poszkodowany?

  Wczoraj w Brukseli odbyła się konferencja na temat instrumentów finansowych EFRROW zorganizowana przez Komisję Europejską. Komisarz Janusz Wojciechowski zaznaczył, że luka finansowa się pogłębia, a rolnicy mają problemy z uzyskaniem kredytów na preferencyjnych warunkach, a zadłużenie kredytami komercyjnymi zamiast maleć, rośnie. Konieczne jest znalezienie nowych rozwiązań i analiza dostępnych możliwości finansowania w ramach WPR.
13.10.2023., 11:10h

Janusz Wojciechowski, komisarz ds. rolnictwa podał dane z ankiety, którą przeprowadzono w 24 państwach UE, z której wynika, że 83% wszystkich rolników w UE doświadczyło wzrostu kosztów produkcji, ale tylko jedynie 12% udało się znacząco podnieść ceny sprzedaży. Rolnicy w UE zmagają się obecnie z wieloma problemami, które wpływają na opłacalność produkcji. Wielu z nich aby utrzymać ciągłość finansową jest zmuszonych do korzystania z kredytów, których warunki nie są zbyt korzystne.

Janusz Wojciechowski twierdzi, że w nadchodzących latach rolnicy będą musieli stawić czoła jeszcze większym wyzwaniom środowiskowym i klimatycznym, na co należy przygotować odpowiedni budżet, tak aby nie pozostali z tym sami.

- W szczególności nasze małe gospodarstwa rodzinne i młodzi rolnicy potrzebują wsparcia, aby zachować rentowność, poprawić swoją produktywność w sposób zrównoważony i zapewnić im sprawiedliwe wynagrodzenie w łańcuchu wartości. Aby wesprzeć wszystkich naszych rolników, teraz i w przyszłości, potrzebne będzie znaczne finansowanie – powiedział komisarz ds. rolnictwa i dodał, że rolnicy potrzebują łatwo dostępnego finansowania na dobrych warunkach.

Luka finansowa rolnictwa w UE rośnie

- Nasze badanie gospodarstw rolnych pokazuje, że całkowita luka w finansowaniu rolnictwa w UE znacznie wzrosła i wynosi obecnie 62 miliardy euro. Prawie się podwoiła w porównaniu do „średniego” poziomu luki w 2017 r., który wynosił 33 mld euro. Widzimy, że pięć naszych największych państw członkowskich – Rumunia, Włochy, Polska, Francja i Hiszpania – odpowiada za prawie dwie trzecie z tej 62 miliardów różnicy – wymieniał Wojciechowski.

Małe gospodarstwa i młodzi rolnicy nie dostają kredytów

Najgorsza sytuacja dotyczy małych gospodarstw, które mają problemy z uzyskaniem kredytu, na nich przypada 38 miliardów euro całkowitej luki budżetowej oraz młodych rolników - 14,2 mld euro. 

- Co więcej, z naszej ankiety wynika, że ​​37% wszystkich odrzuconych kredytów dla gospodarstw rolnych w kraju wynika z ograniczeń polityki banków, czyli niechęci banków do rozszerzania wsparcia dla rolnictwa. W przypadku młodych rolników ponad 50% wszystkich wniosków zostało odrzuconych ze względu na ograniczenia polityki banków. Brak historii kredytowej pozostaje istotną przeszkodą dla młodych rolników i stanowi 36% odrzuconych spraw – mówił komisarz. Lepiej wygląda sytuacja odnośnie sektora przetwórstwa, ale wskazuje to na nierówne traktowanie sektora rolnego przez organizacje finansowe.

Potrzeby rosną, a budżet za mały

Janusz Wojciechowski zaznaczył, że łatwo zaobserwować, że potrzeby finansowe rolników rosną, a banki nie zaspokajają tych potrzeb, co niestety może prowadzić do ograniczeń w rozwoju.

- Zabezpieczenie finansów pozostaje ogromnym wyzwaniem, a jeśli bezpieczeństwo finansowe naszych rolników jest zagrożone, stawką jest bezpieczeństwo żywnościowe społeczeństwa. Aby rozwiązać ten problem i zamknąć lukę w finansowaniu, musimy połączyć wysiłki i zasoby naszego sektora publicznego i prywatnego – powiedział komisarz.

W nowej WPR tylko około 350 tys. nowych młodych rolników w UE może liczyć na wsparcie w kwocie 8,5 miliarda euro. Te pieniądze mają być przeznaczone na zakładanie gospodarstw rolnych, uzupełnianie płatności bezpośrednich i wspieranie inwestycji. Małe gospodarstwa w cały okresie programowania otrzymają tylko 4 mld euro (płatności redystrybucyjne).

Janusz Wojciechowski dodał, że tylko około 400 tys. gospodarstw rolnych w całej UE skorzysta ze wsparcia inwestycyjnego w ramach filaru WPR dotyczącego rozwoju obszarów wiejskich, ukierunkowanego głównie na inwestycje produkcyjne w gospodarstwach rolnych. Komisarz zaznaczył, że w nadchodzących latach KE musi zadbać o wystarczające środki finansowe, aby sprostać wyzwaniom środowiskowym, ale również zabezpieczyć większe środki na rezerwę kryzysową.

Instrumenty finansowe WPR

W okresie WPR 2014–2022 funkcjonują 32 instrumenty finansowe, które mogą obowiązywać do 2025 r. W ramach tych instrumentów finansowych przeznaczono ok. 1 mld euro na pożyczki, których udzielono 13 tys. gospodarstwom rolnym i przedsiębiorstwom. Janusz Wojciechowski zaapelował do państw członkowskich, aby korzystały z możliwości jakie daje WPR m.in.: ustanowienia preferencyjnych stawek i warunków np. dla młodych rolników; pomocy przy zakupie ziemi, wspierania samodzielnego zarządzania kapitałem obrotowym i ryzykiem, na przykład dla młodych rolników doświadczających trudności w produkcji.

Rośnie liczba zadłużonych rolników

Janusz Wojciechowski podał, że w latach 2010–2021 udział rolników zadłużonych wzrósł z 27% do 35%, a 80% tego zadłużenia przypada na kredyty komercyjne. Przyczyną jest zbyt mała liczba banków, która specjalizuje się w finansowaniu rolnictwa. Według komisarza, właśnie instrumenty finansowe WPR mogą pomóc naprawić tę niekorzystną sytuację, dodał że w 2022 r. około 29% wszystkich kredytów na gospodarstwa rolne w UE było powiązanych ze wsparciem WPR, reszta dotyczy kredytów komercyjnych. Banki, które biorą udział w unijnych projektach czują się znacznie pewniej, jeśli część ryzyka staje po stronie budżetu UE.

Rolnicy mogą wówczas skorzystać m.in. z kredytów

  • po obniżonych stopach procentowych,
  • z dłuższymi terminami zapadalności,
  • przy znacznie niższych wymaganiach dotyczących zabezpieczeń, któremu towarzyszy wsparcie kapitału obrotowego.

- Musimy zbudować nowe środowisko finansowe, aby sprostać obecnym potrzebom i przyszłym wyzwaniom stojącym przed naszymi rolnikami. Aby tak się stało, potrzebujemy wszystkich – Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego; naszych państw członkowskich i naszych banków prywatnych. Musimy wykorzystać wszystkie dostępne nam narzędzia: musimy zapewnić zdecydowaną interwencję w naszych planach strategicznych WPR, potrzebujemy dobrze zaprojektowanych instrumentów finansowych. Musimy także pozyskać więcej środków prywatnych dla tego sektora – dodał Wojciechowski.

„Nadszedł czas, aby banki otworzyły drzwi przed rolnikami.

Nadszedł czas, aby państwa członkowskie otworzyły nowe możliwości poprzez interwencje WPR i instrumenty finansowe;

Nadszedł czas, abyśmy wszyscy razem zamknęli lukę w finansowaniu europejskiego rolnictwa.” – powiedział Janusz Wojciechowski na koniec przemówienia.

Fot. Envato Elements

Dorota Kolasińska
Autor Artykułu:Dorota Kolasińska Redaktor Prowadząca topagrar.pl
Pozostałe artykuły tego autora
Masz pytanie lub temat?Napisz do autora
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ
22. listopad 2024 23:35