Ponadto, zgodnie z art. 10 tej dyrektywy, jeżeli państwo członkowskie uzna, że jego terytorium lub część́ terytorium są̨ już̇ wolne od tej choroby, może ono przedłożyć́ Komisji Europejskiej odpowiednią dokumentację potwierdzającą̨ ten fakt.
Państwa członkowskie lub ich regiony, które zostaną̨ uznane przez Komisję Europejską za prowadzące zatwierdzony krajowy program zwalczania tej choroby lub za wolne od BHV1, mogą̨ żądać́ dodatkowych gwarancji weterynaryjnych w handlu wewnątrzwspólnotowym bydłem.
Dodatkowe gwarancje, a także warunki dla uznania poszczególnych gospodarstw za wolne od wirusa IBR (BHV1) określa decyzja Komisji nr 2004/558/WE z dnia 15 lipca 2004 r. wdrażającą dyrektywę̨ Rady nr 64/432/EWG w sprawie dodatkowych gwarancji dla handlu wewnątrzwspólnotowego bydłem odnoszących się̨ do zakaźnego zapalenia nosa i tchawicy bydła i zatwierdzenia programów zwalczania przedstawionych przez Państwa Członkowskie.
Zgodnie z ww. decyzją państwami/regionami prowadzącymi zatwierdzony program zwalczania IBR, znajdującymi się̨ w wykazie stanowiącym załącznik I do tej decyzji, są̨:
- Belgia (wszystkie regiony),
- Republika Czeska (wszystkie regiony),
- Niemcy (wszystkie regiony za wyjątkiem krajów związkowych Bawaria i Turyngia),
- Włochy (region Friuli – Wenecja Julijska, region Dolina Aosty oraz Autonomiczna Prowincja Trydent).
Natomiast państwami/regionami uznanymi za wolne od tej choroby, znajdującymi się̨ w wykazie stanowiącym załącznik II do tej decyzji, są̨:
- Austria,
- Dania,
- Finlandia,
- Szwecja,
- niemieckie kraje związkowe Bawaria i Turyngia,
- Autonomiczna Prowincja Bolzano we Włoszech.
W Polsce uregulowania prawne dotyczące IBR/IPV na przestrzeni ostatnich lat
ulegały zmianom. Na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 60, poz. 369, późn. zm.), zakaźne zapalenie nosa i tchawicy/otręt bydła podlegało obowiązkowi zwalczania.
Ustawa z dnia 25 lipca 2001 roku o zmianie ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej oraz ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U Nr 129, poz.1438), zmieniła klasyfikację prawną choroby. W akcie tym IBR/IPV umieszczono w załączniku nr 2 do ustawy, w którym zawarty był wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi rejestracji.
Trzy lata później, ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. 2008, Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.) utrzymała obowiązek rejestracji IBR/IPV (załącznik nr 3 do tej ustawy), zakazując jednocześnie szczepień́ przeciwko tej chorobie (załącznik nr 4 do tej ustawy). Zmiana do ww. ustawy z dnia 7 stycznia 2005 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005, Nr 23, poz. 188) zniosła zakaz szczepień́ przeciwko IBR/IPV, utrzymując obowiązek rejestracji choroby. Taki stan prawny obowiązuje do dnia dzisiejszego.
Od 2010 r., na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń́ zwierząt (Dz. U. z 2004 r., Nr 282, poz. 2813, z późn. zm.), w kierunku IBR/IPV prowadzone są̨ badania kontrolne (monitoring).
W chwili obecnej, w Polsce nie jest prowadzony oficjalny program zwalczania IBR/IPV u bydła. Prawodawstwo unijne z zakresu wydatków w dziedzinie weterynarii nie przewiduje możliwości uzyskania współfinansowania realizacji takiego programu ze środków Unii Europejskiej.
ETAP I – kwalifikacja poszczególnych gospodarstw na podstawie informacji uzyskanych od hodowcy:
1) o nieokreślonym statusie epizootycznym – badanie serologiczne wszystkich zwierząt przy użyciu ELISA gB (określenie stopnia zakażenia);
2) w których stosowano szczepienie p/ko IBR/IPV – badanie serologiczne wszystkich zwierząt przy użyciu ELISA gE (określenie stopnia zakażenia);
3) o ustalonym stopniu zakażenia, w których nie stosowano szczepień́ – znany stopień́ zakażenia, nie ma konieczności przeprowadzenia badań wstępnych
1) SIEDZIBY STAD O NIEOKREŚLONYM STATUSIE EPIZOOTYCZNYM:
a) odsetek zwierząt dodatnich < 10% (lub 10 % i więcej za zgodą właściciela)
• eliminacja zwierząt z wynikiem +,
• spełnienie warunków z zał. III dec. 2004/558/WE (min. 6 m-cy)
b) odsetek zwierząt dodatnich 10 % lub większy
• jałówki/krowy z wynikiem „+” grupuje się̨,
• jałówki/krowy z wynikiem „–” bada się̨ serologicznie ELISA gB co 6 m-cy (wynik dodatni – przeniesienie zwierzęcia do grupy „zakażonej”) ,
• sukcesywna eliminacja zwierząt „+”, zgodnie z cyklem hodowlanym lub produkcyjnym,
• inseminacja wyłącznie nasieniem pochodzącym od buhajów wolnych od IBR/IPV,
• „zakaz” krycia naturalnego,
• „zakaz” szczepień́,
• spełnienie warunków z zał. III dec. 2004/558/WE (min. 6 m-cy)
– bez badań wstępnych,
– postepowanie jak w pkt. 1 w zależności od stopnia zakażenia.
a) szybka eliminacja zwierząt gE +,
b) zwierzęta wprowadzane do siedziby stada muszą być́ zaszczepione przed wprowadzeniem (szczepionka delecyjna),
c) doszczepianiu co 6-12 m-cy (utrzymanie odporności na wysokim poziomie, ograniczenie siewstwa),
d) inseminacja wyłącznie nasieniem pochodzącym od buhajów wolnych od IBR/IPV,
e) odchów cieląt w warunkach umożliwiających uzyskanie osobników serologicznie ujemnych tj. odosobnienie cieląt od stada krów i co najmniej 2 krotne badanie serologiczne w wieku 3 i 4 m-cy testami ELISA gB oraz gE (z wynikiem -)
f) spełnienie warunków z zał. III dec. 2004/558/WE (min. 6 m-cy).
mwie
