Przypomnijmy, „Korytarze” zostały utworzone przez Komisję Europejską 12 maja 2022 r. w ramach odpowiedzi Unii Europejskiej na agresję Rosji na Ukrainę. Ich celem była poprawa możliwości eksportu produktów rolnych.
Po zablokowaniu ukraińskich portów wzrosły ceny zbóż
Ukraina jako jeden z największych światowych producentów zbóż, dostarczała co roku na światowy rynek około 45 mln ton ziarna. Jednak po zablokowaniu portów Morza Czarnego stało się to niemożliwe. Doprowadziło to do wzrostu światowych cen zbóż oraz braku bezpieczeństwa żywnościowego na całym świecie.
| Zdaniem Komisji Europejskiej od momentu powstania „Korytarzy Solidarności” ponad 15 milionów ton ukraińskich towarów rolnych (zboża, nasiona oleiste i pozostałe) zostało wyeksportowanych transportem drogowym, kolejowym oraz przez porty Morza Czarnego i Dunaju. |
Ponadto od sierpnia w ramach tzw. porozumienia zbożowego pod auspicjami ONZ i Turcji była możliwość wznowienia dostaw zboża z ukraińskich portów Morza Czarnego. Łącznie obie inicjatywy pozwoliły od maja do końca października wyeksportować około 25 mln ton ukraińskiego zboża rynki światowe, w tym do krajów najbardziej potrzebujących.
„Korytarze zbliżają Ukrainę i Mołdawię do jednolitego rynku UE”
„Korytarze Solidarności” stały się kołem ratunkowym ukraińskiej gospodarki, przynosząc ukraińskim rolnikom i przedsiębiorstwom ponad 15 miliardów euro bardzo potrzebnych dochodów.
– „Korytarze Solidarności” stały się nieodzownym ogniwem w pogłębianiu stosunków z Ukrainą i Mołdawią oraz są niezbędne do ustanowienia stabilniejszej łączności z UE w perspektywie przyszłej akcesji. Zbliżają Ukrainę i Mołdawię do jednolitego rynku UE, jednocześnie utrzymując oba kraje połączone z resztą świata – napisała w oświadczeniu Komisja Europejska.
Jednak „Korytarze Solidarności” osiągnęły swoje granice przepustowości. W efekcie utrzymują się wąskie gardła, a koszty logistyki są wysokie. Aby zwiększyć ich przepustowość zdecydowano uruchomić znaczne inwestycje w ramach różnych istniejących programów unijnych i krajowych. Jednocześnie powinny być kontynuowane ułatwienia administracyjne i operacyjne w zakresie usprawnienia procedur przekraczania granic.
Jakie działania zostaną podjęte przez Komisję Europejską i instytucje finansowe?
- Komisja Europejska w trybie pilnym przeznaczy 250 mln EUR dotacji na wzmocnienie „Korytarzy Solidarności”. W perspektywie krótkoterminowej Bruksela będzie wspierać szybkie ulepszenia, aby skrócić czas oczekiwania i usprawnić ruch na przejściach granicznych i drogach dojazdowych. W perspektywie średnioterminowej uruchomi instrument „Łącząc Europę” (CEF) i wyda 50 mln EUR na wsparcie rozwoju infrastruktury potrzebnego do dalszego zwiększenia przepustowości „Korytarzy Solidarności”.
- Europejski Bank Inwestycyjny planuje zainwestować do końca 2023 r. do 300 mln EUR w projekty odpowiadające celom „Korytarzy Solidarności”. Jest to uzupełnienie działań już ogłoszonych i sfinansowanych na Ukrainie, których znaczna część jest przeznaczona na modernizację dróg i kolei.
- Europejski Bank Inwestycyjny i Komisja Europejska udostępniają specjalistyczną wiedzę techniczną Jaspers, czyli Joint Assistance to Support Projects in European Regions – wspólna inicjatywa wsparcia, mająca na celu pomaganie państwom członkowskim w Europie Środkowej i Wschodniej w przygotowaniu wysokiej jakości projektów, które otrzymają pomoc z funduszy strukturalnych UE i z Funduszu Spójności. W ten sposób mają zostać zidentyfikowane i przygotowane transgraniczne projekty transportowe do sfinansowania w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, które mogą przyciągnąć potencjalne współfinansowanie EBI.
- Na podstawie kilkumiesięcznych prac w terenie prowadzonych z Komisją Europejską i wszystkimi zainteresowanymi stronami, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju zamierza zainwestować 300 mln EUR w „Korytarzy Solidarności” w latach 2022-2023. Część tej kwoty zostanie przeznaczona do projektów już zidentyfikowanych i będących w trakcie zatwierdzania.
- Grupa Banku Światowego, przygotowuje awaryjny projekt podjęcia napraw infrastruktury kolejowej i drogowej zniszczonej przez wojny z kwotą do 100 mln USD do wypłaty w 2023 r. Trwa dyskusja na temat odbudowy infrastruktury kolejowej i logistyki multimodalnej w Rumunii i Mołdawii do granic Ukrainy w celu wsparcia ukraińskiego eksportu i importu o krytycznym znaczeniu oraz stworzenia podstaw do odbudowy.
