Trudny 2022 rok dla kukurydzy
Uprawa kukurydzy w Polsce ma długą tradycję, ale na dobre zaczęła się rozwijać w latach sześćdziesiątych XX wieku. Prawdziwy boom na tę roślinę w naszym kraju nastąpił dopiero w ostatnich kilkunastu latach, gdy odmiany z przeznaczeniem na ziarno zaczęły się pojawiać w płodozmianie, a pod względem dochodowości kukurydza zaczęła dorównywać pszenicy, rzepakowi czy burakom cukrowym.
Jak już pisaliśmy wielokrotnie na naszym portalu, mamy w Polsce prawie 2 mln ha kukurydzy, a więc całkiem sporo. Jak wynika z danych ARiMR z wniosków o dopłaty bezpośrednie, w 2022 r. powierzchnia uprawy kukurydzy wyniosła 1,86 mln ha, ale do tego dochodzi jeszcze kukurydza cukrowa.
W październikowym wydaniu magazynu top agrar Polska pisaliśmy o wyjątkowo wysokich kosztach suszenia kukurydzy, wynikających z wzrostu cen gazu, oleju opałowego oraz energii elektrycznej. Kto zebrał kukurydzę na ziarno na końcu września i w październiku, wysuszył i sprzedał, ten mógł jeszcze liczyć na zysk lub przynajmniej zwrot kosztów. Im dłużej trwały zbiory kukurydzy i rósł import z Ukrainy, tym opłacalność malała. Rynkowe ceny poszybowały w dół, wielu handlowców zwłaszcza z wschodnich województw Polski zaprzestało skupu mokrego ziarna od polskich rolników, bo tanio można było kupić wysuszone ziarno z Ukrainy. W efekcie jeszcze w grudniu i styczniu na polach stała kukurydza czekająca na zbiór, a import kukurydzy z Ukrainy szedł i nadal idzie pełną parą.
GUS o zbiorach kukurydzy w 2022 roku
Jak zaznaczył GUS w raporcie z grudnia 2022 roku, warunki pogodowe nie sprzyjały na ogół dynamicznemu wzrostowi i rozwojowi roślin kukurydzy. Niskie temperatury powietrza w kwietniu i maju połączone z niedoborem opadów deszczu spowodowały, że siewy kukurydzy były opóźnione, a wschody roślin wydłużone w czasie i nierównomierne. Poprawa warunków pogodowych w czerwcu i lipcu sprzyjała właściwemu wzrostowi roślin. Z kolei wysokie temperatury powietrza w sierpniu przy jednocześnie niskich opadach atmosferycznych o nierównomiernym rozkładzie hamowały wzrost i rozwój roślin kukurydzy.
W wielu rejonach kraju (zwłaszcza w środkowo-zachodniej części) wystąpiło znaczne przesuszenie gleby powodujące podsychanie roślin (szczególnie na glebach lżejszych). W rejonach kraju (głównie we wschodniej części), gdzie opady były bardziej regularne, warunki wegetacji kukurydzy były korzystne. Rośliny osiągnęły właściwą masę i wysokość, a kolby były dobrze wypełnione ziarnem. Plonowanie roślin będzie zatem zróżnicowane regionalnie, a nawet lokalnie. Zbiór kukurydzy na ziarno rozpoczęto w październiku, a powszechnie prowadzono w listopadzie.
GUS ocenia, że:
- do końca listopada 2022 roku ziarno kukurydzy zebrano z ok. 80% powierzchni zasianej. Plonowanie roślin z plantacji pozostawionych na późniejszy zbiór będzie niższe, a zebrane ziarno gorszej jakości.
- powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno zwiększyła się w porównaniu z ubiegłoroczną o około 19% i wyniosła blisko 1,2 mln ha.
- plony kukurydzy na ziarno wyniosą 69,8 dt/ha i będą mniejsze od ubiegłorocznych o ok. 4,9 dt/ha, tj. o 7%. Zbiory kukurydzy uprawianej na ziarno oszacowano na ok. 8,3 mln t, tj. o ok. 11% więcej od ubiegłorocznych.
- powierzchnia kukurydzy uprawianej na zielonkę jest mniejsza od ubiegło-rocznej o ok. 9% i wynosi ponad 0,6 mln ha. Zbiory kukurydzy na zielonkę ocenia się na ok. 29,9 mln t tj. o 11% mniej od uzyskanych w 2021 r.
Jaki będzie 2023 rok dla kukurydzy?
Trudny 2022 rok dla producentów kukurydzy skutkuje tym, że jak dotąd materiału siewnego tej rośliny sprzedało się mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Kto stracił na kukurydzy, ten ostrożniej planuje jej zasiewy, ale wszystko jeszcze się może zmienić. Jesienią 2022 roku wysoka cena pszenicy zachęcała rolników do jej siewu, co pewnie często odbyło się kosztem kukurydzy z wiosennego planu zasiewów. Wystarczą jednak mrozy i silne wysmalające zboża wiatry w lutym (a są takie prognozy), by cześć ozimin nadawała się do przesiewu. W takim wypadku niskie obecnie ceny pszenicy oraz prognozy większych opadów atmosferycznych w 2023 roku mogą skłonić wielu rolników do przesiewu ozimin właśnie kukurydzą.
Przykładowa kalkulacja kosztów uprawy kukurydzy na ziarno
Dla tych, którzy rozważają zasiewy kukurydzy tej wiosny publikujemy kalkulację opłacalności produkcji tej rośliny w oparciu o aktualne dane (styczeń 2023 r.). Kalkulacje przygotowali eksperci Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Poznaniu.Kalkulacja uprawy 1 ha kukurydzy na ziarno
(dane na styczeń 2023)
| Nakład | Jednostka | Ilość | Cena | Wartość |
| 1. Materiał siewny | j.s. 50 tys. | 1,8 | 245,00 | 441,00 |
| 2. Nawożenie: | ||||
| Saletra amonowa | dt | 5 | 400,68 | 2003,40 |
| Polifoska 6-20-30 | dt | 5 | 471,72 | 2358,60 |
| Ca/Mg co 4 lata | t | 4 | 260,71 | 260,71 |
| Razem nawożenie | 4622,71 | |||
| 3. Ochrona roślin | ||||
| Razem ochrona | 301,00 | |||
| 4. Usługi | ||||
| Siew punktowy | godz. | 0,8 | 226,46 | 181,17 |
| Zbiór kombajnowy | godz. | 1,1 | 524,02 | 576,42 |
| Dosuszanie | %/t | 16% x 8 t | 17,50 | 2240,00 |
| Wapnowanie co 4 lata | godz. | 0,5 | 212,96 | 26,62 |
| Razem usługi | 2843,04 | |||
| 5. Praca ciągnika | ||||
| Uprawa ścierniska | godz. | 1 | 133,22 | 133,22 |
| Orka zimowa | godz. | 3 | 133,22 | 399,66 |
| Bronowanie | godz. | 0,6 | 114,04 | 68,42 |
| Wysiew nawozów (3x) | godz. | 2,1 | 98,30 | 206,43 |
| Uprawa przedsiewna | godz. | 1,5 | 114,04 | 171,06 |
| Opryski (2x) | godz. | 1,8 | 98,30 | 176,94 |
| Odbiór ziarna | godz. | 1 | 114,04 | 114,04 |
| Transport zewnętrzny | godz. | 2 | 114,04 | 228,08 |
| Razem praca ciągnika | godz. | 13 | 1497,85 | |
| 6. Podatek | 135,90 | |||
| 7. Ubezpieczenie uprawy | 112,63 | |||
| 8. OC rolników | 3,90 | |||
| Razem koszty bezpośrednie | 9958,03 | |||
| 9. Koszty ogólnogospodarcze | 1110,65 | |||
| w tym amortyzacja | 970,34 | |||
| 10. Koszt pracy ludzkiej | godz. | 28 | 22,80 | 638,40 |
| Suma kosztów | 11707,08 | |||
| Wartość produkcji | ||||
| Produkt główny (netto) | dt | 80 | 117,32 | 9385,60 |
| Ryczałtowy zwrot VAT | % | 7 | 8,21 | 656,99 |
| Cena brutto | zł/dt | 125,53 | ||
| Koszt produkcji ziarna | zł/dt | 139,39 | ||
| Przychód (ziarno) | zł | 10042,59 | ||
| Dopłata bezpośrednia | zł/ha | 555,78 | ||
| Razem przychód | 10598,37 | |||
| Wynik finansowy | zł/ha | -1108,71 | ||
| Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa | % | -14,26 |
Źródło: wir,org.pl
oprac. bcz na podst. TAP, GUS, WIR
Fot. Envato Elements
