Dni mroźne
Jeszcze kilka dni temu mówiło się raczej o przygruntowych przymrozkach. Po wyraźnej zmianie aury od kilku dni (od. 22.11) należy zmienić tę narrację do tzw. dni mroźnych, zaznaczonych na mapie na kolor jasno fioletowy. W nomenklaturze IMGW oznacza to, że temperatura maksymalna mierzona na wysokości 2 m nad powierzchnią gruntu jest w ciągu całego dnia niższa lub równa 0°C, a wyższa lub równa –10°C (patrz mapa; źródło IMGW).
Zimę pogodowo wyróżniają dwa czynniki – minusowe temperatury oraz okrywa śnieżna. Pierwszy z nich od wielu już dni ma się całkiem nieźle, zwłaszcza w odniesieniu do minimalnych wartości. Wczoraj w kraju na obszarach nizinnych temperatura minimalna 5 cm nad powierzchnią gruntu oscylowała od kilku stopni poniżej zera do ponad –17°C w rejonie Lidzbarka Warmińskiego i –21,7°C w Bodzentynie (woj. świętokrzyskie). Natomiast w klatce meteorologicznej termometry minimalne zainstalowane na wysokości 2 m wskazywały w wybranych lokalizacjach od ok. –4°C do ok. –11°C (patrz tabela).
Okrywa śnieżna
Drugi element zimowy, czyli okrywa śnieżna występuje obecnie na prawie całym terenie Polski, chociaż w dość zróżnicowanej grubości. Ogólnie więcej śniegu leży na obrzeżach i w południowej części kraju, natomiast śladowa jej grubość, tj. poniżej 0,5 cm występuje w centralnych województwach, tworzących makroregion powstały z graniczących obszarów południowo-wschodniego woj. wielkopolskiego, południowej połowy woj. kujawsko-pomorskiego, północnej woj. łódzkiego i południowo-zachodniej woj. mazowieckiego (patrz mapa; źródło meteomodel.pl).
Dodatkowa korzyść
Chociaż śniegu nie ma zbyt wiele, to na rozkrzewionych zbożach ozimych, czy bardzo wyrośniętym w tym roku rzepaku ozimym, tworzy ona wspólnie z masą roślin zasłonę, chroniąc wrażliwe części roślin przed mrozem. Chodzi o węzły krzewienia zbóż i ich merystemy wzrostu, szyjkę korzeniową rzepaku i jego stożek wzrostu.
Drugim jej korzystnym działaniem jest ochrona gleby przed szybkim zamarznięciem, co zabezpiecza delikatne korzenie przed uszkodzeniami mrozowymi. Obecnie temperatura minimalna gruntu na głębokości 5 cm jest na przeważającej części dodatnia, jedynie w kilkunastu rejonach spadła poniżej zera, tj.:
- ok. –0,5°C odnotowano w okolicach Poznania i Torunia
- ok. –1°C w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego, Łodzi i Poznania
- –1,5°C ÷ –1,7°C w Kaliszu, Siedlcach (po –1,5) oraz w Koszalinie i Suwałkach (po –1,7)
- ok. –2,2°C w Kielcach.
[bie]
