Postępujące zmiany klimatyczne i niestety coraz częściej występujące ekstremalne zjawiska atmosferyczne takie, jak chociażby susza, czy niski poziom wód są coraz poważniejszym problemem. Jednym z kluczowych wyzwań dla całego świata, nie tylko dla rolników jest zarządzanie zasobami wodnymi.
Jak podają dane Eurostatu z 2022 roku, średni niedobór wody dla Unii Europejskiej wyniósł 5,8% - wzrost o 0,9 punktu procentowego w porównaniu do danych w roku 2000. Malta oraz Rumunia to dwa kraje, które zmagają się z naprawdę poważnym deficytem wody i w ich przypadku odnotowano wzrost niedoboru wody odpowiednio o 34,1 i 21%. Jednak największy niedobór wody odnotował Cypr - 71%.
Wskaźnik niedoboru wody, czyli WEI+ służy przede wszystkim do oceny sytuacji wodnej, określa on całkowite zużycie wody w danym obszarze, jako procent odnawialnych zasobów wody słodkiej dostępnej na danym terenie w określonym czasie.
Jeżeli wartość kształtuje się na poziomie około 20%, można już mówić o istotnym niedoborze wody, a przekroczenie 40% wskazuje na kryzys wodny.
Unia Europejska - gdzie brakuje wody?
W przypadku UE, WEI+ wyniósł 5,8%, co jak zostało wspomniane wcześniej stanowi wzrost o 0,9% w porównaniu do roku 2000.
Największe niedobory wody odnotowano właśnie na Malcie oraz Rumunii, następnie kolejno:
- Grecja - 13,8%,
- Portugalia 10,1%,
- i Hiszpania 8,8%.
Zobacz także: Czy można już mówić o suszy rolniczej? Małe opady śniegu i przesuszone wierzchnia warstwa gleby na polach
Jak podają raporty EEA - Europejskiej Agencji Środowiskowej oraz FAO - Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa niewłaściwa gospodarka wodna może doprowadzić do dalszego pogłębiania się kryzysu. EEA podkreśla, że rosną nie tylko temperatury, ale i maleją ilości opadów, co przekłada się na poziom wód gruntowych oraz rzek. FAO zaznacza, że ponad 70% słodkiej wody na całym świecie wykorzystywana jest na potrzeby rolnictwa. Co oznacza, że w sektor rolniczy ma kluczowe znaczenie dla poprawy sytuacji.
Jaka sytuacja wodna w Polsce?
W Polsce poziom niedoboru wody, znany jest jako stres wody, wg Eurostatu jest dość niski i wynosi poniżej 20%. W Niemczech natomiast sytuacja jest podobna i wskaźnik również znajduje się na poziomie poniżej 20%. Gorzej ma się sytuacja np. na Węgrzech, gdzie wskaźnik stresu wodnego wynosi między 20 a 40%.
Polski Instytut Ekonomiczny w swoim raporcie pisze o przeciętnych stratach w plinach, które spowodowane są suszami w Polsce i wynoszą nawet 6,5 miliarda złotych rocznie.
Rolnicy w 2024 roku moglu ubiegać się o pomoc w związku z wystąpieniem szkód spowodowanych przez suszę na poziomie powyżej 30%. Jednak, jak wielokrotnie pisaliśmy na naszej stronie aplikacja suszowa, nie zawsze działała niezawodnie. Część rolników nie złożyła wniosków albo nie spełniała wymaganych kryteriów, dlatego oszacowanie całkowitych strat suszowych jest jednak małoprecyzyjne.
Niestety Polska w porównaniu do innych krajów europejskich boryka się z ograniczonymi zasobami wodnymi. Większość wody w Polsce pochodzi z opadów, co prowadzić może oczywiście do nieregularnego zasilania wodą, a to z kolei do suszy.
Dlatego tak istotne jest wdrażanie działań, które pozwolą efektywnie wykorzystywać wodę i poprawić zarządzanie jej zasobami.
Rozwiązaniem może być oczywiście odpowiednia agrotechnika, którą rolnicy stosują oraz obecność próchnicy w glebie, a także wdrażanie nowoczesnych technologii, jak systemy nawadniania, retencja wody deszczowe, czy zrównoważona urbanizacja.
Patrycja Bernat
oprac. na podst. obserwatorgospodarczy
Fot: ChatGPT
