Gdzie się podział miliard euro z funduszy UE?
EFA News (European Food Agency) poinformowała o możliwym skandalu związanym z wykorzystaniem funduszy unijnych, który – jeśli te informację się potwierdzą – może zachwiać wiarygodnością i wizerunkiem Komisji Europejskiej. Chodzi o środki przeznaczone na osiąganie celów klimatycznych i środowiskowych, które miały rzekomo trafić do organizacji ekologicznych, by wspierać ich działalność lobbingową na rzecz tzw. Zielonej Agendy.
Według doniesień EFA News opartych na śledztwie holenderskiego dziennika De Telegraaf, który EFA nazywa "autorytatywnym dziennikiem", głównym beneficjentem kontrowersyjnych kontraktów miało być m.in. European Environmental Bureau (EEB) – organizacja parasolowa zrzeszająca liczne stowarzyszenia ekologiczne w Europie. Z ustaleń De Telegraaf wynika, że organizacje te miały być proszone o przedstawianie dowodów, w jaki sposób ich działania przyczyniły się do zaostrzenia unijnego prawa środowiskowego.
W tle kontrowersyjna ustawa o odbudowie przyrody
W centrum sprawy znalazła się także tzw. ustawa o odbudowie zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law), forsowana przez byłego komisarza Fransa Timmermansa – jednego z głównych orędowników Zielonego Ładu. Według De Telegraaf projekt ten był „wspierany” przez koalicję 185 organizacji ekologicznych, finansowanych z funduszy UE. Ustawa zobowiązywała państwa członkowskie do przywracania stanu przyrody sprzed dekad, co – według krytyków – może zagrażać rolnictwu i bezpieczeństwu urbanistycznemu.
– Od lat Komisja Europejska finansuje organizacje ekologiczne z zadaniem lobbingu na rzecz planów zielonej transformacji – pisze De Telegraaf, cytowane przez EFA News. Jak podkreśla gazeta, jeśli informacje się potwierdzą, może to poważnie podważyć wiarygodność unijnych instytucji.
Apele o jasne zasady i przejrzystość
O powadze sytuacji mówi też Bas Batelaan z Public Matters, specjalizujący się w doradztwie publicznym w Holandii i Brukseli. – Potrzebne są jasne reguły, które wyraźnie określą, jaką rolę mogą odgrywać organizacje społeczne w procesie stanowienia prawa – powiedział Batelaan holenderskiemu dziennikowi.
Z kolei poseł do Parlamentu Europejskiego Dirk Gotink ujawnia, że istniały nawet „listy polityków do kontaktu”, a on sam prowadzi śledztwo dotyczące kontraktów zawieranych przez ostatnie pięć lat. – Czy to tylko jeden czarny charakter, czy może powszechna praktyka? – pyta Gotink, wskazując, że podobne działania mogły mieć miejsce także w innych obszarach polityki, np. migracyjnej.
Zielone fundusze pod coraz większą kontrolą
Według EFA News, przypadki nacisków na firmy, by te wpływały na europosłów sceptycznych wobec unijnej agendy ekologicznej, były już zgłaszane w 2023 roku – szczególnie w kontekście ustawy o odbudowie przyrody, która spotkała się z silnym oporem m.in. w Holandii.
Jesienią 2024 r. wprowadzono zakaz wykorzystywania środków z dotacji unijnych na lobbing w instytucjach UE. Jednak – jak pisze EFA News – dla wielu środowiskowych grup „konia już nie ma w stajni”.
Organizacje ekologiczne odpierają zarzuty
W obronie organizacji ekologicznych występuje EEB, podkreślając, że fundusze są niezbędne, by „głos obywateli był słyszalny w demokracji” oraz że działania organizacji przyczyniły się do umocnienia pozycji UE jako lidera w transformacji ekologicznej.
Mimo to, po nagłośnieniu sprawy, rośnie ryzyko utraty przez EEB corocznych subwencji w wysokości 15,5 mln euro. Nowy komisarz UE, Piotr Serafin, już zapowiedział zmiany.
– Nie do przyjęcia jest zawieranie umów, które zobowiązują organizacje pozarządowe do wywierania presji na europosłów – powiedział Serafin w rozmowie z De Telegraaf. – Niestety, takie praktyki miały miejsce w przeszłości i muszą zostać wyeliminowane.
Źródło: EFA News
