Do konsultacji społecznych zostało skierowane rozporządzenie „w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w formie płatności ekologicznych w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023–2027”. Proponowane zamiany są uzależnione od akceptacji Komisji Europejskiej.
Niższa minimalna obsada zwierząt
To efekt zmian zaproponowanych przez Komitet Monitorujący Plan Strategicznego dla WPR obejmująca m.in. zmianę w Interwencji - Rolnictwo ekologiczne. Zmiana ta przewiduje obniżenie z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady zwierząt, wymaganej przy ubieganiu się o premię za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej (Pakiet 10.).
Zobacz także: Jakie stawki dopłat do produkcji ekologicznej otrzymają rolnicy w ramach nowej WPR w 2023 roku?
Zobacz także: Jakie stawki dopłat do produkcji ekologicznej otrzymają rolnicy w ramach nowej WPR w 2023 roku?
- Proponowana zmiana jest korzystna dla rolników i powinna przyczynić się do zwiększenia możliwości ubiegania się, przez rolników realizujących zobowiązania ekologiczne w ramach Interwencji - Rolnictwo ekologiczne PS WPR 2023-2027, o ww. premię, przede wszystkim dla tych rolników posiadających zwierzęta w ilości niepozwalającej spełnić dotychczasowego warunku „wejściowego” na potrzeby przyznania ww. premii. Przy obsadzie zwierząt na proponowanym poziomie zapewniona będzie dostępność z jednej strony wystarczającej ilości paszy, a z drugiej strony nawożenia na poziomie niezagrażającym środowisku naturalnemu – napisano w uzasadnieniu projektu.
Obniżenie współczynników wymaganej maksymalnej powierzchni
Kolejną korzystną dla rolników zmianę, dotyczącą zasad przyznawania płatności ekologicznych w ramach:
- Pakietu 7. (uprawy paszowe na gruntach ornych),
- Pakietu 8. (trwałe użytki zielone).
Obniżony zostanie z 0,5 do 0,3 współczynnik wykorzystywany przy wyliczaniu maksymalnej powierzchni, do jakiej mogą przysługiwać płatności ekologiczne w ramach tych pakietów. Ta maksymalna powierzchnia jest wynikiem podzielenia liczby DJP dla gospodarstwa (czyli zwierząt posiadanych przez rolnika i przeliczonych na DJP) ustalonej na podstawie przepisów rozporządzenia ekologicznego przez 0,3. Biorąc pod uwagę, że minimalna powierzchnia, do której może być przyznana płatność ekologiczna wynosi 0,1 ha, to przy ubieganiu się o płatności ekologiczne do takiej powierzchni, rolnik musi posiadać zwierzęta w takiej liczbie, że po ich przeliczeniu na DJP będą one stanowiły równowartość 0,03 DJP (co oznacza konieczność posiadania np. 8 szt. kur lub 1 szt. indyka).
Złożone wnioski o płatności ekologiczne do poprawy
Z powodu wprowadzenia zmian zasad ubiegania się o płatności ekologiczne oraz zasad ich przyznawania w ramach Pakietu. 7., Pakietu 8. oraz Pakietu 10., rolnicy będą mieli jeszcze możliwość zmiany już złożonych wniosków o płatności ekologiczne w terminie do dnia 31 sierpnia 2023 r. Wnioski będą mogły zostać zmienione poprzez:
- dodatkowe „zaznaczenie” w takich wnioskach płatności z tytułu Pakietu 10;
- zgłoszenie w ramach wniosku dodatkowych gruntów, do których nie ubiegali się o przyznanie płatności ekologicznych w ramach Pakietu. 7. oraz Pakietu 8.
- Proponowane zmiany powinny wpłynąć na poprawę sytuacji dochodowej rolników poprzez zwiększenie możliwości ubiegania się o płatności ekologiczne z tytułu Pakietu 10 oraz zwiększenie powierzchni, do jakiej będą mogły przysługiwać płatności ekologiczne w ramach Pakietu. 7. oraz Pakietu 8, będące formą wynagrodzenia rolnikom korzyści dla środowiska wynikających ze stosowania ekologicznych metod produkcji w miejsce stosowanych dotychczas metod konwencjonalnych – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Więcej czasu na sporządzenie planów działalności ekologicznej
Ze względu na opisaną powyżej możliwość zmiany przez rolników już złożonych wniosków o płatności ekologiczne proponuje się wprowadzenie w 2023 r. późniejszych terminów na sporządzenie planów działalności ekologicznej oraz przekazanie do ARiMR kopii wybranych stron tego planu dla wszystkich rolników wnioskujących o płatności ekologiczne. Proponuje się, aby plany działalności ekologicznej były sporządzane do dnia 30 września 2023 r., a przekazanie kopii wybranych stron planów nastąpiło do dnia 15 października 2023 r.
Będą płatności mimo braku rejestracji w IRZ
Ponadto, mając na względzie sygnalizowane przez rolników oraz doradców rolnośrodowiskowych problemy z rejestracją niektórych gatunków zwierząt w komputerowej bazie danych IRZ (jeleniowate – daniele i jelenie szlachetne, wielbłądowate – alpaki i lamy, oraz koniowate – muły i osły), na podstawie której zwierzęta posiadane przez rolników przeliczane są na DJP, niezbędne jest wprowadzenie na 2023 r. specyficznego rozwiązania, które umożliwi uwzględnienie posiadanych przez rolników zwierząt powyższych gatunków przy przyznawaniu płatności ekologicznych pomimo tego, że nie zostały zarejestrowane w bazie IRZ. Proponowane rozwiązanie polega na możliwości złożenia przez rolników oświadczeń o posiadanych przez nich zwierzętach w terminie od dnia 15 marca 2023 r. do dnia 14 marca 2024 r. Formularz oświadczenia będzie udostępniony przez ARiMR, a oświadczenie będzie składane przez rolników w terminie od dnia 15marca do dnia 21 marca 2024 r.
Zmiany w GAEC 8
Ponadto, MRiRW proponuje wprowadzenie dalszych zmian w zakresie wspierania powierzchni gruntów objętych zobowiązaniami ekologicznymi, które zostały wykorzystane na potrzeby wypełnienia normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska GAEC 8. Proponuje się rozszerzenie dotychczasowego podejścia, czyli przyznawania płatności ekologicznych jedynie do gruntów ugorowanych, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona działalność rolnicza, w tym wypas i koszenie, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 lipca, a które zostały w 2023 r. wykorzystane do uprawy roślin, z wyłączeniem kukurydzy, soi i zagajników o krótkiej rotacji, o możliwość przyznawania płatności ekologicznych również do kolejnej kategorii gruntów ugorowanych, tj.:
- gruntów ugorowanych, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona działalność rolnicza, w tym wypas i koszenie, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 lipca.
Należy jednak zaznaczyć, że powyższe grunty muszą być położone na obszarze objętym zobowiązaniem ekologicznym, czyli muszą być utrzymywane zgodnie z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. Płatności ekologiczne do takich gruntów będą przyznawane z wykorzystaniem stawki płatności dla Pakietu 1. Uprawy rolnicze odnoszącej się do gruntów po okresie konwersji, czyli w wysokości 1 571 zł/ha.
Czytaj także: Rolnictwo regeneratywne to holistyczne podejście do produkcji żywności – kluczem jest gleba
Czytaj także: Rolnictwo regeneratywne to holistyczne podejście do produkcji żywności – kluczem jest gleba
Przyjęcie powyższego rozwiązania oznacza, że do gruntów, o których mowa poniżej nie będą przyznawane płatności ekologiczne:
- gruntów ugorowanych z roślinami miododajnymi, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona działalność rolnicza – w tym wypas i koszenie, z wyjątkiem prowadzenia pasiek – w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 sierpnia;
- pasów gruntów wzdłuż obrzeży lasu, o szerokości nie mniejszej niż 1 m i nie większej niż 20 m, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona działalność rolnicza, w tym wypas i koszenie, z wyjątkiem wypasu i koszenia w okresie od dnia 1 sierpnia do dnia 31 grudnia.
Minikiwi na liście ekstensywnych upraw sadowniczych
Ponadto, wychodząc naprzeciw postulatom rolników ekologicznych, związanych z rozszerzeniem listy roślin wspieranych w ramach interwencji, proponuje się dodanie do tej listy aktinidii ostrolistnej (minikiwi), która zostanie dodana do listy wspieranych ekstensywnych upraw sadowniczych.
Równe szanse dla rolników
Mając również na względzie sytuację rolników, którzy będą jednocześnie realizowali zobowiązania ekologiczne w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020 ze zobowiązaniami ekologicznymi w ramach Interwencji – Rolnictwo ekologiczne PS WPR 2023-2027, proponuje się przyjęcie bardziej elastycznego podejścia przy uwzględnianiu zwierząt przy przyznawaniu płatności ekologicznych.
Będzie ono polegało na możliwości rozliczenia 1 szt. zwierzęcia zarówno na potrzeby płatności ekologicznych PROW 2014-2020, jak i płatności ekologicznych PS WPR 2023-2027 poprzez rozliczanie odpowiedniej wartości DJP wynikającej z przeliczenia takiego zwierzęcia. Proponowane rozwiązanie pozwoli na pełne wykorzystanie posiadanych przez rolników zwierząt na potrzeby przyznania płatności ekologicznych.
Jakie terminy obowiązują rolników?
W rozporządzeniu wskazano, że do przyznawania i wypłaty płatności ekologicznych w sprawach objętych postępowaniami wszczętymi po dniu 14 marca 2023 r. i niezakończonymi ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia będą stosowane przepisy wprowadzane niniejszym projektem rozporządzenia. Przy czym wskazano, że wejście w życie proponowanych przepisów będzie uzależnione od akceptacji przez KE zmiany Planu Strategicznego dla WPR obejmującej zmianę warunku „wejściowego” w ramach Pakietu 10. Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą.
wk
fot: envato.elemnets
wk
fot: envato.elemnets
