Jak informuje ARiMR, do 24. października br. o wsparcie w ramach programu "Rozwój małych gospodarstw" finansowanego z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 stara się ponad 1000 rolników, którzy złożyli wnioski na kwotę blisko 105 mln zł.
Przypomnijmy, że nabór rozpoczął się 28. września br. i miał pierwotnie trwać do 27 października br. Teraz i doradcy i rolnicy zyskali dodatkowe 2 tygodnie na przygotowanie dokumentów i aplikowanie o to wsparcie. Przypomnijmy zatem najważniejsze informacje związane z "Rozwojem małych gospodarstw".
Więcej chętnych na "Rozwój małych gospodarstw"
O pomoc można ubiegać się wyłącznie na inwestycje dotyczące produkcji rolnej lub produkcji ekologicznej. W tym pierwszym przypadku pomoc przysługuje w wysokości 100 tys. zł, w przypadku produkcji ekologicznej to 120 tys. zł. Jednak aby ubiegać się o dofinansowanie produkcji ekologicznej, takim systemem produkcji musi zostać objęte całe gospodarstwo.
Niestety, na finansowanie projektów złożonych w pierwszym naborze wniosków przewidziano zaledwie 468 mln zł. W skali całego kraju to bardzo mało. Budżet ten jest dodatkowo podzielony na dwie części:
- na finansowanie inwestycji w zakresie produkcji rolnej (konwencjonalnej) przewidziano 243,36 mln zł, co wystarczy na niecałe 2,5 tys. wniosków w skali kraju,
- na finansowanie inwestycji dotyczących produkcji ekologicznej przewidziano 224,64 mln zł, co wystarczy na niecałe 1900 wniosków w skali kraju.
Warto porównać to z ostatnim naborem wniosków na restrukturyzację małych gospodarstw z PROW 2014–2020. W 2022 roku do ARiMR w ramach tylko jednego naboru wpłynęło prawie 12 tys. wniosków, a przypomnijmy, że ze względu na podniesienie progu wielkości ekonomicznej interwencja "Rozwój małych gospodarstw" jest kierowana do znacznie szerszego grona wnioskodawców.
Pieniądze tylko na środki trwałe
Zakres kosztów, które można rozliczyć w ramach wydatkowania tej pomocy to kolejna niemiła niespodzianka. Nie ma co prawda katalogu kosztów kwalifikowalnych w ścisłym znaczeniu tego pojęcia, a mówi się ogólnie o wspieraniu inwestycji materialnych i niematerialnych, służących do prowadzenia produkcji rolnej, w tym ekologicznej oraz przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, zakres możliwych do rozliczenia kosztów zawęża się jednak w praktyce do:
- kosztów inwestycji budowlanych,
- zakupu nowego wyposażenia budynków lub budowli,
- zakupu nowych maszyn, urządzeń i sprzętu, w tym sprzętu komputerowego,
- zakupu wartości niematerialnych i prawnych.
Wszystkie inwestycje, które mają zostać rozliczone w ramach tej pomocy, muszą mieć przewidywany okres użytkowania dłuższy niż rok, a więc muszą być środkami trwałymi. Nie można oczywiście finansować zakupu rzeczy używanych, a inwestycje budowlane rozliczane w ramach pomocy muszą być realizowane na gruncie własnym, należącym do wnioskodawcy.
W ramach kosztów kwalifikowalnych można również uwzględnić tzw. koszty ogólne – tzn. koszty przygotowania inwestycji, takie jak projekty budowlane, kosztorysy, pozwolenia itp., nie mogą one jednak stanowić więcej niż 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych całej inwestycji.
Zaskoczeniem jest także katalog kosztów, które są z pomocy wykluczone. Tym razem nie można będzie wykorzystać otrzymanej pomocy na zakup nieruchomości – w tym gruntów rolnych, zakup zwierząt – także stada podstawowego, zakładanie plantacji trwałych – np. sadów. Również koszty inwestycji w nawadnianie, w tym koszty budowy ujęć wody nie mogą być rozliczone w ramach tej pomocy. Nie przewidziano również możliwości rozliczenia w ramach inwestycji zakupu środków obrotowych – nawozów, środków ochrony roślin itp. W podobnym programie ze starego PROW można było na ten cel wydać nawet 30% uzyskanej pomocy, teraz ani złotówki.
Ważne będą przychody gospodarstwa
Opublikowany regulamin doprecyzował także wykaz dokumentów, którymi można udokumentować osiągnięcie minimalnego wymaganego przychodu, czyli kwoty 5 tys. zł pochodzącej ze sprzedaży produktów rolnych w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy. Mogą to być faktura VAT lub faktura VAT RR, wydruk paragonu fiskalnego kas rejestrujących, umowa kupna-sprzedaży wraz z potwierdzeniem przelewu lub informacja z ewidencji sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych, o której mowa w art. 20 ust. 1e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli ewidencja sprzedaży produktów w ramach rolniczego handlu detalicznego.
W przypadku ubiegania się o dofinansowanie na produkcję ekologiczną, powyższy przychód musi dotyczyć sprzedaży produktów ekologicznych lub produktów w okresie konwersji.
Wzrost wartości ekonomicznej gospodarstwa
Odrębną kwestią od udokumentowania minimalnego wymaganego przychodu jest ustalenie przychodu bazowego, od którego liczone będzie wymagane w programie zwiększenie wartości o przynajmniej 30%. W tym przypadku nie jest brany pod uwagę faktyczny przychód osiągnięty w roku bazowym, a potencjalny przychód ze sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie rolnika, który jest obliczany jako iloczyn wskaźnika 80,86% oraz wyrażonej w złotych wielkości ekonomicznej gospodarstwa rolnego w roku wyjściowym. Do wyliczenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa rolnego w złotych w roku wyjściowym przyjmuje się stały kurs euro: 1 euro = 4,2722 zł.
Tak więc przychód bazowy obliczymy wg wzoru: przychód = wielkość ekonomiczna w roku bazowym (SO 2017) × 80,86% × 4,2722. Od tak wyliczonej wartości musimy osiągnąć wymagany 30-procentowy wzrost. Trzeba także pamiętać, że docelowy przychód nie może być niższy niż 43 200 zł – czyli wartość minimalnego wynagrodzenia (w przeliczeniu rocznym).
Do zobrazowania tych wielkości posłużymy się wyliczeniami, przedstawionymi w trakcie naszego webinaru z 12 września br., przygotowanymi przez Ireneusza Gradkę z Centrum Doradztwa Rolniczego, oddział w Radomiu – wyliczenia te odnosząc się do wielkości ekonomicznej w roku bazowym, przychodu bazowego i wymaganego przychodu docelowego dla kilku wybranych wartości początkowych – przedstawiamy w tabeli 1.
Chcesz skorzystać z Premii dla młodych rolników, ale nie wiesz czy możesz się o nią starać oraz jakie są kluczowe zasady? Pobierz bezpłatne webinarium, z którego dowiesz się szczegółowych wytycznych dotyczących przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy dla interwencji. Nie zwlekaj -> POBIERZ TUTAJ
Fot. Sierszeńska
