– W nowym okresie programowania nie będzie Programu Rozwoju Obszaru Wiejskich, będzie tylko krajowy plan strategiczny. Krajowy plan strategiczny będzie zawierał zapisy wskazujące, zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, w jaki sposób kraj członkowski będzie chciał realizować cele ogólne i cele szczegółowe, ale związane z I i z II filarem, czyli będą to płatności bezpośrednie, regulacje rynkowe i wszystkie instrumenty, związane z dotychczasowym PROW. Kraj członkowski będzie miał większe możliwości wybierania instrumentów i narzędzi do realizacji krajowego planu strategicznego - tłumaczył posłom wiceminister Zarudzki.
Lista priorytetów
Państwa będą miały większą swobodę w wyborze środków jakimi chcą osiągnąć cele, ale te będę narzucone. Za priorytety uznano:- wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych i bezpieczeństwo żywnościowe UE,
- zwiększenie konkurencyjności rynkowej rolnictwa,
- poprawa pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym,
- łagodzenia skutków zmian klimatu i przystosowanie się do zmian klimatycznych,
- zrównoważony rozwój i wydajne gospodarowanie zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze,
- ochrona bioróżnorodności biologicznej,
- przyciąganie młodych rolników i ułatwienie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich,
- promowanie zatrudnienia, sprawy społeczne, rozwój lokalny na obszarach wiejskich,
- bezpieczna żywność i promowanie zdrowego odżywiania.
Plan strategiczny będzie kluczowym elementem wdrażania WPR. Każda państwo członkowskie będzie musiało opracować szczegółowy plan działania wraz z zaprogramowaniem finansowania działań w I i II filarze WPR. Co więcej państwa członkowskie będą na bieżące rozliczane z realizacji planu strategicznego, gdyż urzędnicy będą badać czy założone cele są osiągane.
Płatności bezpośrednie
Jeśli chodzi o płatności bezpośrednie to nowy system będzie przysługiwać tylko osobom faktycznie prowadzącym działalność rolniczą. System będzie obejmował elementy obowiązkowe i dobrowolne dla państw członkowskich. Obowiązkowe będzie np. przesunięcie wsparcia z gospodarstw większych do gospodarstw mniejszych lub średnich. Na pewno bolesne dla rolników będą nowe obowiązkowe zasady „zazielenianie”, czyli system płatności na rzecz ochrony klimatu i środowiska. Dobrowolne będzie np. wsparcie dla młodych rolników oraz wsparcie związane z produkcją.– Wsparcie związane z produkcją można przyznawać w określonych sektorach lub do określonych rodzajów produkcji lub konkretnych typów rolniczych, znajdujących się w trudnej sytuacji lub borykających się z trudnościami, w celu zwiększenia ich konkurencyjności, zrównoważonego charakteru lub poprawy jakości. Co do zasady na wsparcie będzie można przeznaczyć do 10% koperty. Z opcją zwiększenia o 2 punkty procentowe, pod warunkiem przeznaczenia zwiększenia na uprawy roślin wysokobiałkowych - powiedział wiceminister rolnictwa.
Wsparciem związane z produkcją będzie można przeznaczyć na: zboża, rośliny oleiste, rośliny wysokobiałkowe, strączkowe, len, konopie, ryż.
"Warunkowość" zamiast cross-compliance
W nowej WPR znikną zasady cross-compliance, które zastąpią zasady warunkowości.– Warunkowość to jest nowy element. Warunkowość oznacza konieczność
przestrzegania przez beneficjentów płatności norm dobrej kultury rolnej zgodnej
z ochroną środowiska oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania - wyjaśnił wiceminister Zarudzki. Każde państwo członkowskie ma ustanowić system kontroli warunkowości i kar za nieprzestrzeganie. Poziom kontroli ma wynieść co najmniej 1% beneficjentów.
Interwencje rynkowe
W nowej unijnej politycy rolnej ma zostać przywrócone znaczenie interwencji rynkowych. - Państwa członkowskie będą opracowywać interwencje dostosowane do swoich uwarunkowań i będą je przedstawiać w planie strategicznym WPR. Plan strategiczny będzie zawierał ocenę potrzeb i strategię interwencji - tłumaczył R. Zarudzki.Satelity w służbie rolnictwa
Ponadto Komisja Europejska zaproponowała obowiązkowe wdrażanie satelitarnego monitoringu gruntów rolnych. Na początku będzie to program pilotażowy, który docelowo ma stworzyć stały program monitoringu satelitarnego do wdrażania płatności powiązanych z powierzchnią gospodarstw.– Należy w szerokim zakresie wykorzystać nowoczesne technologie, zdjęcia satelitarne, drony, zdjęcia z geolokalizacji. Zdaniem KE – i myślę, że tu jesteśmy zgodni – technologie pozwalają na skontrolowanie działek rolnych, upraw i zabiegów agrotechnicznych bez potrzeby dokonywania wizytacji w gospodarstwie. Taka jest przyszłość, jeśli chodzi o monitoring i o wykorzystanie technologii satelitarnych w tym zakresie - mówił wiceminister Ryszard Zarudzki. wk
Fot. Sierszeńska
