Smutna rzeczywistość w PROW

Rok 2019 będzie obfitował w nabory wniosków o wszelaką pomoc z PROW, planowane są także liczne zmiany w tym programie. Generalnie wszyscy zachęcają rolników do składania wniosków o unijną pomoc. Problem tylko w tym, że ARiMR raczej koncentruje się na przyjmowaniu od rolników rozmaitych wniosków, a nie na ich rozpatrywaniu.

Weźmy na ten przykład najpopularniejsze działanie, czyli „Modernizację gospodarstw”. W ubiegłym roku Agencja przeprowadziła nabór na tzw. obszar „d” (19 lutego–20 marca), w którym rolnicy złożyli 21 372 wnioski. Niestety, mimo że od naboru upłynął prawie rok, stan rozpatrywania tych wniosków jest delikatnie mówiąc – mizerny. Do końca 2018 roku Agencja zdołała podpisać w skali całego kraju zaledwie 778 umów (patrz tab. 1.). I wcale nie wynika to z braku pieniędzy, a z dramatycznej opieszałości samej ARiMR, która nie spieszy się z weryfikacją złożonych podań.

I znów mamy tu sytuację, kiedy to w naszym kraju wszyscy wobec prawa są równi, ale niektórzy równiejsi. Tak oto dzieje się w PROW – jeśli rolnik spóźni się z uzupełnieniem dokumentów choćby o jeden dzień, Agencja wniosek odrzuci, jeżeli natomiast Agencja nie wyrobi się w ustalonym w rozporządzeniu terminie, nie poniesie z tego tytułu żadnych konsekwencji – co więcej, nieoficjalnie mówi się, że minister po prostu zmieni przepisy, dając Agencji więcej czasu.

Tracą na tym oczywiście rolnicy zainteresowani unijną pomocą, a najbardziej ci, którzy dobrze się do naboru przygotowali. Chodzi konkretnie o rolników, którzy zaplanowali inwestycje budowlane – np. chlewnie i w dniu składania wniosku mieli prawomocne pozwolenia budowlane. Przy takim działaniu Agencji dokumenty te stracą ważność zanim rolnik podpisze umowę o dofinansowaniu inwestycji i rozstrzygnie przetarg na wybór wykonawcy. A do tego czasu nie może przecież ruszyć z budową.

Nie lepiej wygląda też sytuacja z rozpatrywaniem wniosków o płatność. Rolnicy czekają miesiącami na pieniądze, szczególnie w przypadku inwestycji budowlanych, których rozliczenie bywa koszmarem. Niefrasobliwość Agencji doprowadza wielu inwestorów na skraj bankructwa.

Tab. 1. Modernizacja gospodarstw rolnych – obszar D - nabór w 2018 r.

Województwo	Złożone wnioski	Zawarte umowy/wydane decyzje	Wnioski odrzucone/wycofane
dolnośląskie	811	57	23
kujawsko-pomorskie	1 738	115	82
lubelskie	2307	82	79
lubuskie	387	6	17
łódzkie	1757	175	54
małopolskie	735	26	14
mazowieckie	3448	12	43
opolskie	660	17	13
podkarpackie	544	53	41
podlaskie	1742	59	46
pomorskie	842	58	42
śląskie	460	2	34
świętokrzyskie	1019	39	44
warmińsko-mazurskie	1245	23	55
wielkopolskie	2912	24	92
zachodniopomorskie	765	30	22
Razem	21372	778	701