Zgodnie z polską tradycją, dania wigilijne powinny być proste i składać się głównie z plonów ziemi. Dlatego na świątecznych stołach nie może zabraknąć: zbóż, maku, grzybów, kapusty, orzechów i suszonych owoców. Jako danie główne w wielu regionach dominują ryby, a zwłaszcza karp. Różny jest natomiast sposób ich przyrządzania.
Nieocenioną skarbnicą wiedzy na temat starych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie kulinarnych receptur, są koła gospodyń wiejskich, prężnie działające w całej Polsce. Przygotowując nasze przepisy kulinarne w świątecznej odsłonie, zwróciliśmy się do pań z kół gospodyń wiejskich z prośbą o nadesłanie najciekawszych ich zdaniem regionalnych przepisów na świąteczne dania.
W krótkim czasie w naszej redakcji zagościł świąteczny nastrój. Koła gospodyń wiejskich z całej Polski odpowiedziały na naszą akcję i podzieliły się z nami pomysłami na pyszne Boże Narodzenie, za co serdecznie dziękujemy. Szczególne podziękowania chcielibyśmy skierować do zespołu kulinarnego „Para z Gara” działającego przy KGW w Widniówce w pow. krasnostawskim na Lubelszczyźnie. W ich kreatywnej kuchni tradycję łączy się z nowoczesnością, a stare przepisy modyfikuje na współczesny styl.
Członkowie koła spod Krasnegostawu widnieją na naszym zdjęciu okładkowym oraz poniżej, obok nadesłanego przez nich przepisu na pierznikowy torcik. Na naszych łamach prezentujemy również inne receptury z kilku regionów kraju.
Lubelski kulebiak
Składniki na ciasto drożdżowe:
- 400 g mąki pszennej,
- 250 ml mleka,
- 30 g świeżych lub 7 g suchych drożdży,
- 3 łyżki masła,
- 2 żółtka jajek,
- po łyżeczce soli i cukru.
Składniki na farsz:
- 500 g kiszonej kapusty,
- 25 g suszonych grzybów,
- 1 cebula – 150 g,
- pół marchewki – 50 g,
- 3 łyżki oleju,
- niecałe 2 szklanki wody,
- liść laurowy, ziele ang., szczypta pieprzu, płaska łyżeczka cukru.
Przygotowanie:
Suszone grzyby zalać szklanką zimnej wody i odstawić na 12 godz. Wodę z moczenia grzybów przelać do małego naczynia. Odsączone grzyby pokroić w cienkie paseczki. Cebulę drobno poszatkować. Podsmażyć ją na oleju, na średniej mocy palnika przez około 10 minut.
Z kapusty odcisnąć lekko nadmiar wody i umieścić ją w garnku. Obraną marchewkę zetrzeć na tarce o grubych oczkach, bezpośrednio do garnka z kapustą. Dodać przyprawy, podsmażoną cebulkę oraz posiekane grzybki. Wlać wodę z moczenia grzybów oraz dodatkowo szklankę zimnej wody. Całość wymieszać, a garnek przykryć i ustawić średnią moc palnika. Gdy kapusta zacznie się gotować, zmniejszyć moc palnika. Farsz gotować około 2 godz., mieszając kilka razy, aż kapusta zrobi się miękka.
Ze składników na ciasto uszczknąć 3 łyżki mąki. Dodać drożdże oraz łyżeczkę cukru i wlać kilka łyżek ciepłego mleka. Zaczyn rozetrzeć dokładnie łyżką i odstawić w ciepłe miejsce. Po około 10 minutach umieścić go w dużej misce. Dodać resztę mleka, mąkę, dwa żółtka, sól oraz roztopione i przestudzone masło. Ciasto dokładnie wymieszać i wyrabiać 5 minut. Przykryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce na 1 godz.
Wyrośnięte ciasto wyjąć na stolnicę obsypaną mąką. Oderwać i odłożyć kawałek ciasta do ozdobienia kulebiaka. Resztę rozwałkować. Wyłożyć letni farsz z kapusty i grzybów. Zwinąć ciasno w rulon i przełożyć do formy wysmarowanej olejem.
Mniejszą kulę ciasta rozwałkować i wyciąć świąteczne kształty, następnie umieścić je na cieście. Całość posmarować rozbełtanym jajkiem i posypać kminkiem. Odstawić w ciepłe miejsce na około 20 minut, by ciasto ponownie wyrosło. Piec w piekarniku nagrzanym do 175°C (grzałka góra/dół) przez około 40 minut.
Fot. Sierszeńska
