Warto przypomnieć, że jedno z pierwszych postępowań UOKiK w zakresie przewagi kontraktowej dotyczyło relacji pomiędzy przetwórcami mleka a ich dostawcami. W 2018 r. Urząd sprawdził umowy sprzedaży, dostawy i kontraktacji. Powstał raport z rekomendacjami, jednak niezależnie od kształtu umów UOKiK nie mógł ingerować. W grudniu 2021 r. wraz z nowelizacją ustawy o przewadze kontraktowej Urząd zyskał taką możliwość.
O raporcie w 2018 r. pisaliśmy tutaj:
UOKiK: Wydano raport na temat umów dostawców z mleczarniami
Ponieważ obowiązująca od grudnia 2021 r. nowa ustawa o przewadze kontraktowej pozwala na kontrolę relacji wewnątrzspółdzielczych, Prezes Urzędu postanowił sprawdzić czy spółdzielcy mają zagwarantowane uczciwe zasady dostaw mleka.
- Spółdzielnie mleczarskie od 30 lat doskonale radzą sobie na rynku, notując nieprzerwany wzrost. Osiągnęły sukces i są stabilnymi partnerami dla największych sieci handlowych. Chcemy również zadbać o ich prawidłowe relacje z dostawcami mleka. Docierają do nas skargi hodowców, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się, czy umowy stosowane przez spółdzielnie są zgodne z prawem - mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Uwagi rolników co do relacji handlowych
Jak informuje UOKiK rolnicy najczęściej skarżyli się na możliwość dowolnej zmiany cennika mleka przez odbiorcę, obniżanie ceny za pełnowartościowe mleko w okresie wypowiedzenia umowy, brak możliwości, na żądanie dostawcy, poddania mleka ocenie jakościowej w niezależnym laboratorium.
Jak wiadomo, zanieczyszczenie mleka różnego rodzaju substancjami może decydować o natychmiastowym rozwiązaniu umowy z rolnikiem i nałożeniu na niego kary umownej, bądź obniżeniu ceny. Wobec tak dotkliwych sankcji, w umowie musi istnieć możliwość obiektywnej weryfikacji parametrów mleka przez niezależne laboratorium. Rolników denerwują także niejasne zasady w stosowaniu kar umownych oraz łatwość natychmiastowego rozwiązania umowy przez spółdzielnię na niedookreślonych zasadach.
- Od publikacji raportu Urzędu w 2018 roku wiadomo, jak powinny wyglądać prawidłowe umowy przetwórców mleka z dostawcami. Dlatego zachęcam spółdzielnie, które jeszcze tego nie zrobiły, do jak najszybszego dostosowania swoich umów do naszych wytycznych. Proszę jednocześnie rolników o informowanie nas o nieprawidłowościach wykrytych w umowach z mleczarniami – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Aktualnie Prezes UOKiK prowadzi dwa postępowania wyjaśniające dotyczące spółdzielni mleczarskich Mlekpol i OSM Łowicz. W ramach monitorowania rynku mleka zamierza sprawdzić umowy także innych przetwórców mleka, nie tylko tych działających w formie spółdzielni. Dostawców, którzy chcą zweryfikować czy ich umowy z zawierają niekorzystne dla niech postanowienia, które mogą stanowić naruszenie przepisów, UOKiK zachęca do lektury raportu, ale również do zgłaszania anonimowo nielegalnych praktyk, podpartych dowodami.
Oprac. dkol na podst. UOKiK
Fot. Envato Elements