W pierwszej połowie 2023 r. w UE produkcja wieprzowiny spadła o 8,6%. Największą redukcję odnotowano w Niemczech (-210 000 t/ -9,4%), Danii (-180 000 t/ -21,5%) i Hiszpanii (-150 000 t, czyli -5,8%). Zmniejszona podaż na rynku unijnym stymulowała utrzymanie wysokich cen, jednak od lipca ceny tuczników zaczęły spadać. Na koniec 2023 r. oczekuje się spadku produkcji wieprzowiny w UE o 6,6%.
Popyt na wieprzowinę w UE pozostaje stabilny, mimo tego konsumpcja na mieszkańca może spaść o około 5% do 30,4 kg (do zwiększenia spożycia nie zachęcają dość wysokie ceny). Prognozuje się, że przy dalszych obniżkach cen wieprzowiny konsumpcja może wzrosnąć w 2024 r.
Mniej konkurencyjne ceny wieprzowiny w UE hamują eksport
Mniej konkurencyjne ceny wieprzowiny w UE powodują, że eksport na rynek globalny to prawdziwe wyzwanie. W pierwszej połowie 2023 unijny eksport zanotował spadek o 20%. Tymczasem produkcja wieprzowiny w Chinach rośnie, więc zapotrzebowanie na wieprzowinę pochodzącą z importu słabnie, a Unia traci stopniowo rynek zbytu. To nie jedyny problem, bo tracimy udziały również w rynku m.in. USA, Japonii, Australii, ze względu na brak konkurencyjności cenowej. Eksport wieprzowiny z UE w 2023 r. może spaść o 16-20 %.
Prognozy dla produkcji wieprzowiny na 2024 r.
Po drastycznych spadkach w ciągu ostatnich dwóch lat, najnowsza prognoza Komisji Europejskiej na rok 2024 wskazuje na umiarkowane ożywienie na unijnym rynku wieprzowiny. Oczekiwana produkcja wyniesie około 21,2 mln ton, czyli nadal znacznie poniżej rekordowego poziomu 23,66 mln ton z 2021 roku.
Oczekuje się, że wykorzystanie wieprzowiny w UE również nieznacznie wzrośnie do około 17,5 mln ton, w porównaniu do 17,3 mln ton w roku ubiegłym. Odpowiada to spożyciu na mieszkańca około 30,6 kg. W UE prognozowany jest również spadek współczynnika samowystarczalności z 126,1% w 2020 r. do oczekiwanych 119,5% w 2024 r.
Chociaż prognozuje się, że eksport wieprzowiny w 2024 r. wyniesie około 3,5 mln ton, pozostaje on daleko w tyle za rekordowym poziomem 4,94 mln ton w 2020 r., kiedy import z Chin osiągnął najwyższy poziom.
Pomimo znacznego spadku głównym kierunkiem eksportu UE pozostają Chiny, a tuż za nimi plasuje się Wielka Brytania. Głównymi dostawcami do Wielkiej Brytanii są Dania (26%), Niemcy (23%), Holandia (10,5%), Belgia (10,5%) i Francja (7%) oraz Irlandia (5,4%).
Hiszpania dominuje jako największy eksporter z UE do krajów trzecich z udziałem w rynku wynoszącym ponad 31%. Na drugim miejscu znajdują się Dania i Holandia z odpowiednio 17% i 16,5%, podczas gdy niemiecki eksport do krajów trzecich stanowi 7,5%. W UE nadal obserwowany jest spadek pogłowia loch, co również nie zwiastuje nic dobrego.
Prognozy USDA
Zgodnie z październikowym raportem USDA szacunki globalnej produkcji wieprzowiny w 2023 r. wynoszą 115,5 mln t, to 1 mln t więcej niż w 2022 r. Niestety do tego rachunku nie przyczyniła się UE, gdyż produkcja w UE i w Chinach spadła. Za globalny wzrost produkcji odpowiada Brazylia, Wietnam i USA. Prognozuje się, że produkcja wieprzowiny w UE będzie rok do roku niższa o 2 proc. niższa i wyniesie 21,2 mln ton. Widoczny w tym roku spadek loch w UE doprowadzi do zmniejszenia pogłowia w przyszłym roku o 1 proc. do poziomu 10,3 mln sztuk. USDA zaznacza, że spadły ceny pasz, a rentowność sektora poprawiła się w 2023 r. Jednak słaby popyt w UE i brak nowych kierunków eksportowych, które zastąpiłyby Chiny, doprowadzą do dalszej redukcji stad w 2024 r.
Produkcja i eksport wieprzowiny w Polsce
Według danych GUS w okresie styczeń– wrzesień 2023 r. do podmiotów skupujących dostarczono blisko 4,5 mln ton żywca rzeźnego, o 4% mniej niż przed rokiem. Żywca wieprzowego skupiono ponad 1,5 mln ton, o 3% mniej niż w analogicznym okresie 2022 r.
W okresie styczeń–sierpień 2023 r. wartość sprzedaży produktów rolno-spożywczych za granicę wyniosła 34,1 mld euro (157 mld zł) i z czego przychody za mięso i przetwory mięsne wyniosły 6,5 mld euro, stanowiąc 19% wartości całego polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych. W tym okresie wyeksportowano mięso wieprzowe o wartości mięso wieprzowe 545 mln euro.
Dla porównania w całym 2022 r. przychody uzyskane ze sprzedaży zagranicznej w ramach tej grupy towarowej były o 37% wyższe niż rok wcześniej i wyniosły 9,6 mld euro, stanowiąc 20% wartości całego polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych. Największy udział w wartości eksportu mięsa i przetworów mięsnych miały: mięso drobiowe (44% – 4,3 mld euro), przetwory mięsne (23% – 2,2 mld euro), mięso wołowe (22% – 2,1 mld euro) oraz mięso wieprzowe (8% – 812 mln euro).
Prognozy cenowe na polskim rynku wieprzowiny
- Oczekujemy, że roczna dynamika cen skupu trzody chlewnej w II połowie 2023 zmniejszy się do 9-15% r/r wobec ~+45% w 1h23. Wciąż nie wykluczamy możliwości spadków cen w relacji rocznej na koniec 2023. Ceny będą podążać za spadkami na rynku pasz, choć ryzykiem może być tempo zmian produkcji w UE w warunkach dużej niepewności i zmian regulacyjnych oraz wciąż występującego ASF. Poprawa sytuacji konsumentów może wzmocnić popyt krajowy, jednak czynnikiem wspierającym spadki będą niższe r/r ceny drobiu – podają analitycy banku PKO BP.
Z kolei analitycy banku Credit Agricole podają, że po uwzględnieniu czynników globalnych oraz krajowych cena skupu żywca wieprzowego w Polsce na koniec 2023 r. wyniesie ok. 8,15 zł/kg oraz 6,20 zł/kg na koniec 2024 r.
- Jeżeli uda się utrzymać obecną stawkę na najbliższej giełdzie (niemieckiej VEZG przyp. redaktora), tym większa szansa na to, że potem będzie lepiej, ponieważ zacznie się już okres przygotowawczy do Świąt Bożego Narodzenia oraz Sylwestra, a to zawsze okres wzmożonego handlu, przygotowań do spotkań rodzinnych, a przede wszystkim imprez noworocznych oraz karnawałowych. Czy zatem ceny w listopadzie będą szły do góry? Bardzo realne, tym bardziej że z kolejnych krajów UE płyną do nas informacje o spadku pogłowia (w Belgii o 7,3%), ale zarazem mamy informacje o umacnianiu się rynków dotychczas niedocenianych (Brazylia zwiększyła swój eksport wieprzowiny o ponad 9%) – komentuje sytuację Bartosz Czarniak, rzecznik POLSUS.
