Sejmowa komisja rolnictwa wysłuchała informacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sytuacji na rynku zbóż, rekompensat dla polskich rolników oraz systemowych rozwiązań w tym obszarze.
Będzie rekordowy eksport zbóż z Polski?
Z przedstawionych posłom danych wynika, że w 2022 r. do Polski trafiło 3,27 mln ton zbóż (dla porównania 1,15 mln ton w 2021 r.). Z tego 2,45 mln ton (75% ogólnego przywozu) przyjechało do Polski z Ukrainy. Wśród tych zbóż zaimportowano 952 tys. ton pszenicy, z czego 523 tys. ton z Ukrainy (55%) oraz 2 mln ton kukurydzy, z czego 1,85 mln ton z Ukrainy (91%). W strukturze importu zbóż z Ukrainy dominowała kukurydza (76%) oraz pszenica (21%).
Jednocześnie w 2022 r. z Polski wyeksportowano 9,1 mln ton zbóż (o ponad 600 tys. ton więcej niż w 2021 r.), w tym: 3,6 mln ton pszenicy (prawie 4 razy więcej niż zaimportowano) oraz 3,8 mln ton kukurydzy (prawie 2 razy więcej niż zaimportowano).
Wywóz kukurydzy z Polski w 2022 r. był o ponad 1,5 mln ton większy niż w 2021 r. Prognozuje się, że eksport zbóż z Polski w sezonie 2022/2023 (lipiec-czerwiec) będzie rekordowy. Polska jest dużym eksporterem netto zbóż.
A jak sytuacja z eksportem wygląda w ostatnich miesiącach tego roku. Zdaniem rządu dobrze.
Rynkowe ceny zbóż w maju
Z danych MRiRW wynika, że w okresie 8-14 maja 2023 r. pszenica konsumpcyjna kosztowała w Polsce średnio 1 001 zł/t, tj. o 2,4% mniej niż w tygodniu poprzednim, o ponad 15% mniej niż przed miesiącem, o 20% mniej niż przed wybuchem wojny i o około 42% mniej niż przed rokiem. Jednocześnie cena ta była wyższa o ponad 3% niż dwa lata wcześniej. Przy czym średnia rozpiętość cen płaconych dostawcom w tym okresie wynosiła od 802 do 1095 zł/tonę.
W tym samym okresie, średnia cena kukurydzy wynosiła 1 061 zł/tonę, tj. o 2,2% mniej niż tydzień wcześniej, o 8,2% mniej niż przed miesiącem, o 3,2% mniej niż przed wybuchem wojny na Ukrainie. Ponadto, kukurydza była tańsza o około 28% niż w analogicznym okresie 2022 r., jednak o 6,3% droższa niż w maju 2021 r. Przy czym średnia rozpiętość cen w tym okresie wynosiła od 802 do 1095 zł/tonę
Wiceminister Janusz Kowalski podkreślił jednak, że groźba zerwania tzw. porozumienia zbożowego przez Rosję już wpływa na wzrost cen na światowych giełdach.
Działania rządu podjęte na rynku zbóż
W celu ustabilizowania sytuacji w sektorze podjęto m.in. następujące działania:
· wprowadzono mechanizm dopłat do sprzedanego zboża, rzepaku lub rzepiku,
· wprowadzono mechanizm dopłat do nawozów,
· wprowadzono dopłaty do transportu do portów,
· wprowadzono preferencyjne kredyty płynnościowe dla rolników z oprocentowaniem w wysokości 2%.
Jaka maksymalna wysokość pomocy do 1 ha pszenicy?
Resort rolnictwa podsumował także maksymalną wysokość dopłat ze wszystkich funkcjonujących programów pomocy, na które może obecnie liczyć rolnik.
Wiceminister J. Kowalski podkreślił, że trwają nabory wniosków na pomoc dla producentów zbóż. Choć nie wszystkie fundusze można już uruchomić.