Dlaczego plony rzepaku spadają?

Wielu producentów tej rośliny zadaje sobie pytanie, dlaczego tak się dzieje. Nie można całej winy zrzucać na pogodę, choć faktycznie w wielu przypadkach to właśnie ona zawiniła. Oprócz niej jednak mogły być to jeszcze takie czynniki, jak: 

• problemy z zapyleniem;
• zbyt duży udział rzepaku w płodozmianie;
• silna presja samosiewów rzepaku;
•  presja chorób i szkodników,
•  za niskie pH gleby;
•  zbyt wczesny siew.

– Rolnicy ciągle nie przyzwyczaili się, że wydłużyła się wegetacja jesienna i zbyt wcześnie sieją rzepak, dlatego wschodzące rośliny narażone są na większą presję szkodników, ale także chorób – podkreślał dr Schönberger. 

Przykładowo jesienią 2016 r. z powodu suszy i wysokich temperatur rzepaki były tak słabo rozwinięte, że na koniec września wykształciły zaledwie rozetę 3–4 liści, a przy tym były silnie przerzedzone. W efekcie słabo także przezimowały. Później przymrozki w okresie kwitnienia dobiły rzepaki – z jednej strony były problemy z optymalnym zapyleniem (niska żywotność pyłku i dodatkowo niskie temperatury podczas zapłodnienia), a z drugiej osłabione rzepaki częściowo odrzuciły łuszczyny. 

Uproszczony płodozmian

Jedną z przyczyn spadku plonowania rzepaku – i to nie tylko u nas, ale także w innych krajach Europy – jest zbytnie uproszczenie płodozmianu, np. rzepak–zboża–zboża. Przykładowo w Niemczech wszędzie tam, gdzie rzepak pojawiał się co 2–3 lata w zmianowaniu (zwłaszcza rejony północne kraju z intensywną uprawą rzepaku), zaobserwowano w ostatnich latach spadek plonów z średnio 5,0 t/ha do 3,5–4,0 t/ha. Oznacza to, że im dłużej uprawia się rzepak w ciasnych płodozmianach, tym na dłuższą metę większe jest prawdopodobieństwo spadku jego plonowania.

Więcej na temat przyczyn spadku plonowania rzepaku przeczytacie w najbliższym numerze „top agrar Polska” 6/2018 od str. 102.