Kiłę kapusty wywołuje występujący w glebie pierwotniak Plasmodiophora brassicae, który może w sprzyjających warunkach porażać również inne gatunki uprawne z rodzaju Brassicae, a także chwasty, m.in. gorczycę, tobołki i tasznika.
Podstawowym sposobem jego graniczenia jest uprawa odmian tolerancyjnych oraz odpowiednia agrotechnika, tj.:
- przerwa w uprawie rzepaku i innych roślin z rodziny kapustowatych na tym samym polu,
- poprawa struktury gleby,
- uregulowanie odczynu gleby do obojętnego (przed siewem rzepaku),
- niszczenie samosiewów i chwastów z rodziny kapustowatych,
- siew w międzyplonach roślin innych niż z rodziny kapustowatych,
- czyszczenie z gleby oraz dezynfekcja narzędzi i maszyn uprawowych po opuszczeniu zakażonego pola, a przed wjazdem na wolne od patogenu,
- siew w optymalnym terminie (unikanie wczesnych terminów siewów),
- jednym ze sposobów ograniczających sprawcę kiły kapusty jest stosowanie cyjanamidu wapnia (azotniaku) przed siewem rzepaku.
Jak rozpoznać?
Na częściach nadziemnych i podziemnych widoczne są dopiero po kilku tygodniach od siewu. Rośliny rzepaku już jesienią więdną, są mniejsze od zdrowych, mają fioletowe lub czerwonawe liście. Jest to efekt słabszego pobierania wody i składników pokarmowych przez zniszczony system korzeniowy. Porażoną roślinę trudno wyrwać z korzeniami, ponieważ łatwo urywa się u podstawy. Korzenie zamieniają się w grube narośla (guzy), przypominające organy spichrzowe. Na jednym korzeniu może być od jednego do kilku guzów. Początkowo są one kremowobiałe i twarde, z czasem brunatnieją, stają się miękkie, gniją i rozpadają.Są odmiany o większej odporności
Sprawca kiły kapusty nie jest organizmem jednorodnym genetycznie. Dotychczasowe badania wykazały, że na terenie Polski w większym nasileniu występuje kilka patotypów P. brassicae i można przypuszczać, że w przyszłości pojawią się nowe.
Aktualnie w Krajowym rejestrze wpisanych jest 6 odmian rzepaku ozimego o wysokiej odporność na patotypy kiły kapusty najczęściej występujące w Polsce. Są to: Alasco, Archimedes, DK Platinium, Mentor, SY Alister i SY Alistorm. Kilka innych odmian z tą cechą znajduje się też we Wspólnotowym katalogu – Andromeda, Aristoteles, Cracker, Croquet, DK Pliny, Mendel, Mendelson, PT235, PT242 i SY Alibaba. mwal
Fot. Broniarz
