Na rzepaku pierwszy pojawia się chowacz granatek, jeszcze przed brukwiaczkiem. Owady wylatują z gleby, kiedy jej temperatura osiągnie 4°C. Samice składają jaja u nasady pędu, następnie larwy wgryzają się do jego wnętrza i tam żerują. Efektem może być wytwarzanie przez rośliny dodatkowych pędów bocznych, co sprawia wrażenie, jakby rzepak się krzewił. Próg szkodliwości granatka to 20 owadów odłowionych w ciągu 6 dni lub 2 chrząszcze na 25 roślinach.
Chowacze brukwiaczki - próg szkodliwości
Pierwsze chowacze brukwiaczki wylatują z gleby, kiedy jej temperatura osiągnie około 7°C, a powietrza 8–10°C. Obowiązujące progi szkodliwości mówią o potrzebie zwalczania szkodnika, kiedy w żółtym naczyniu odłowi się 10 osobników w ciągu trzech dni lub kiedy znajdziemy 2–4 owady na 25 roślinach. Zdecydowanie łatwiej monitorować jednak szkodnika za pomocą żółtych naczyń. W przypadku spadku temperatury otoczenia chowacz może się chować poza plantacją rzepaku i tym samym dać mylny sygnał o jego obecności na polu podczas lustracji.
Zwykle w II i III dekadzie marca w żółtych naczyniach można zaobserwować pierwsze chrząszcze. Naczynia zatem warto wystawić wcześniej, dodając do wody płyn do spryskiwaczy samochodowych. Owad na roślinach żeruje ok. 2 tygodni. Po tym okresie, a także wcześniej zaczyna składać jaja do głównego pędu rzepaku. Dokładna lustracja pozwala znaleźć niewielkie nakłucia w jego dolnych partiach. Po kolejnych 10–20 dniach z jaj wylęgają się larwy, które żerują praktycznie do końca dojrzałości rzepaku.
Jakie substancje są zarejestrowane do zwalczania chowacza?
Chowacze spowodują najmniejsze straty, jeśli uda się je zwalczyć, zanim zdążą złożyć jaja. Aby dobrze ocenić termin zabiegu, pamiętać należy o wystawieniu naczyń od spodziewanej strony nalotu, czyli zeszłorocznych plantacji rzepaku, łąk, pastwisk, nieużytków i lasów.
Zalecane do zwalczania szkodników pyretroidy będą skuteczne tylko na dorosłe owady, ale już nie zniszczą jaj i larw. Ich działanie na roślinie jest bowiem powierzchniowe. Przeciwko tym formom skuteczny będzie np. acetamipryd czy flupyradifuron (występuje tylko w mieszaninie fabrycznej z deltametryną) działające systemicznie.
Na dziś przeciwko chowaczowi brukwiaczkowi zarejestrowane są:
- acetamipryd,
- deltametryna,
- etofenproks,
- flupyradifuron,
- lambda-cyhalotryna,
- gamma-cyhalotryna,
- tau-fluwalinat,
- zeta-cypermetryna.
Więcej o szkodnikach upraw rolniczych dowiesz się z naszej książki: Atlas szkodników roślin rolniczych
Jacek Daleszyński
fot. Daleszyński