Soja i słonecznik na śremskim kobiercu

Plenerowa impreza zorganizowana przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) oraz Wielkopolską Izbę Rolniczą – IV Dni soi i słonecznika – odbyła się 8.09. br. i była okazją do zapoznania się z bardzo liczną kolekcją ich odmian z różnych grup wczesności. W imprezie wzięły udział także firmy hodowlane, oferujące na krajowym rynku ich odmiany. W programie przewidziano ponadto wykłady ekspertów nt. agrotechniki tych gatunków, dostosowania ich do naszych płodozmianów, zmian klimatu, przedstawiono też część wyników badań doświadczalnych.

O szansie wykorzystania nasion soi w krajowym bilansie białkowym mówił prof. Jerzy Nawracała z UP w Poznaniu. – Obecnie, na skutek zmian klimatu, a zwłaszcza dłuższej i cieplejszej jesieni, można uprawiać soję w całej Polsce. Jednak cykliczne susze są jej największym zagrożeniem – stwierdził ekspert. Szansą dla wzrostu popularności jej uprawy, a przede wszystkim osiągania wyższych plonów są odmiany późniejsze, o nieco dłuższym okresie wegetacji, które jednak jeszcze nie dojrzewają w pełni w północnych rejonach kraju.

– W krajowym bilansie białka paszowego soja ma natomiast wysoką pozycję po uwzględnieniu tzw. biologicznego współczynnika białkowego, który preferuje jej skład aminokwasowy w porównaniu do innych roślin białkowych – dodał wykładowca.

W uprawie soi duże znaczenia ma dostosowanie wczesności odmiany do rejonu siewu.

– Dlatego krajowe badania uwzględniają ten wymóg. Dostosowujemy zestaw badanych odmian do jednego z trzech rejonów: północnego, środkowego i południowego. To obszary ustalone umownie, nie potwierdzone ostatecznie wynikami polowymi i doświadczalnymi – mówiła Agnieszka Osiecka, z Pracowni Roślin Strączkowych COBORU. Obecnie jednostka bada ok. 70 odmian soi, a w Krajowym rejestrze (KR) ma ich 40.

– Na uwagę zasługuje ponadto ustalenie w ub.r. przez jednostkę badawczą 9-stopniowej skali wczesności odmian, co pozwala lepiej dostosować ten parametr do naszych warunków uprawy. Jest on też uwzględniony w Liście odmian zalecanych do uprawy na obszarze poszczególnych województw – skomentowała ekspertka.

Od kilku sezonów poważnym konkurentem w zasiewach soi jest słonecznik. W ub. r. uprawiany był na prawie 65 tys. ha, a w tym roku jest to ponad 54 tys. ha, podczas gdy soja w 2022 r zasiana była na powierzchni prawie 48 tys. ha , a w 2023 r. na prawie 44,6 tys. ha.

– Tam gdzie dla soi będzie za sucho oraz gleby są zbyt słabej klasy, można siać słonecznik – mówił prof. UPP Tomasz Piechota. Wymaga on jednak przygotowania gleby dwa sezony wcześniej, gdyż powinien być siany na stanowisku o pH co najmniej 6.

– A tego nie dokona się wiosennym wapnowaniem w roku siewu słonecznika – wyjaśnił wykładowca. Roślina nie lubi ponadto zbyt wilgotnej i chłodnej wiosny, tj. wysokich opadów podczas wschodów.

– Prowadzimy natomiast od dwóch sezonów badania rozpoznawcze z odmianami pochodzącymi z CCA. Walorem tego gatunku są także dość niskie koszty uprawy, stąd m.in. jego szybko rosnący areał – wskazał Jacek Broniarz z Pracowni Roślin Oleistych COBORU. Jednostka bada obecnie tylko zagraniczne, mieszańcowe odmiany słonecznika, gdyż krajowa hodowla w tym gatunku „zamarła” 10 lat temu. Ich dość dobra zdrowotność pozwala natomiast traktować gatunek jako uprawę proekologiczną.

– Jednym z wyzwań przed hodowlą jest z kolei poprawa odporności roślin na wyleganie oraz równomierności dojrzewania koszyczków, a zwłaszcza uzyskania ich cieńszego dna, co przyspiesza proces dosychania i ogranicza rozwój chorób, np. szarej pleśni – komentował prelegent.

Jednym z charakterystycznych elementów rynkowych soi i słonecznika jest szybki przyrost nowy odmian w badaniach (soja i słonecznik) i rejestrze (soja). W ofercie poszczególnych hodowli soi są nimi np. (kolejność alfabetyczna):

Kolejne spotkanie z odmianami słonecznika już w najbliższy piątek. 15 września 2023 r. od godz. 11.00 na swoje pola zaprasza Pan Dariusz Klusko z Pągowa pod Namysłowem. Wstęp wolny. Na polu produkcyjnym będzie okazja zapoznania się z 66 odmianami następujących hodowców odmian słonecznika: AgroYoumis, BASF, Corteva (marka Pioneer), Farmsaat, KWS, Lidea, Limagrain, Saatbau, Saaten Union, Strube, Syngenta. Będzie też możliwość porozmawiania z przedstawicielami firm hodowlanych.
Oprócz części odmianowej Dariusz Klusko zapewnia część merytoryczną, w tym zagadnienia rynkowe i ochrony roślin, a także technologia nawożenia i zbioru słonecznika. Będą miały miejsce pokazy maszyn. Na koniec gospodarz zaprasza na biesiadę przy grillu. Oprócz firm hodowlanych będzie także możliwość zapoznania się z ofertą, oraz co najważniejsze, z porozmawianiem z ekspertami z firm maszynowych i nawozowych oraz dystrybutorów takich jak Agrarius, Agresta, AgroMetal CNC, Anderwald, Dadpol, Dr Green, K+S, Osadkowski.

Link do spotkania: Wojciechów