W kraju rośnie popularność i areał soi

Okazją do promocji uprawy soi w naszym kraju, a zwłaszcza w Wielkopolsce, było spotkanie zorganizowane przez firmę hodowlano-nasienną Saatbau Polska, spółkę Procam, Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Śremie i Wielkopolską Izbę Rolniczą, które odbyło się 23 marca w miejscowości Borgowo k. Śremu.

– Coroczna spora liczba zgłoszeń nowych odmian do badań urzędowych skłania COBORU do rozszerzenia badań tego gatunku. W Krajowym rejestrze jest ich obecnie 40, a planowana liczba odmian w różnego typu doświadczeniach wynosi 80. Część z tych badań prowadzona jest w naszym zakładzie – mówiła Justyna Rejmaniak, kierownik ZDOO Śrem-Wójtostowo (patrz zdjęcie).

Ich celem jest pokazanie możliwości uprawy soi w całym kraju, zależnie od wczesności odmiany, potencjału ich plonowania oraz stworzenie powszechnych list odmian zalecanych do uprawy w poszczególnych województwach.

Testowane odmiany różnią się bardzo długością okresu wegetacji, dlatego przyporządkowanie ich do konkretnej grupy wczesności jest dużym wyzwaniem i ceną praktyczna poradą.

– Dotychczas klasyfikacja ta opierała się na tzw. systemie zerowym, gdzie 0000 oznaczało odmiany najwcześniejsze, a 0 najpóźniejsze, lecz nie był to model w pełni sprawdzający się w naszych warunkach pogodowych i rejonach uprawy. W 2022 r. COBORU opracowało nowy sposób, grupując odmiany w 3 zbiorcze grupy, a wśród nich przypisano odmianom stopnie w skali 9-stopniowej – dodała prelegentka.

– Od 2019 r. testujemy także odmiany soi o różnych wczesnościach w systemach ekologicznych, bez zapraw fungicydowych, z użyciem naturalnych nawozów wapniowych, nawozów organicznych i mechanicznym niszczeniem chwastów. Mamy ponadto opracowana Listę odmian zalecanych do uprawy w województwie wielkopolskim, na której obecnie znajduje się 11 odmian, a w 2017 r. było ich zaledwie 4 – deklarowała kierowniczka.

Soja od kilkunastu lat jest zauważalną rośliną w płodozmianie i ma wiele zalet agrotechnicznych.

– To gatunek, który sam się nawozi, przełamuje zmianowanie zboża/kukurydza, pozostawię w glebie duże ilości azotu i jest rośliną proekologiczna, gdyż ma mały udział ś.o.r w uprawie – wskazał Daniel Jarki, menager działu rozwoju produktu w firmie Saatbau (patrz zdjęcie).

Ekspert podkreślił ponadto dobra opłacalność produkcji, która po uwzględnieniu wszystkich dopłat, wg jego wyliczeń znacznie przekracza kwotę 7 tys. zł, a zysk z hektara wynosi prawie 2700 zł.

Wykładowca podkreślił, że uprawa soi wymaga spełnienia kilku podstawowych warunków, tj.:

Firma Saatbau ma w ofercie preparat Turbosoy, który można zastosować jako dodatkowy preparat po fabrycznym zaprawieniu nasion soi zaprawą fungicydową.

– Celem tego zabiegu jest wytworzenia na korzeniach, zwłaszcza głównym, jak najwięcej dorodnych brodawek, których powinno być co najmniej 39, z czego większość na korzeniu palowym – podkreślił Jarki. Jego zdaniem, jeśli gleba ma odpowiednią zawartość P i K, można te składniki pominąć w nawożeniu przedsiewnym. Nie zalecał także startowego nawożenia uprawy azotem, co osłabia i opóźnia proces brodawkowania (nodulację).

Podczas konferencji menager polecił również firmowe odmiany soi na ten sezon. Są to:

– Globalny rynek rolny to system naczyń połączonych, zatem na ceny soi na giełdach wpływają wzajemne relacje i notowania cen zbóż, kukurydzy, rzepaku i słonecznika – mówił Karol Szczepaniak z firmy Procam (patrz zdjęcie).

Według jego informacji, obecnie ceny zakupu zbóż i rzepaku na giełdach spadają, a najbardziej aktywnymi kupującymi są… eksporterzy.

– Ceny rzepaku w dalszym ciągu pozostają pod dużą presja trwającej głębokiej korekty notowań na giełdzie MATIF oraz bardzo dużych zapasów surowca w kraju. Z kolei import kukurydzy i rzepaku z Ukrainy w ostatnim czasie zmalał, co jest następstwem znacznej korekty cen krajowego ziarna i nasion rzepaku oraz bardziej wnikliwych kontroli na granicy. W odniesieniu do pszenicy, obserwuje się natomiast dalszy wzrost importu – relacjonował ekspert.

W krajowym handlu soją ustalone są natomiast skupowe normy jakościowe, które wynoszą:

Na spotkaniu prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej, Piotr Walkowski (patrz zdjęcie) wskazał natomiast, że w porównaniu do ubiegłego roku, w kalkulacji uprawy soi znacząco zmniejszą się dochody, co jest następstwem, m.in. szacowanego spadku cen nasion soi w skupie, droższego materiału siewnego, wycofania płatności na zazielenienia, czy wzrostu cen ś.o.r.

Prezes podkreślił ponadto zasługi regionalnych rolników w promocji uprawy soi, np. p. Dariusza Grabarczyka (patrz zdjęcie, z prawej), który podczas konferencji otrzymał od firmy Saatbau dyplom „Ekspert Sojowy” i ś.p. Jan Chlasta z Nowych Skalmierzyc, u którego wielokrotnie odbywały się regionalne dni soi.

WIR w ramach promocyjnych jest także aktywna na Krajowych Dniach Pola, gdzie rekomenduje uprawę tego gatunku, jago walory płodozmianowe oraz oszczędność w potrzebach nawozowych na fosfor, potas, a zwłaszcza azot. Reprezentantki regionalnych KGW rekomendują z kolei jego liczne wyroby kulinarne. Nasiona soi nadają się bowiem do przygotowania ciast, zup, kotlecików, sałatek, past, nadzienia do pierogów, tofu, pasztetu, jogurtu czy koktajlu wegetariańskiego.

[bie]