Jak założyć grządki wyniesione?

Podwyższone grządki mogą być zakładane na naszej działce niemal w każdym miejscu. Aby jednak przeciwdziałać przedostawaniu się do grządek niepożądanych gości, tj. kretów i nornic oraz uciążliwych chwastów rozłogowych, poleca się przykryć spód grządek materiałami sztucznymi, np. czarną włókniną polipropylenową.

Jednym z podstawowych założeń uprawy roślin na podwyższonych grządkach jest szybsze nagrzewanie się gleby (albo podłoża uprawowego). Ten proces można łatwo przyspieszyć, stosując się do zasad towarzyszących prawidłowo zakładanym kompostownikom. Wypełniając grządkę różnego rodzaju materią organiczną podlegającą procesom rozkładu, w naturalny sposób przyczyniamy się do ogrzania gleby w obrębie systemu korzeniowego roślin, wpływając korzystnie na ich wzrost i rozwój oraz poprawę warunków powietrzno-wodnych w środowisku glebowym.

Wymiana gleby w grządce podwyższonej jest stosunkowo trudna, więc warto już na starcie zastanowić się, jak sprawić, aby gleba była żyzna i zdrowa. Począwszy od dołu, przyszłą grządkę warto wypełnić gałęziami drzew liściastych, np. topoli. Drewno najdłużej będzie się rozkładało, a także chłonęło i oddawało wodę.

Po obsypaniu drewna warstwą ziemi konieczne jest dodanie dobrego źródła próchnicy i substancji pokarmowych w postaci obornika lub kompostu. Zawarte w nich mikroorganizmy przyspieszą procesy rozkładu pozostałych materiałów organicznych. W wolne przestrzenie można również dodać pocięte kawałki tektur, podsuszoną, skoszoną trawę, resztki warzyw i owoców (bez objawów chorobowych) oraz słomę. Wierzchnią warstwę dobrze jest uzupełnić lub wymieszać z kompostem, odkwaszonym torfem lub ziemią uniwersalną tak, aby stworzyć dogodne warunki dla roślin już w pierwszym roku uprawy.

Wkrótce po wypełnieniu grządki niezbędne będzie uzupełnienie gleby, ponieważ poprzednio ułożone warstwy zagęszczą się i obniżą. Rośliny uprawiane na grządkach podwyższonych są bardziej narażone na suszę wskutek intensywniejszego parowania z gleby. Aby ograniczyć częste podlewanie, a także kiełkowanie chwastów, zaleca się wyściółkować powierzchnię po wzejściu roślin lub wysadzeniu rozsady warzyw.

Pielęgnacja grządki podwyższonej w okresie wegetacji polega głównie na podlewaniu, uzupełnianiu warstwy ściółki, zasilaniu roślin (dobrze sprawdzą się szybko działające nawozy dolistne), usuwaniu sporadycznie pojawiających się chwastów i monitoringu szkodników oraz objawów chorobowych. Rośliny na podwyższonych grządkach są bardziej podatne na wiatr, więc szybciej obsychają i rzadziej zapadają na choroby grzybowe, co z kolei prowadzi do ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony.

Na podwyższonych grządkach można uprawiać wiele gatunków roślin. Jest to świetne miejsce służące do uzyskania własnych, zdrowych nowalijek, np. rzodkiewki, sałaty, szpinaku, szczypiorku i młodej cebulki z dymki. Można również pokusić się o uprawę warzyw korzeniowych na wczesny zbiór pęczkowy.

Jeśli grządka będzie na stanowisku w pełnym słońcu, z powodzeniem możemy uprawiać na niej pnący groszek i fasolę tyczną na drewnianych konstrukcjach. Warto trochę miejsca przeznaczyć pod pomidory. Polecane są zwłaszcza wielkoowocowe odmiany samokończące, np. Babinicz, niewymagające zbyt wielu prac pielęgnacyjnych oraz odmiany koktajlowe.

Na ogół nie uprawia się na podwyższonych grządkach ogórków, arbuzów i innych warzyw dyniowatych, z uwagi na ich dużą wrażliwość na wiatr oraz zajmowaną przez nie powierzchnię. Wraz z warzywami można wysiewać lub sadzić zioła (m.in. tymianek, miętę, lubczyk). Rośliny ozdobne urozmaicą nasze grządki, które dodatkowo staną się bardziej atrakcyjne dla pszczół i innych owadów pożytecznych. Do uprawy wybierajmy odmiany karłowe, o zwartym pokroju. Koniecznie zostawmy też trochę miejsca na truskawki i poziomki.
Fot. Szewczyk-Taranek