Efektywność energetyczna budynków ma istotny wpływ na stan środowiska, nasze zdrowie i finanse. O ile nowe inwestycje powstają zgodnie z obowiązującymi przepisami i spełniają wymagania w tym zakresie, to w przypadku istniejących już obiektów wiele jest jeszcze do zrobienia. Z punktu widzenia ochrony środowiska dużo lepiej modernizować istniejące już budynki, niż stawiać nowe. Zużywamy wtedy mniej materiałów budowlanych, przedłużamy żywotność obiektu, zmniejszamy jego ślad węglowy. Podejmowanie działań renowacyjnych (z nastawieniem na termomodernizację) determinuje nie tylko rynek, ale także wdrażane regulacje.
Jak podaje „Długoterminowa strategia renowacji budynków” (DSRB) – rządowy dokument określający działania niezbędne do osiągnięcia efektywności energetycznej i niskoemisyjności budynków do 2050 roku – w Polsce istnieje 14,2 mln budynków, a znaczna ich część cechuje się niską efektywnością energetyczną i już wymaga albo będzie wymagać termomodernizacji.
Z kolei znowelizowana dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie efektywności energetycznej nakłada na sektor publiczny konieczność renowacji minimum 3% całkowitej powierzchni budynków będących własnością administracji publicznej rocznie, co
dodatkowo wpływa na rozwój tego rynku.
Wsparcie dla inwestorów
Przeprowadzenie termomodernizacji wymaga nakładów finansowych, co nierzadko powstrzymuje od rozpoczęcia prac lub odwleka je w czasie. Dlatego, aby pomóc inwestorom i przyspieszyć osiągnięcie założonych celów, odpowiednie organy uruchamiają narzędzia wsparcia finansowego.
Jednym z nich jest program „Czyste powietrze” dla budynków jednorodzinnych. Choć kojarzy się z dofinansowaniem na wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła, obejmuje całość działań termomodernizacyjnych. W ramach programu wsparcie finansowe możesz otrzymać m.in. na ocieplenie ścian, stropu, podłogi, wymianę okien, drzwi, bramy garażowej, wymianę starego pieca – kotła na paliwo stałe (węgiel, drewno) na nowoczesne źródło ciepła, instalację CO i CWU, wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła czy mikroinstalację fotowoltaiczną. W tym roku na realizację programu NFOŚiGW planuje przeznaczyć 5,4 mld zł, a pojedynczy inwestor może zyskać nawet 136 200 zł bezzwrotnej dotacji. Szczegóły odnośnie kwalifikacji gospodarstw rolnych do programu „Czyste powietrze” znajdują się w TAP 5/2024, str. 46.
Są też inne formy wsparcia adresowane do zarządców domów wielorodzinnych czy samorządów. Przykładem jest Fundusz Termomodernizacji i Remontów, prowadzony przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Znajdują się w nim np. premia remontowa dla właścicieli i zarządców budynków wielorodzinnych w wysokości 25% kosztów inwestycji, premia termomodernizacyjna w różnych wysokościach dla budynków mieszkalnych oraz budynków użyteczności publicznej czy premia MZG dla gmin oraz spółek.
Izolacja dachu
Typowy dom jednorodzinny traci przez dach aż 15÷30% ciepła zużytego na jego ogrzanie. Z tym problemem łatwo możemy sobie poradzić na etapie budowy czy też generalnego remontu. Przykładem jest zastąpienie popularnego pokrycia blaszanego bądź lekkiej dachówki ciężką dachówką ceramiczną lub cementową. Przykładowo waga płaskiej dachówki ceramicznej to ok. 5 kg.
Jednorazowy wydatek jest wprawdzie większy (zwłaszcza że wytrzymalsza musi być również konstrukcja dachu), jednak dzięki oszczędnościom związanym z efektywnym ogrzewaniem i zatrzymaniem ciepła koszt ten zwraca się stosunkowo szybko.
Z powodu swojej masy i grubości dachówki ciężkie mają większą pojemność cieplną, tj. wolniej się nagrzewają, ale też i wolniej ciepło tracą. Wynika to także z różnej przenikalności cieplnej poszczególnych materiałów. Według wskaźnika stosowanego do jej określenia (im mniejsza jego wartość, tym poziom izolacji wyższy), materiał ceramiczny cechuje – zależnie od gęstości – parametr 0,84÷1,31, materiał betonowy zaś 1,0÷1,7, a np. dla wełny mineralnej (jeden z lepszych izolatorów budowlanych) jest to 0,031÷0,045. Dla porównania dla dachu blaszanego wskaźnik ten wynosi aż 57.
Oprócz samego rodzaju materiału warto też zwrócić uwagę na kolor wybieranej dachówki. Im pokrycie jest ciemniejsze, tym bardziej się nagrzewa i w efekcie – wpływa na izolacyjność budynku. Dodatkowym walorem ciężkiej dachówki jest też jej izolacyjność akustyczna, gdyż masywna struktura ogranicza ilość przechodzącego dźwięku.
Stolarka ma znaczenie
Słabej jakości stolarka okienno-drzwiowa może odpowiadać za uciekanie nawet 20–30% energii cieplnej. Dlatego okna muszą spełniać odpowiedni parametr Uw, określony w wymaganiach technicznych, który opisuje współczynnik przenikania ciepła. Im niższy, tym lepszą termikę zapewnia okno, a obowiązujące w Polsce normy wymagają, by nie był wyższy niż 0,9 W/(m2K). To ważne również pod kątem ubiegania się o wsparcie finansowe dla inwestycji.
– Przykładem są okna i drzwi Aluprof w systemie MB-86N, które dzięki zastosowaniu szerokich przekładek termicznych o nowym kształcie oraz dwukomponentowej uszczelki centralnej, spełniają najwyższe wymagania w zakresie izolacyjności termicznej, a ich współczynnik przenikania ciepła Uw w przypadku okien wynosi od 0,62 W/(m2K), natomiast dla drzwi od 0,8 W/(m2K) – mówi Bożena Ryszka, dyrektor marketingu w firmie Aluprof.
Przed wymianą stolarki okiennej trzeba zwrócić uwagę na kilka istotnych czynników. Wymierzenie okien warto zlecić monterom z certyfikatem danego producenta. Wymiany okien lepiej nie planować zimą. Choć zimowe pianki montażowe przystosowane są do temp. poniżej 0°C, to montaż najlepiej przeprowadzić w temperaturze co najmniej kilku stopni na plusie. Okna można oczywiście zamontować samodzielnie, lecz ze względu podatkowych nie jest to zbytnio opłacalne, ponieważ przy zakupie okien z montażem doliczany jest 8% podatek, a nie 23%.
