Odpowiedź: Podstawą funkcjonowania każdej spółdzielni jest jej statut oraz powszechnie obowiązujące przepisy, w tym ustawa z 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. DzU z 2003r., nr 188 poz. 1848 z późn. zm.). Przepisy tej ustawy wymagają, by statut każdej spółdzielni zawierał regulacje dotyczące sposobu powoływanie i odwoływania członków organów spółdzielni. Z powyższego wynika, że każdego członka władz spółdzielni (zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej) można odwołać. W statucie zatem szukać należy sposobu, w jaki sposób członka można odwołać ze stanowiska.
Generalne zasady funkcjonowania zarządu regulują przepisy art. 48 i następnych wyżej wymienionej ustawy. Zgodnie z nimi skład i liczbę członków zarządu określa statut. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie. Spółdzielnie, których członkami są wyłącznie osoby prawne, wybierają zarząd spośród kandydatów, będących osobami fizycznymi wskazanymi przez te osoby prawne. W spółdzielniach, w których członkami są osoby fizyczne i osoby prawne, członków zarządu wybiera się również spośród kandydatów wskazanych przez osoby prawne.
Z punktu widzenia członków spółdzielni niezwykle istotny jest zapis § 3 tego artykułu, z którego wynika, że walne zgromadzenie może odwołać tych członków zarządu, którym nie udzieliło absolutorium, niezależnie od tego, który organ stosownie do postanowień statutu wybiera członków zarządu. W praktyce oznacza to, że jeżeli za dany rok walne zgromadzenie, będące najwyższą władzą w każdej spółdzielni, nie zaakceptowało działalności danego członka organu za ubiegły rok, również wtedy, gdy kompetencja ta została przyznana na mocy statutu innemu organowi, niż walne zgromadzenie.
Aby odwołać zarząd spółdzielni, należy ustalić, który z organów jest uprawniony do powołania i odwołania zarządu. Następnie na tej podstawie konieczne będzie znalezienie tych członków spółdzielni, którzy ewentualnie poprą taki wniosek. Gdy okaże się, że grupa zwolenników jest niewystarczająca do przegłosowania takiej uchwały, a pozyskania innych członków spółdzielni będzie niemożliwe, sens wystąpienia z taką inicjatywą będzie wątpliwy. Nie powinno to jednak zniechęcać do publicznego zwracania uwagi członków spółdzielni na nieprawidłowości w funkcjonowaniu organów, a w przypadku, gdy działania zarządu noszą znamiona przestępstw, zgłaszania tego organom ścigania.
