StoryEditor

Narodowy Dzień Kukurydzy z HR Smolice: jakie nowości w ofercie?

19 września br. w Żarnowie Drugim niedaleko Augustowa na Podlasiu odbyła się pierwsza w historii tego typu impreza zorganizowana przez Hodowlę Roślin Smolice we współpracy z SM Mlekpol. W ofercie pojawiły się nowe odmiany kukurydzy, które można było obejrzeć na poletkach.
20.09.2021., 10:09h

Od kukurydzy wymagamy wysokiej wydajności, ale aby wykorzystać jej potencjał należy zwrócić uwagę na kilka aspektów. Uzyskanie wysokiego plonu zielonki lub dobrej jakości ziarna kukurydzy wymaga precyzyjnej uprawy gleby, nawożenia i ochrony, ale równie ważny jest prawidłowy dobór odmiany.

HR Smolice wychodząc naprzeciw potrzebom rolników wspólnie z mleczarnią Mlekpol w Grajewie zorganizowała Narodowy Dzień Kukurydzy w Żarnowie Drugim niedaleko Augustowa. Impreza odbyła się na terenie gospodarstwa Państwa Malinowskich. Przygotowania do niej trwały cały sezon, a na wydarzenie zaproszono blisko 200 rolników, którzy mieli szansę zapoznać się z bogatą ofertą odmian kukurydzy, które według HR Smolice charakteryzują się najwyższym potencjałem plonotwórczym. Podczas imprezy odbył się pomiar suchej masy kilku odmian na kiszonkę, która oscylowała w granicach 29-35%, a więc jest w idealnej fazie do zbioru.

 

Historia sięga lat 50-tych XX wieku

HR Smolice to najważniejszy ośrodek hodowli kukurydzy w Polsce, a historia prac nad tym gatunkiem rozpoczęła się w latach 50. XX wieku. Po 17 latach badań, w 1967 r. nastąpiła pierwsza rejestracja mieszańca czteroliniowego kukurydzy (DC), a dekadę później – pierwszego mieszańca trójliniowego (TC). Dopiero w 1994 r. uzyskano rejestrację pierwszego mieszańca pojedynczego (SC). Już w 1999 r. HR Smolice pokrywała potrzeby rynku krajowego na materiał siewny w 25-35%.

- Dziękuję rolnikom, że zaufali naszym odmianom. Jako pierwsze, te historyczne należy wspomnieć Wielkopolankę, Małopolankę, Mieszko i Wigor, to odmiany populacyjne. Nieco później mogliśmy wykorzystać odmianę Buran, San i Opokę, ta ostatnia od 2006 do 2012 r. stanowiła numer jeden w naszej ofercie – mówił prof. dr hab. Józef Adamczyk podczas prelekcji na temat ponad 70-letniej historii hodowli roślin w Smolicach. Łącznie do dnia dzisiejszego zarejestrowano 122 odmiany, w Krajowym rejestrze COBORU 57, 36 za granicą, a 52 jest w trakcie badań rejestracyjnych (w kraju i za granicą). Prace postępują w ogromnym tempie, a do rozwoju wielu odmian przyczynił się właśnie prof. Adamczyk, któremu podlascy rolnicy wczoraj pięknie podziękowali za stworzenie dobrej jakości materiału siewnego.

Praca hodowlana

HR Smolice od lat poprawia i dopasowuje cechy odmian kukurydzy kiszonkowej i ziarnowej. Jak zaznaczył prof. Adamczyk w tworzeniu odmian ziarnowych najważniejszymi cechami są oczywiście wysokość plonowania, wczesność, brak wylegania korzeniowego, wysoką zawartość skrobi, twardość bielma w ziarnie oraz brak mykotoksyn. Z kolei dla odmian kiszonkowych najważniejsze dla HR Smolice są; plon sm i struktura (udział kolb, wysoka zawartość skrobi), strawność, długość utrzymania się zielonych liści i łodyg oraz tolerancja na patogeny grzybowe (głownię i fuzariozy kolb).

Mimo licznych sukcesów, Hodowla Roślin Smolice nie spoczywa na laurach – nadal planuje poprawę tolerancji na stresy temperaturowe oraz odporność na drobną plamistość liści kukurydzy. W pracy hodowlanej ośrodek wprowadził nowe metody, zastępując te tradycyjne hodowlą wykorzystującą podwójone haploidy, a następnie inżynierię genetyczną.

Nowe odmiany powstają w 12 tunelach, w których uprawiane jest kilkadziesiąt linii wsobnych, w różnych wariantach rozmnażania roślin. Powierzchnia hodowli zajmuje 7 arów, tunele są wentylowane i jednocześnie zapobiegają krzyżowaniu roślin, stojących tuż obok siebie.

Nowości odmianowe kukurydzy HR Smolice

W już bogatej ofercie Hodowli Roślin Smolice obejmującej 57 zarejestrowanych w Krajowym rejestrze odmian pojawiło się na przełomie 2019 i 2020 r. kilka nowych:

  • SM Wawel, FAO 230-240, odmiana ziarnowa

SM Wawel reprezentuje najnowszą genetykę w odmianach ziarnowych kukurydzy wyhodowanych w HR Smolice. To odmiana średniowczesna (FAO 230) typu single-cross (SC) wpisana do krajowego rejestru w 2021r., w której nastąpiło harmonijne połączenie dobrych dla tego kierunku użytkowania cech fenotypowych z wartościowym genotypem: dość niska roślina (-7 cm do wzorca); bardzo ładna kolba w typie fix z 16-18 rzędami ziarna typu semi dent; najwyższy udział ziarna w masie kolby (+2,5% do wzorca) spośród wszystkich odmian wpisanych do krajowego rejestru w 2021r., co przełożyło się na wysoki plon ziarna (104,5% wzorca); bardzo dobra sztywność łodyg (+5% roślin stojących); dobry stay green; dobra odporność na fuzariozę kolb (-3%); bardzo mała podatność kolb i łodyg na porażenie głownią guzowatą, a także bardzo dobry wczesny wigor siewek i tolerancja na zmienne warunki glebowo-klimatyczne uzupełniają wartościowe cechy tej odmiany.

(Na podstawie wyników doświadczeń rejestrowych COBORU w 2019 i 2020r.)

  • SM Sobieski, FAO 220, odmiana ziarnowa
SM Sobieski to nowoczesny mieszaniec ziarnowy typu single-cross (SC) wpisany do krajowego rejestru w 2021r. w grupie wczesnej (FAO 220). SM Sobieski to w porównaniu do wzorca wyjątkowa kumulacja dobrych i stabilnych cech w jednej odmianie: wysoki plon ziarna (103,3%), wczesność (-0,7% zawartości wody w ziarnie), sztywność łodyg (+5% roślin stojących), dobra odporność na fuzariozę kolb (-3%) i fuzariozę łodyg (-4%) oraz mała podatność kolb i łodyg na porażenie głownią guzowatą. Wszystkie te cechy w połączeniu z kolbą typu flex, ziarnem typu semi flint oraz bardzo dobrym wigorem początkowym składają się na solidny fundament dla wysokich plonów w każdych warunkach klimatyczno-glebowych.

(Na podstawie wyników doświadczeń rejestrowych COBORU w 2019 i 2020r.)

  • SM Perseus, FAO 250, odmiana kiszonkowa
SM Perseus to najnowsza propozycja kiszonkowa w grupie średniowczesnej z HR Smolice wpisana do krajowego rejestru w 2021r. Odmiana jest mieszańcem typu three-way cross (TC) o FAO 250. Osiągając wynik 105 % wzorca w plonie suchej masy i 111 % wzorca w plonie świeżej masy uplasowała się w ścisłej czołówce badań rejestrowych grupy średniowczesnej. Odmian charakteryzuje się dobrą strawnością – 74% sMO, znakomitą adaptacją do zmiennych warunków glebowych i tolerancją na niedobory wody. Jest to znakomita propozycja dla gospodarstw uprawiających kukurydzę na kiszonkę i biogaz na terenie całego kraju.
  • SM Varsovia, FAO 250, odmiana kiszonkowa

SM Varsovia jest jedną z 4 najnowszych odmian kiszonkowych kukurydzy z HR Smolice wpisanych do krajowego rejestru w 2021r. Jest to odmiana typu three-way cross (TC) o wczesności na pograniczu grup średniowczesnej i średniopóźnej (FAO 250-260). To niekwestionowany lider w plonie zielonej, a także suchej masy całych roślin (114,5% i 107% wzorca, odpowiednio) pośród wszystkich odmian grupy średniowczesnej badanych w doświadczeniach rejestrowych COBORU w latach 2019 – 20. Plonowała również powyżej wzorca dla grupy odmian średniopóźnych – 107,8% w plonie zielonej i 103% w plonie suchej masy całych roślin, co wskazuje na jej przydatność także w użytkowaniu na cele energetyczne (produkcja biogazu).

SM Varsovia uzyskała również najwyższy w swojej grupie wczesności plon jednostek NEL z ha (energia netto laktacji – 105% wartości średniej).

  • SM Mieszko, FAO 230, odmiana kiszonkowa
SM Mieszko to mieszaniec trójliniowy (TC), zarejestrowany w 2021 r., o FAO 230. Odmiana o wysokim i stabilnym plonie suchej i świeżej masy w doświadczeniach rejestrowych COBORU 2020. Według badań sucha masa stanowiła 107% wzorca (204,4 dt/ha), a rośliny charakteryzują się silnym ulistnieniem, dobrą strawnością masy organicznej, a wysokość roślin sięga 312 cm (103% wzorca). Dobrze adaptuje się do słabszych warunków glebowych. Cechuje ją niska podatność na głownię łodyg i kolb, poniżej średniej noty porażenia w dwuleciu badań rejestrowych. Najwyższa ocena wschodów pośród badanych odmian w dwuleciu badań rejestrowych.

Jedyna odmiana w zestawieniu badań rejestrowych w grupie wczesnej o średnim plonie suchej masy przewyższającym 200 dt/ha. 

Sytuacja w mleczarstwie wg Mlekpolu

W związku z tym, że Podlasie zarówno kukurydzą, ale i mlekiem stoi, współorganizatorem imprezy była także SM Mlekpol w Grajewie. W tym regionie w największym stopniu jest wykorzystywana kukurydza odmian kiszonkowych, stanowiąc tym samym podstawę dawki żywieniowej bydła mlecznego, ale i mięsnego. W tym rejonie jedynie 20-30 % kukurydzy rolnicy uprawiają na ziarno, wybierając najczęściej odmiany kiszonkowe.

Na temat obecnej sytuacji w mleczarstwie mówił Dyrektor Działu Skupu SM Mlekopol w Grajewie, mgr inż. Kazimierz Czarnewski. Zaznaczył, że obecnie SM Mlekopol ze skupem rocznym bliskim 2 mld litrów odbiera około 16% surowca krajowego. Dodał, że rolnicy na Podlasiu produkują 2,64 mld litrów mleka rocznie, co można porównać z wielkością produkcji niejednego europejskiego kraju. Najwięcej mleka w SM Mlekopol pochodzi z powiatu augustowskiego, grajewskiego i kolneńskiego. Obecnie mleczarnia odbiera mleko aż z 12 województw. Produkcja od 2004 r. wzrosła prawie 3 krotnie. Na koniec 2020 r. skup wyniósł 1,979 mld litrów. Obecnie do spółdzielni surowiec dostarcza 8846 dostawców. Niestety zauważalny jest trend spadkowy, z roku na rok odpada około 300 rolników.

- W 2004 r. w Polsce mleko produkowało 350 tys. gospodarstw, dzisiaj produkuje około 130 tys. Oczekuje się, że w 2026 r. liczba gospodarstw mleczarskich spadnie do 45 tys. Niepokojące jest wypadanie z rynku małych, ale i dużych gospodarstw – podkreślił Czarnewski. SM Mlekopol podaje, że w 2021 r. średnio płacił 1,67 zł/l. Czarnewski twierdzi, że nie może zapłacić więcej, bo koszty mleczarni także rosną (nawet 120 mln zł więcej rocznie). – Nie jesteśmy w stanie pokryć waszego wzrostu kosztów produkcji, podnosząc cenę, bo nasze koszty również rosną – zwrócił się do rolników Czarnewski.

Andrzej Steckiewicz z PFHBiPM podczas swojej prelekcji podkreślił, że jeżeli ceny utrzymają się na podobnym poziomie, to kolejne gospodarstwa będą z produkcji rezygnować. Nazwał produkcję mleka w obecnej sytuacji „samozwańczym niewolnictwem”, które zamiast przynosić zyski, wielu gospodarstwom przynosi jedynie straty i bardzo ciężką pracę. Według niego nie ma innej metody zachęcającej młodych rolników do przejmowania gospodarstw i dalszej produkcji niż podniesienie ceny mleka. Podkreślił, że rolnikom przydałaby się dodatkowa bonifikata za bycie pod oceną Polskiej Federacji. Nowoczesne metody stosowane w ocenie wartości hodowlanej oraz niedawno wprowadzone usługi do oferty PFHBiPM przedstawił Adam Kamiński.

 

Impreza odbyła się po patronatem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

dkol

Zobacz wywiad z Karolem Marciniakiem, prezesem zarządu HR Smolice oraz galerię zdjęć.
Dorota Kolasińska
Autor Artykułu:Dorota Kolasińska Redaktor Prowadząca topagrar.pl
Pozostałe artykuły tego autora
Masz pytanie lub temat?Napisz do autora
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ
12. listopad 2024 00:30