W kolejnym odcinku naszego podcastu rynkowego jak zwykle sporo ciekawych informacji z pierwszej ręki. Powiemy o aktualnej sytuacji na krajowym rynku zbóż, "czarnym wtorku" na giełdach zbożowych, najnowszym raporcie USDA, odwołaniu przez Zarząd Portu Morskiego w Gdańsku przetargu na dzierżawę terminala zbożowego oraz proteście rolników w Sejmie. No i tradycyjnie - o dopłatach do zbóż, bo chociaż rozporządzenie weszło w życie, to ARiMR nadal nie ogłosiło naboru wniosków.
Ceny zbóż i rzepaku w Polsce
Jak informuje dr Juliusz Urban, na krajowym rynku ceny pszenicy wzrastają średnio o ponad 50 zł, tylko w ciągu ostatniego tygodnia, a w miesiąc pszenica podskoczyła o ponad 100 zł/t. Pszenica konsumpcyjna jest aktualnie skupowana po 700–990 zł/t, a ceny paszówki wynoszą 650–850 zł/t.
W górę poszło wreszcie żyto, którego średnia cena wzrosła w miesiąc o 44 zł i wynosi już 530 zł/t. Obecnie żyto jest skupowane po 440–635 zł/t, najniższe ceny oferują ci, co żytem nie bardzo chcą się zajmować, ale minimum trzeba już płacić 500 zł/t.
Mniej, bo o 30 zł/t podskoczył jęczmień, który jest skupowany po 550–720 zł/t. Rolnicy zajmujący się tuczem świń, jęczmienia jeszcze sporo potrzebują. Na razie najwyższą cenę osiąga jęczmień konsumpcyjny, ale przewaga kaszarników nie jest już tak duża.
O połowę mniejsze podwyżki mamy na pszenżycie, ale i ono podrożało do 500–700 zł/t. Pszenżyto choć zdrożało w miesiąc o 50 zł, wydaje się najbardziej niedowartościowane i w ślad za drożejącą pszenicą, może szybko podrożeć i zniknąć z handlu.
Niewiele mniej od pszenicy drożeje kukurydza, jej ceny śrubują przetwórcy i tzw. druga ręka. Handlowcy, zwiedzeni pierwszymi podwyżkami chcieli sobie zabezpieczyć odejście i teraz realizują kontrakty. Dlatego kukurydza podskoczyła do 680–840 zł/t.
"Czarny wtorek" na giełdach zbóż i rzepaku
W tym tygodniu mieliśmy do czynienia z ogromnymi spadkami na giełdach zbożowych. Dlaczego ceny zbóż i rzepaku zaledwie jednego dnia tak dramatycznie na Matifie spadły? Zdaniem dr. Juliusza Urbana powodów jest kilka. Przede wszystkim spadki notowań rzepaku na sierpień o 7,25 €/t (do 477,50€), ale i tak daje to o 15 €/wyżej niż przed dwoma tygodniami. Z kolei pszenica w notowaniach na wrzesień spadła aż o 9 €/t (249,75 €) i tu wzrost w ciągu ostatnich dwóch tygodni wynosi aż 26 €/t.
Prezydent USA Joe Biden wprowadza cła na towary z Chin (chipy, baterie, akumulatory), co oznacza jawną wojnę celną. Przypomnijmy, że szczyt poprzedniej wojny handlowej pomiędzy USA a Chinami przypadł w kadencji Donalda Trumpa na lata 2018-2019. Wówczas to Stany Zjednoczone nałożyły cła na chińskie towary o wartości 360 miliardów dolarów. Chiny odpowiedziały cłami o wartości 110 miliardów dolarów. Zdaniem dr. Urbana kontekst obecnej wojny jest szerszy, bo także KE rozważa wzrost ceł na chińskie elektryki
Najnowszy raport USDA - rekordowe zbiory i zapasy?
Ze Stanów Zjednoczonych napływają też pierwsze informacje i prognozy dotyczące nowego sezonu. Z najnowszego raportu USDA wynika, że rekord goni rekord. Zapowiada sie kolejny rekordowy rok w pszenicy. Do poziomu 800 mln t już blisko. Według USDA zbiory w sezonie 2024/25 wyniosą 798,2 mln t, o 10,5 mln ton więcej niż w tym sezonie.W szczegółach wygląda to tak:
- Indie (+3,5 mln t),
- Chiny (+3,4 mln t)
- Australia (+2,3 mln)
- Rosja (–3,5 mln t),
- Wielka Brytania (– 2,8 mln t),
- UE (–2,1 mln t),
- Ukraina (– 2 mln t)
Zdaniem dr. Juliusza Urbana rekordowe zużycie pszenicy wzrośnie o 2 mln t sezon/sezonu i choć jest to mniej niż wzrost zbiorów to wynosząc 802,4 mln t nadal przekracza produkcję.
- Tylko eksport rośnie nieznacznie, bo o niecałe 0,5 mln t do 216 mln t. Większej roli nabiera Australia, Argentyna, USA, Kazachstan i Kanada. A kurczy się eksport z Ukrainy, UE i Rosji. Słowem raport USDA na nowy sezon przygotowany pod hasłem: bij liderów. Trudno nie odnieść wrażenia, że zaczyna się jak nigdy, a skończy się zapewne jak zawsze - mówi dr Juliusz Urban w rozmowie z Bartłomiejem Czekałą.
Z kolei w produkcji rzepaku zmiany są w zasadzie przecinkowe i wynosić ona będzie 88,34 mln t. Należy zwrócić uwagę na zmiany na stołu lidera produkcji, wskakuje na niego Kanada z 19,6 mln t degradując UE, która zbierając o 1 mln t mniej z ilościami 19 mln t będzie druga. Wykorzystanie rzepaku będzie praktycznie bez zmian i podobne do produkcji wynosząc 88,3 mln t. Za sprawą Kanady wzrośnie o 0,34 mln t światowy eksport rzepaku. Zapasy zmieniają się nieznacznie, a w UE skurczą si e tylko o 50 tys. t do 1,67 mln t.
Terminale zbożowe w Gdyni i Gdańsku
Ciekawie robi się w sprawie przetargów na dzierżawy terminali zbożowych. Jeżeli chodzi o Gdynię, to przetarg został unieważniony 25 kwietnia br. Przedłużono więc opiekę nad terminalem poprzedniemu dzierżawcy do końca tego roku kalendarzowego. Zadziało się to "za pięć dwunasta", bo za chwilę personel byłby już na wypowiedzeniach i trudno byłoby ten bieg spraw odwrócić. Groził nam spory zastój w pracach Terminalu, który w tym sezonie przerzucił już ponad 600 tys. t zbóż i rzepaku.
- Trwają prace nad przygotowaniem zasad do kolejnego przetargu, który ma być ponoć ogłoszony niebawem. W zaciszu gabinetów trwa przygotowywanie się do kolejnej rundy walki o terminal. Słyszałem też, że te prace trwają w KGS, która szuka znających się na handlu morskim partnerów konsorcjalnych. Ale o uczestnikach przetargu póki nie znamy jego zasad trudno jest cokolwiek powiedzieć - ocenia dr Urban.
Natomiast 15 maja odwołano przetarg na dzierżawę terminala zbożowego w Gdańsku.
Protest rolników w Sejmie i dopłaty do zbóż
- Zielony Ład zmieniony, tak jak chcieli rolnicy, dopłaty do zbóż zatwierdzone, a w Sejmie siedzi jakaś grupa uzurpująca sobie przedstawicielstwo całego rolniczego świata i szantażuje strajkiem głodowym. Co się tak naprawdę dzieje? - pyta tym razem Juliusz Urban Bartłomieja Czekałę.
- Grupa rolników z nowej organizacji "Orka" koczuje w Sejmie domagając się spotkania z premierem Tuskiem i rozmowy o postulatach, ale premier się do nich jeszcze nie wybrał. Są z nimi za to politycy PiS, m. in. byli ministrowie rolnictwa: Robert Telus i Anna Gembicka oraz poseł Jarosław Sachajko z sejmowej komisji rolnictwa. Powiedzmy sobie szczerze, że tylko część rolniczych postulatów została spełniona, m. in. zmiany w GAEC 6, 7 i 8. A dopłaty do zbóż nie są jeszcze uruchomione, bo nie ma jeszcze ogłoszonego naboru wniosków - informuje redaktor naczelny topagrar.pl.
