Czy polskie rolnictwo jest cyfrowe?

W Europie jesteśmy jednym z wiodących producentów płodów rolnych i nie da się ukryć, że nie osiągnęlibyśmy tego bez wysokiego poziomu techniki oraz coraz wyższego poziomu jaki reprezentują polscy rolnicy.

Ale czy w stosunku do chociażby krajów europejskich polskie rolnictwo jest na tyle cyfrowe, że mamy powody do dumy? – pytał Jan Beba, redaktor top agrar Polska.

Dużo pracy przed nami

– Cyfryzacja polskiego rolnictwa nie jest odpowiednia. Stopień zużycia ciągników w większości gospodarstwach wynosi ok. 75 %. Nowoczesnych ciągników z którymi związane są systemy rolnictwa precyzyjnego jest zdecydowanie mniej niż w innych krajach UE. Natomiast widoczny jest ciągły wzrost gospodarstw w których pojawiają się systemy rolnictwa precyzyjnego, od najprostszych związanych z prowadzeniem równoległym po polu, do tych bardziej złożonych np. inteligentne obory – mówił prof. Sylwester Tabor, rektor Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.

Pocieszające jest jedynie to, że chociażby na te kilkanaście tysięcy nowych zarejestrowanych ciągników rocznie, coraz większy procent ma już w standardzie systemy nawigacji rolnictwa precyzyjnego. Jest to jednak domeną gospodarstw towarowych.

– Z perspektywy młodego rolnika widzę, że stosowanie systemów precyzyjnego prowadzenia staje się coraz bardziej popularne. Prowadzenie za pomocą systemów GPS daje widoczne oszczędności w postaci mniejszych nakładek, zaoszczędzonego paliwa oraz bardziej precyzyjnie wykonanych prac. Jeśli chodzi o stricte rolnictwo precyzyjne tj. precyzyjne stosowanie ŚOR czy precyzyjne nawożenie to tutaj mamy jeszcze wielkie pole do zrobienia. Na przeszkodzie stoją jednak ogromne koszty związane z zakupem sprzętu. Bez pomocy ze strony państwa i nakierowania na zakup sprzętu do rolnictwa precyzyjnego ta rewolucja nie będzie u nas zbyt gwałtowna, a raczej będzie pełzała – dodał Radosław Nienartowicz - rolnik, Przewodniczący Centrum Narodowe Młodych Rolników ZZCNMR w woj. warmińsko-mazurskim.

 – Tylko 3% gospodarstw w Polsce w 2018 roku korzystało ze specjalistycznego oprogramowania do prowadzenia gospodarstwa. Jest to bardzo duży deficyt cyfryzacji polskiego rolnictwa. Jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia, żebyśmy mogli dołączyć do średniaków w Europie – mówił dr Jerzy Plewa, były szef Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w Komisji Europejskiej.

 – Nie można mówić o cyfryzacji rolnictwa nie mając dobrej sieci, dobrego Internetu w obszarach wiejskich. Jesteśmy krajem zacofanym cyfrowo. Te słowa powinny nas wszystkich zmobilizować. W wielu miejscach Internet jest wciąż niedostępny. Zapomina się o mniejszych rozproszonych miejscowościach tam gdzie prężnie działają gospodarstwa – podkreślał Artur Ławniczak, rolnik Samorządowiec

 W młodych nadzieja

Istotnym problemem w dostępie do cyfryzacji jest niezadowalający poziom wiedzy na poziomie szkoły średniej. Cały czas brakuje specjalistów od rolnictwa precyzyjnego. Kładzenie większego nacisku na systemy rolnictwa precyzyjnego w szkołach pozwoli na stworzenie większej liczby wykwalifikowanych specjalistów w tym zakresie. Pocieszające jest jednak, że Polscy rolnicy należą do jednych z najmłodszych w Europie, a domeną młodości jest postęp, działania w wyniku innowacji a także wygoda, dlatego duża szansa i nadzieja na rozwój rolnictwa jest młodym pokoleniu rolników.

 Jak najwięcej danych

– Pierwszym zadaniem jakie musimy wykonać w drodze do rolnictwa precyzyjnego jest badanie właściwości oraz zasobności gleby, dalej poznajemy pola, aby móc prognozować technologie. Kolejnym etapem jest zaprojektowanie odpowiedniej technologii. W oparciu o wszystkie zebrane dane w gospodarstwie tworzy się model. Tworząc modele możemy rozwijać systemy rolnictwa począwszy od pracy maszyn, monitorowania upraw po zakup specjalistycznego sprzętu – mówił prof. Tabor.

 – Im więcej danych zbierzemy tym lepsze wyniki i rezultaty otrzymamy. Musimy je przede wszystkim umieć mądrze wykorzystać . Takie systemy powinny być stosowane w stosunku do potrzeb rolników. Inna oszczędność będzie w przypadku rolnika, który ma ziemie bardzo zróżnicowane a inna w przypadku rolnika, który ma ziemie raczej jednorodne. Podążamy w słusznym kierunku, ale  potrzebne są pieniądze i współpraca nauki, biznesu i rolników. Twórzmy coś co nam się  przyda, będziemy z tego korzystać. Dzięki temu pozyskamy dużo danych i udoskonalimy modele, które będą wartością tych systemów w przyszłości – dodał Nienartowicz.

 – Żaden postęp nie będzie mógł być dokonywany jeśli nie będzie należnych danych o odpowiedniej jakości. W przyszłości może to być jeden z warunków do otrzymania subsydiów państwowych, ponieważ dane są niezbędne aby zasilić nowe systemy w rolnictwie 4.0, które coraz śmielej wchodzi do Europy – podkreślił dr Plewa.

 – Rolnictwo cyfrowe ma być narzędziem do produkcji dobrej i zdrowej żywności, narzędziem które pokaże coraz bardziej wymagającym konsumentom jak ta żywność jest produkowana, z którego miejsca pochodzi, ponieważ tych danych ludzie oczekują. Konsumenci chcą wiedzieć kto tą żywność wyprodukował, za pomocą jakich środków, czy jest ona bezpieczna i zdrowa – dodał Ławniczak.

 Szansą dla rozwoju cyfryzacji rolnictwa jest wejście w rolnictwo zrównoważone. Zagrożeniem natomiast jest dość duża liczba ludzi odchodzących od zawodu rolnika. Systemy rolnictwa precyzyjnego trzeba jak najszybciej upowszechniać w szkołach i u producentów. Należy pokazać rolnikom jakie korzyści mogą czerpać z tych systemów oraz uświadomić, że korzystanie z nich nie jest wcale  takie trudne.  Musimy wspólnie rozwijać cyfryzacje, tak aby konsumenci kupowali dobra polską żywność.

Rolnictwo 4.0 jest naszą codziennością to nie jest przyszłość, to systemy, które nas otaczają z których mamy umiejętnie korzystać na coraz większą skalę, coraz bardziej świadomie zwiększając ich spektrum zastosowań w naszych gospodarstwach.