Zdaniem Polskiej Federacji Rolnej wolą unijnego ustawodawcy było, aby za „kwalifikujące się hektary” uznawano grunty pozostające w dyspozycji rolnika, które są wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej. Ponadto przepisy te wskazują na konieczność ustanowienia przez państwa członkowskie warunków pozwalających na ustalenie, czy grunty znajdują się w dyspozycji rolnika. Brak jest wskazania obowiązku posiadania tytułu prawnego do gruntu jako jednego z warunków.
Tymczasem, zdaniem PFR, polska ustawa o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 nie ustanawia warunków pozwalających na ustalenie, czy grunty znajdują się w dyspozycji rolnika, dokonuje jednak rozróżnienia pomiędzy podmiotami posiadającymi grunty na podstawie tytułu prawnego oraz podmiotami posiadającymi grunty bez tytułu prawnego.
Posiadanie gruntu bez tytułu prawnego
Jak informuje Rzecznik Praw Obywatelskich Polska Federacja Rolna podkreśla, że rozróżnienie to jest problematyczne przede wszystkim ze względu na fakt, iż posiadanie gruntu bez tytułu prawnego może mieć różny charakter i przyczyny. Może ono wynikać m.in. z:
- powszechnej praktyki zawierania przez rolników ustnych umów dzierżawy gruntów,
- nieuregulowanych przez wiele lat spraw spadkowych.
Zdaniem PFR przyjęte obecnie rozwiązanie jest związane z podejmowanymi uprzednio w Polce działaniami mającymi na celu wyłączenie możliwości obrotu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, a także zakończeniem trwania zawartych uprzednio przez Agencję Nieruchomości Rolnych (obecnie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa) umów dzierżawy, co doprowadziło do powstania licznych sporów prawnych pomiędzy dzierżawcami a Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa.
Zmienić przepisy ustawy
Polska Federacja Rolna, powołując się na analizę unijnych przepisów oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wnioskuje do RPO o wystąpienie do właściwych organów z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, której celem ma być zmiana art.22 ustawy o PS WPR.
Jego obecna treść brzmi następująco:
„Jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest posiadanie gruntu, pomoc jest przyznawana do gruntu, który w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, jest w posiadaniu podmiotu ubiegającego się o jej przyznanie na podstawie tytułu prawnego”.
Tymczasem zdaniem PFR powinna brzmieć tak:
„Jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest posiadanie gruntu, pomoc jest przyznawana do gruntu, który w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, jest w posiadaniu podmiotu ubiegającego się o jej przyznanie".
- W obliczu ograniczenia przyznawania pomocy wyłącznie do gruntów, które są w posiadaniu podmiotów ubiegających się o jej przyznanie na podstawie tytułu prawnego, ustawa mija się z celem, jakim miało być przyznanie pomocy posiadaczom gruntów, którzy prowadzą na nich działalność rolniczą – napisał do ministra rolnictwa Stanisław Trociuk Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich.
WK
Fot: Canva
