Ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt rozporządzenia „zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020”.
Po co zmiana przepisów dot. RSK?
Potrzeba zmiany przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego wynika w szczególności ze zmian przepisów UE, czyli usunięcia z wymogów normy GAEC 8 pierwszego wymogu dotyczącego przeznaczenia co najmniej 4 % powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie na obszary lub obiekty nieprodukcyjne. Zgodnie z tą zmianą od 2024 r. norma GAEC 8 będzie obejmowała jedynie dwa wymogi:
- zachowanie elementów krajobrazu,
- zakaz przycinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków oraz okresu wychowu młodych.
Zmiany w GAEC 8
W 2023 r., w związku z rozpoczęciem wdrażania Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR), w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014–2020 dokonano zmiany przepisów, zgodnie z którą częściowo zniesiono wymóg dotyczący zakazu ugorowania gruntów ornych. Zgodnie ze zmienionym na 2023 r. przepisem, w ramach Pakietu 1. możliwe było ugorowanie, ale wyłącznie na potrzeby wypełnienia normy GAEC 8, dotyczącej przeznaczenia co najmniej 4 % powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie na obszary lub obiekty nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane. Dzięki wprowadzeniu tej zmiany, rolnicy realizujący zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach tego Pakietu 1. mieli możliwość spełnienia w 2023 r. normy GAEC 8, którą byli zobowiązani przestrzegać w związku z ubieganiem się m.in. o płatności bezpośrednie w ramach PS WPR.
Ugorowanie gruntów jest dobrowolne!
W związku ze zmianą przepisów UE, która ma zastosowanie już do wniosków złożonych w kampanii 2024 r., a zgodnie z którą norma GAEC 8 nie obejmuje obowiązku przeznaczenia co najmniej 4 % powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie na obszary lub obiekty nieprodukcyjne, zaistniała potrzeba dostosowania przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo- klimatycznego. Należy zauważyć, że zanim dokonano zmian przepisów UE w zakresie normy GAEC 8, rolnicy realizujący Pakiet 1. mogli zaplanować, zgodnie z obowiązującymi przepisami, ugorowanie części gruntów ornych w swoim gospodarstwie i zadeklarować w 2024 r. grunty ugorowane we wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo- klimatycznej w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone.
Dlatego też w projekcie rozporządzenia zaproponowano, aby w ramach Pakietu 1. było dopuszczone dobrowolne ugorowanie gruntów na takich zasadach jakie obowiązywały w 2023 r., przy czym nie będzie wymagane, aby ugorowanie to było realizowane na potrzeby spełnienia normy GAEC 8.
Zgodnie z proponowaną zmianą, będzie dopuszczone ugorowanie gruntów, przy czym powierzchnia gruntów ugorowanych nie może przekraczać 4 % powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie.
Czym są grunty ugorowane?
Za powyższe grunty ugorowane będą uznawane:
- grunty ugorowane, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona produkcja rolna, w tym nie są prowadzone wypas i koszenie, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 lipca;
- grunty ugorowane z roślinami miododajnymi, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona produkcja rolna, w tym nie są prowadzone wypas i koszenie, z wyłączeniem prowadzenia pasiek, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 sierpnia i na których wysiano odpowiednie gatunki roślin miododajnych lub mieszanki tych gatunków, w tym mieszanki tych gatunków z trawami lub innymi zielnymi roślinami pastewnymi.
Część przepisów bez zmian
Jednocześnie na potrzeby spełnienia innych wymogów Pakietu 1. dotyczących zmianowania i uprawiania co najmniej 4 upraw na gruntach ornych, w projekcie rozporządzenia utrzymano podejście, zgodnie z którym rodzaje gruntów ugorowanych mają stanowić oddzielną uprawę oraz aby rodzaje ugorów stanowiły łącznie oddzielną grupę upraw „ugory".
Proponuje się również utrzymać podejście, zgodnie z którym uprawa „ugory” nie może stanowić żadnej z 4 największych upraw na gruntach ornych.
Ponadto utrzymany zostanie przepis zgodnie z którym do działek rolnych na których będzie zadeklarowana uprawa „ugory”, nie będzie miał zastosowania wymóg corocznego opracowanie i przestrzegania planu nawozowego.
