Krajowa Rada Izb Rolniczych w imieniu zarządów wojewódzkich izb rolniczych wystąpiła z wnioskiem do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w którym zawarła postulaty dotyczące wprowadzenia zmian w sposobie wyliczania dochodu z hektara przeliczeniowego oraz w metodyce gromadzenia danych.
Ustalanie dochodu z hektara przeliczeniowego
KRIR w swoim apelu zwraca uwagę na fakt, że dochód ogłoszony przez GUS 21 września 2023 r. wynosi 5 549 zł, czyli o 2 200 zł więcej, niż miało to miejsce w roku 2022. Zdaniem rolników zrzeszonych w poszczególnych izbach, metodyka ustalania wskaźnika, na której obecnie pracuje Główny Urząd Statystyczny, jest nie do przyjęcia i nie nadąża za realiami prowadzenia gospodarstw rolnych. Jak zauważa KRIR, wyliczenia analityków za rok 2022 będą nadal aktualne w roku 2024 i wykorzystywane przez poszczególne jednostki administracyjne.
Ceny produktów rolnych drastycznie spadły
Rolnicy wskazują, że rok 2023 był okresem, w którym ceny produktów rolnych drastycznie spadły. Nie miało to przełożenia na spadek kosztów produkcji, pozostających na wysokim poziomie. W minionym roku wiele gospodarstw znalazło się na przysłowiowym minusie, przez co nie jest w stanie pokryć swoich zobowiązań, a wskaźnik dowodzi czegoś zupełnie innego.
GUS będzie współpracował z rolnikami?
Wraz z końcem listopada do KRIR wpłynęła odpowiedź GUS-u z wyjaśnieniem odnośnie do zapytania, w jaki sposób dochód z hektara przeliczeniowego jest wyliczany. Wówczas prezes urzędu, Dominik Rozkrut, podkreślił, że kwestia opracowania innego wskaźnika ustalającego bieżące zmiany sytuacji cenowo-kosztowej w rolnictwie, mogącego stanowić podstawę do korzystania ze świadczeń społecznych, jest złożona i wymaga konsultacji oraz uzgodnień międzyresortowych, w których GUS z chęcią weźmie udział, jeśli MRiRW oraz inne resorty będą tym zainteresowane.
Prezes KRIR na podstawie tego pisma, jak i apeli rolników poprosił MRiRW o podjęcie prac nad zmianą sposobu wyliczania wskaźnika i urealnieniem jego wysokości oraz wyraził chęć uczestnictwa samorządu rolniczego w tych debatach.
Apelv rolników z całej Polski
Rolnicy od września 2023 r. podejmują działania mające na celu doprowadzenie do wprowadzenia zmian w sposobie obliczania wysokości dochodu z hektara przeliczeniowego. Wówczas Główny Urząd Statystyczny wyliczył dochód z hektara przeliczeniowego, który wyniósł ponad 5 500 zł, czyli o 2 300 zł więcej niż w roku 2022.
Na opublikowane wyniki niemal natychmiast zareagowała Wielkopolska Izba Rolnicza, kierując pismo do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o stworzenie nowego systemu wyliczania dochodu.
W odpowiedzi na apel wielkopolskich rolników ówczesny minister rolnictwa i rozwoju wsi, Robert Telus, stwierdził, że stworzenie nowego systemu wyliczania dochodu rolniczego, który odzwierciedlałby aktualną sytuację dochodową rolników, wymagałoby dostępności szczegółowych danych na temat produkcji rolniczej i kosztów tej produkcji oraz wszystkich innych pozycji dochodowych i kosztowych uwzględnianych w metodologii ESA. Ponadto polityk wskazał, że dochód z 1 ha przeliczeniowego publikowany jest w II połowie roku następującego po roku badanym, co wynika z dostępności danych rocznych do jego opracowania i na chwilę obecną nie ma możliwości przyśpieszenia tego terminu, dając jednoznacznie do zrozumienia, że nie zrobi nic, by wpłynąć na sposób wyliczania dochodu przez GUS.
Na początku roku 2024 do tematu powróciła Dolnośląska Izba Rolnicza, która zaapelowała do zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z prośbą o wystąpienie do Głównego Urzędu Statystycznego z wnioskiem, za którego pośrednictwem poproszą o wyjaśnienie metodyki zbierania danych dotyczących średnich cen zbóż oraz wyliczania dochodu z 1 ha przeliczeniowego
Do sprawy odniosła się także Mazowiecka Izba Rolnicza, która wskazała, że metodologia obliczania tego dochodu powinna uwzględniać ostatnie 3 lata, by nie występowała obecna sytuacja, gdzie dochód z gospodarstwa jest wysoki, a ceny skupu podstawowych produktów rolnych w sierpniu 2023 r. spadły r/r o 18,7% w porównaniu z lipcem 2023 r. o 2,3%.
