Darowizna w rodzinie
W wielu gospodarstwach to najczęściej rodzice przekazują dzieciom darowiznę w różnej postaci. Czasem jest to działka, czasem mieszkanie albo samochód, czy też pieniądze na urządzenie mieszkania. Sytuacji jest tak wiele, jak zróżnicowane są relacje, czy zamożność w rodzinie.
Pobudki darowizny są różne, często płyną z dobrego serca, chęci pomocy dzieciom, czy też w ramach podziału majątku lub wyposażenia dzieci, a czasami dla uniknięcia zajęcia komorniczego czy uszczuplenia majątku spadkobiercy. Darowizna rodzi także skutki w zakresie podatkowym. Kto musi się rozliczyć i do jakiej kwoty, a także jakie skutki ma darowizna w przypadku prawa spadkowego, czy w przypadku próby ukrycia majątku? Przeanalizujmy różne warianty.
Co to jest darowizna?
Niewielu zdaje sobie sprawę z tego, że drogi rower, czy motor albo samochód otrzymany w prezencie od rodziców jest także darowizną. Mimo że czasami prezenty są znikomej wartości – to też są to darowizny i jako takie powinny być zliczane wartościowo do momentu osiągnięcia kwoty wolnej od podatku, o czym w dalszej części artykułu.
Darowizna to umowa uregulowana w art. 888–902 Kodeksu cywilnego, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego ze swojego majątku. W myśl tych przepisów darowizna typu: samochód, wyposażenie mieszkania, pieniądze w gotówce – teoretycznie powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, lecz w praktyce dochodzi do skutku w każdej formie, jeżeli doszło do spełnienia przyrzeczonego świadczenia.
Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość (mieszkanie, dom, grunty) – umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego – w tym przypadku to notariusz obliczy i odprowadzi podatek do urzędu skarbowego (US). Jeżeli nieruchomość przekazują sobie osoby z grupy zerowej (np. rodzice dzieciom) – są zwolnieni z podatku od darowizny.
Odwołanie darowizny – przypadki
Odwołanie darowizny po jej dokonaniu może nastąpić praktycznie w dwóch przypadkach.
Pierwszy to niedostatek darczyńcy. Nie jest to typowe odwołanie darowizny – jeżeli darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany powinien dostarczyć darczyńcy środków, których brak mu do utrzymania. Nie musi tego jednak robić, jeżeli zwróci darczyńcy to, co otrzymał.