System szacowania strat przy pomocy aplikacji suszowej "Zgłoś szkodę rolniczą" obowiązuje już od 3 lat. Od początku rolnicy zgłaszali i nadal zgłaszają wiele uwag do tego systemu, bowiem w wielu przypadkach algortym rządzący aplikacją "nie widzi suszy" w uprawach, mimo, że fizycznie ona wystąpiła. Aplikacja miała odciążyć zasoby ludzkie angażowane do szacowania strat (gminne komisje klęskowe) i usprawnić system szacowania strat i generowania dokumentów potrzebnych rolnikowi do uzyskania pomoc suszowej (kalkulatory strat i protokoły szacowania strat).
Wiele problemów z szacowaniem strat suszowych
Miesiąc temu Krajowa Rada Izb Rolniczych skierowała do MRiRW pismo, w którym zwróciła uwagę urzędnikom na największe mankamenty aplikacji suszowej i obecnego systemu szacowania strat w uprawach. Według KRIR są one takie jak poniżej.
Kłopot z pozyskaniem protokołu suszowego z aplikacji
- Po zalogowaniu się do aplikacji Zgłoś szkodę rolniczą -Rolnik, który w kampanii 2023 zgłosił szkodę suszową w wyznaczonym terminie – w chwili obecnej nie ma możliwości pobrania dokumentu końcowego, czyli Protokołu lub Kalkulacji oszacowania szkód, ponieważ przy jego zgłoszeniu jest komunikat – W EDYCJI. Jest to błąd w działaniu aplikacji, niezależny od beneficjenta informuje KRIR.
Krótki czas na dostarczenie dokumentów (załączników) do ARiMR
Zdaniem Izb rolnicy, którzy nie mogą pobrać z aplikacji ww. dokumentów – wymaganych jako obowiązkowy załącznik do wniosku o pomoc finansową obawiają się, ze ich wnioski zostaną nie nierozpatrzone lub odrzucone z powodu przekroczenia czasu na ich dostarczenie do Biura Powiatowego ARiMR.
- Niedostarczenie w terminie protokołu/kalkulacji nie wynika ze złej woli rolnika, czy zniszczenia dokumentu, ale z błędów w działaniu aplikacji, czyli przyczyn niezależnych od beneficjenta - argumentuje KRIR w piśmie do MRiRW.
Inny dokument potwierdzający susze też powinien być uznany
Rolnicy proponują też MRiRW, aby został dopuszczony jako potwierdzenie wystąpienia suszy w gospodarstwie rolnym – raport strat – sporządzony przez Komisję gminną powołaną przez Wojewodę w kampanii 2023 i dopuszczą również do szacowania suszy w gospodarstwie u rolnika.
- Dopuszczenie byłoby czasowe do momentu usunięcia błędu w aplikacji - sugerują Izby Rolnicze.
Sumowanie procentów strat
W pismie do MRiRW rolnicy zwrócili się o podjęcie działań, aby w przyszłości możliwe było sumowanie procentów strat w produkcji roślinnej z dwóch protokołów – suszowego i protokołu oszacowania szkody spowodowanych przez inne zjawiska atmosferyczne.
- Otwarty ww. nabór wniosków o pomoc finansową pokazał jednoznacznie, iż gospodarstwa w ostatnim czasie (roku 2023) nie tylko borykają się z suszą, ale również doświadczają np. gradobicia, deszczu nawalnego czy przymrozków wiosennych. Szkody mogą być zgłoszone przez rolnika, szacowane i potwierdzone w Protokole szacowania szkód w gospodarstwie.Niestety przy naborze wniosku o pomoc finansową dla producenta rolnego, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w niekorzystnych zjawisk atmosferycznych – nie dopuszcza się sumowania strat z protokołu „suszowego i protokołu dot. innych zjawisk. Rolnik może wnioskować o wsparcie w oparciu tylko o jeden protokół - zauważa KRIR.
Dlatego prezes KRIR zawnioskował o zmianę w przepisach prawnych i dopuszczenie sumowania procentów strat, ponieważ szkoda dotyczy tego samego gospodarstwa i jego produkcji roślinnej. W jego ocenie takie rozwiązanie wydaje się spójnym i logicznym procesem, które obrazuje wielkość szkód w uprawach rolnych spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne w gospodarstwie rolnym.
MRiRW odpowiada na uwagi do szacowania strat suszowych
W odpowiedzi na pismo KRIR resort rolnictwa poinformował, że prawidłowość działania aplikacji „Zgłoś szkodę rolniczą” potwierdzają wyniki wstępnego szacunku produkcji głównych upraw rolnych i ogrodniczych w 2023 r. opracowanego przez Główny Urząd Statystyczny (np. średni plon pszenicy w 2022 r. 5,5 t/ha, w 2023 r. 5,4 t/ha, średni plon kukurydzy w 2022 r. 7 t/ha, w 2023 r. 7,3 t/ha).
- Algorytm ustalania wysokości szkód za pośrednictwem aplikacji publicznej został opracowany zgodnie z przepisami § 13zzd ust.13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Należy również zauważyć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami pomoc przyznawana jest w przypadku wystąpienia szkód powstałych w wyniku suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich - informuje MRiRW.
System nie liczy wszystkich strat w plonie
Jak zauważa resort rolnictwa, szkody spowodowane przez suszę zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2019 r. poz. 477) oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnychi gleb.
- A zatem w aplikacji wykazane są wyłącznie szkody powstałe w wyniku tak zdefiniowanej suszy, aplikacja nie uwzględnia szkód powstałych w wyniku innych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych czy błędów w agrotechnice - zaznacza ministerstwo rolnictwa.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało również KRIR, że jeśli po zalogowaniu się do aplikacji widnieje status „wniosek w edycji”, wówczas nie ma możliwości wygenerowania i pobrania protokołu lub kalkulacji z uwagi na to, że zgodnie z wyjaśnieniami administratora aplikacji wniosek takiego producenta rolnego nie został skutecznie podpisany Profilem Zaufanym.
oprac. bcz na podst. KRIR
