W Niemczech od 2027 roku zaczną obowiązywać nowe przepisy związane z opłatą za emisję CO₂. W związku z tym rodzą się poważne obawy co do drastycznego wzrostu kosztów dla rolnictwa i gospodarstw domowych. Nowelizacja ustawy o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na pewno wywrze ogromny wpływ na niemiecką gospodarkę, a także na życie przeciętnego obywatela.
Ile euro opłaty za emisję CO2?
Zgodnie z ustawą od 2027 roku opłata za emisję CO₂ będzie oparta na europejskim systemie handlu uprawnieniami do emisji (ETS-2). Celem tego projektu jest wsparcie Zielonego Ładu, poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu do 1990 roku oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Konsekwencją włączenia do nowego systemu kolejnych sektorów przemysłu będą zmiany stawek od 1 stycznia 2027 roku. Redakcja topagrar.com podaje, że przy obecnie obowiązującej w Niemczech cenie za CO₂ wynoszącej 55 euro/t, od 2027 roku kwota może wynieść co najmniej 100 euro/t, a nawet 300 euro/t. Dla niemieckiego sektora rolnego to może być większy cios niż ten zadany w przypadku wycofywania dopłat do oleju napędowego.
– Przy stawce za emisję CO₂ wynoszącej 200 euro/t, ceny mogą wzrosnąć o około 38 centów za litr benzyny i podobnie w przypadku oleju napędowego. Dla przeciętnego gospodarstwa rolnego, którego roczne zużycie wynosi około 110 l oleju napędowego/ha, oznaczałoby to bezpośrednio około 42 euro/ha dodatkowych kosztów. Oczekuje się, że roczne obciążenie sektora rolnictwa i leśnictwa, przy zużyciu 2 mld litrów oleju napędowego, wyniesie około 760 mln euro. Dla porównania, refundację do oleju napędowego w rolnictwie oszacowano na 450 mln euro rocznie. Jego usunięcie wywołało największe od dziesięcioleci protesty rolników w latach 2023/24 – informuje topagrar.com.
ETS2 to zmiany dla każdego
Nowe przepis wpłyną także na życie rolników jako konsumentów: cena CO₂ na poziomie 200 euro/t zwiększyłaby koszty ogrzewania gazem ziemnym o około 20% do 30%. Dla przeciętnego gospodarstwa domowego o zużyciu ok. 20 000 kWh gazu ziemnego może oznaczać dodatkowe koszty w wysokości od 200 do 300 euro rocznie. Gospodarstwa domowe korzystające z oleju opałowego lub ogrzewania sieciowego mogą doświadczyć podobnych lub nieco wyższych wzrostów. Jedynie pompy ciepła i systemy grzewcze wykorzystujące pellet drzewny są ekonomicznie bezpieczniejsze, ponieważ wytwarzają niższą emisję CO₂.
Przeczytaj także: Zmiany w interwencji rolnictwo ekologiczne od 2025 roku – nie wszyscy będą zadowoleni!
To nie koniec czarnego scenariusza. W opublikowanym na topagrar.com artykule czytamy, że prawdopodobnie w Niemczech podrożeje znacznie więcej usług czy produktów ze względu na wyższe koszty początkowe. Taka sytuacja przełoży się także na koszty logistyki. Instytut Gospodarki Światowej w Kilonii (Kiel Institute) zakłada zatem, że tzw. potencjalny wzrost niemieckiej gospodarki w 2027 roku wyniesie prawdopodobnie zaledwie 0,7% (długoterminowa średnia wynosi 1,3%). – W przewidywalnej przyszłości inflacja prawdopodobnie wzrośnie ze względu na podniesienie opłaty od emisji CO₂ w 2027 roku – z drugiej strony siła nabywcza niemieckich gospodarstw domowych spadnie, co z kolei prawdopodobnie będzie miało negatywny wpływ na konsumpcję – czytamy na topagrar.com.
ETS2 a sytuacja w Polsce
W Polsce także czeka nas zielona transformacja. W raporcie "Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków" czytamy, że największy wzrost cen Polacy odczują po samym uruchomieniu ETS2 w 2027 roku i w 2030 roku, kiedy nastąpi połączenie ETS1 i ETS2. – Dla przeciętnej polskiej rodziny (statystycznie średniej na bazie danych GUS) skumulowany dodatkowy koszt ETS2 w przypadku ogrzewania gazem wyniesie w latach 2027–2030: 6 338 zł, a w latach 2027–2035: 24 018 zł. W przypadku wykorzystania węgla będzie to odpowiednio 10 311 zł i 39 074 zł. Aby pokryć dodatkowe koszty związane z ETS2 przeciętna polska rodzina w 2027 roku w przypadku ogrzewania gazem będzie musiała wydać równowartość 45% (w 2030 r. – 82%) miesięcznego minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku ogrzewania węglem 73% (w 2030 r. – 134%) – raportują eksperci. Na stronie ets2koszty.pl został udostępniony kalkulator, dzięki któremu można samodzielnie obliczyć koszty związane z nowym systemem.
Przeczytaj także: Rolnictwo 4.0 – kiedy kolejny nabór?
ETS2 i zagrożenia
Na tych zmianach najbardziej ucierpią właściciele budynków o wysokiej emisyjności, ponieważ opłatami za emisje ze spalania paliw zostaną objęte gospodarstwa domowe. Nie trzeba nikomu przypominać, że Polska jest krajem o wysokim zapotrzebowaniu na ogrzewanie ze względu na długi okres jesienno-zimowy. Najwyższe koszty poniosą zapewne mieszkańcy starych i nieocieplonych budynków. Ale to nie wszystko. Wysoki wzrost stawek paliw będzie skutkował podnoszeniem cen innych towarów i usług. Koszty związane z ETS2 będą zawarte w wyższej cenie paliw kopalnych – chodzi o węgiel, gaz, olej opałowy oraz paliwa silnikowe. W związku z tym wzrośnie koszt zakupu paliw i wysokość podatku VAT naliczanego od tej opłaty. Komisja Europejska przewiduje, że w 2028 roku nastąpi wzrost cen powyżej zakładanej granicy 45 euro za tonę do 50 euro. Natomiast po połączeniu systemów ETS2 i ETS1 dojdzie do większej podwyżki (w systemie ETS1 średnia cena w 2023 roku wynosiła 83,85 euro).
ETS2 – jak mogą wzrosnąć koszty?
Według wspomnianego raportu Wandy Buk i Marcina Izdebskiego, system ETS2 da w efekcie wyższe ceny energii i paliw w Polsce: cena gazu, która w 2023 roku wynosiła średnio 200,17 zł/MWh, wzrośnie do 445,38 zł/MWh w 2055 roku. Natomiast stawka za tonę węgla, która teraz waha się w przedziale 1200-1500 zł, wzrośnie do 5298 zł w 2055 roku. Dodatkowy roczny koszt netto ogrzewania budynku, o przeciętnym zużyciu węgla do celów grzewczych, o powierzchni 100 m2 wyniesie 1905 zł w 2030 roku i 18012 w 2055 roku. W przypadku ogrzewania gazem ziemnym, koszty te wyniosą 551 zł i 5211 zł.
Źródło: topagrar.com, raport: Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków
fot. envato elements
