Jaka jest skala problemu z azbestem w Polsce?
Azbest jest substancją, której udowodniono działanie rakotwórcze, a także powodowanie pylicy azbestowej. Zakaz stosowania azbestu w Polsce prowadzono dopiero w 1998 roku, a termin na usunięcie wyznaczono na 2032 rok. Rada Ministrów przyjęła wtedy w 2002 roku „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”.
Zobacz także: Dopłaty i ekoschematy 2024: o ile mniej pieniędzy niż w 2023 roku dostaną rolnicy?
W Unii Europejskiej zakaz ten wprowadzono od stycznia 2005 roku. Czy azbest zniknął z mapy Polski? Można to łatwo sprawdzić na portalu GeoAzbest. Dodatkowo można tutaj dokładnie wyszukać lokalizację nieruchomości, które posiadają pokrycia dachowe wykonane z azbestu.
Jak podaje NIK, po 12 latach od wprowadzenia programu usunięto niecałe 17% z 8,5 mln ton wyrobów azbestowych, a do unieszkodliwienia pozostało kolejne 7 mln ton.
Aby usunąć azbest potrzeba ponad 100 lat
Tempo usuwania wynosi wiec niecałe 0,12 mln ton rocznie, nie ma co liczyć, że uda się w Polsce do 2023 roku usunąć cały nagromadzony azbest. Aby to osiągnąć potrzeba około 50 lat.
- W skontrolowanych województwach usunięcie pozostałego azbestu wymaga od 30 do 102 lat. W skrajnym przypadku, w jednej gminie (Frombork), czas niezbędny do usunięcia azbestu oszacowano na 149 lat – podaje NIK.
Tysiące rolników czeka na decyzję
Jak podało Ministerstwo Rolnictwa i Rozowju Wsi, na dzień 8 stycznia 2024 roku złożono 23,5 tys. wniosków na kwotę ponad 293 milionów złotych. Wynika z tego, że budżet został przekroczony o 40 mln zł. Mimo przeproczenia budżetu rolnicy nie musieli obawiać się wprowadzenia przez ARiMR współczynnika korygującego, a wynikało to z zastosowanego przez nich regulaminu.
MRiRW nie traktuje rolników poważnie
Na początku miesiąca 1 października br. KRIR wystąpił do MRiRW, aby proces procedowania wniosków w naborze na wymianę dachów wykonanych z azbestu został przyspieszony. To nie wszystko, Krajowa rada Izb Rolniczych zwróciła się także, aby ministerstwo w przyszłości skoncentrowało się na przemyśleniu dalszych działań w czasie ogłaszania programów pomocowych i traktowali poważnie rolników.
Rolnicy bez wsparcia – czkają na decyzje
Przypomnijmy, że nabór odbył się w terminie od 15.12.2023 roku do 12.01.2024 roku i rolnicy mimo, że mamy już październik nie otrzymali jeszcze decyzji o przyznaniu środków finansowych, ani nawet informacji o ewentualnych brakach do uzupełnienia w złożonych wnioskach.
Czego dotyczyło dofinansowanie?
Dofinansowanie dotyczyło pomocy dla rolników, która miała być wsparciem w pozbyciu się z dachów szkodliwego azbestu. O dofinansowanie mógł starać się każdy, kto posiada ubezpieczenie społecznie rolników oraz ma nadany numer ewidencji producentów rolnych. Innym warunkiem było także posiadanie tytułu własności lub współwłasności do budynku, z którego planowane było usuniecie azbestu. Dodatkowo w naborze mogli zabrać także udział inni beneficjenci dopłat bezpośrednich.
Ile wynosiło dofinansowanie?
Dofinansowanie w tym programie miało wynosić 40 złotych do każdego m2. Powierzchnia maksymalna do której można było otrzymać wsparcie wynosiła 500 m2. Rolnik mógł więc uzyskać nie więcej niż 20 tysięcy złotych, a na etapie składania wniosków można się było starać o przyznanie zaliczki, która wynosiła 50%.
Bernat Patrycja
Na podst: WIR/NIK/GEOAZBEST
Fot: geoazbest/ canva
