Od 17 czerwca 2017 r. obowiązują przepisy związane z usuwaniem drzew i krzewów, wprowadzone ustawą z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody. Problematykę ścinki drzew reguluje kompleksowo ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. (DzU z 2018 r., poz. 1614, t.j.) w artykułach 83–90.
Najważniejsze zmiany, które wówczas weszły w życie, dotyczą szczególnie właścicieli prywatnych posesji (w tym rolników), którzy wycinają drzewa w celach niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej pod warunkiem, że w niektórych przypadkach zgłoszą wycinkę do urzędu gminy i organ ten nie wniesie sprzeciwu. Przypomnijmy, że ustawodawca w art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 r. (DzU z 2017 r., poz. 2168) działalność rolniczą wyłączył z działalności gospodarczej. Oznacza to, że rolnik de facto nie jest przedsiębiorcą, ale osobą fizyczną, również przy ścince drzew.
Obowiązek zgłoszenia
W obecnym stanie prawnym osoba fizyczna (rolnik), która planuje usunięcie drzew i krzewów, rosnących na nieruchomości (siedlisku, polu, łące), stanowiącej jego własność na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w pewnych przypadkach musi dokonać formalnego zgłoszenia do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Zgłoszenie to musi zawierać dane wnioskodawcy, oznaczenie nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte, rysunek lub mapkę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości. Zwykle stosowne formularze powinny być dostępne w urzędach gmin lub na ich stronach internetowych. Jeśli zgłoszenie nie będzie zawierało wszystkich jego elementów, urząd wyda postanowienie, w którym nałoży obowiązek jego uzupełnienia w ciągu 7 dni. Po prawidłowym zgłoszeniu organ ma 21 dni na dokonanie oględzin na miejscu. W trakcie oględzin, które powinny zakończyć się spisaniem protokołu, urząd dokonuje następujących ustaleń formalnych:
- nazwa gatunku drzewa;
- obwód pnia na wysokości 5 cm.
W przypadku, gdy drzewo na tej wysokości ma kilka rozgałęzień – mierzony jest obwód każdego z nich. Natomiast gdy ich brak – obwód pnia poniżej korony.
Zobacz także: Czy sianokiszonkę, można przechowywać tak samo, jak kiszonkę wg programu azotanowego?
Jeżeli obwód drzewa lub krzewu będzie mniejszy niż 50 cm to nie potrzeba zezwolenia. Warto podkreślić, że niektóre gatunki drzew można usunąć bez zezwolenia nawet gdy na wysokości 5 cm od ziemi mają większy obwód pnia, np. do 80 cm w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego, do 65 cm dla kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego.
Jeżeli po pomiarach okaże się, że pozwolenie jest potrzebne, wtedy musimy jeszcze zmierzyć obwód pnia na wysokości 130 cm, co wpisujemy we wniosku o zezwolenie na usunięcie drzewa.
Konieczne terminy
Ścinać drzewo można dopiero, gdy organ nie wniósł sprzeciwu. Może to uczynić po dokonaniu oględzin w terminie 14 dni. Jeśli urząd nie wniesie sprzeciwu, wnioskodawca uprawniony jest do usunięcia drzewa. Za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji (tutaj: sprzeciwu) na poczcie. Oznacza to, że nie należy rozpoczynać wycinki niezwłocznie po upływie terminu na wniesienie sprzeciwu. Najlepiej ustalić w urzędzie, czy sprzeciw został wysłany lub odczekać kilka dni. Należy koniecznie pamiętać, że w przypadku nieusunięcia drzew przed upływem 6 miesięcy od oględzin, ścięcie drzewa może nastąpić dopiero po przejściu następnej procedury poprzedzonej ponownym zgłoszeniem. W praktyce oznacza to, że drzewo możemy ściąć w ciągu maksymalnie 6 miesięcy od oględzin. Urząd gminy może wnieść sprzeciw wobec ścinki, jeżeli wnioskowane
drzewo znajduje się:
- na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
- na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń, lub chronionyminnymi zapisami miejscowego planu;
- na terenach objętych formami ochrony przyrody;
- w przypadku, gdy wycinka byłaby niezgodna z kryteriami uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody – przez ministra środowiska.
Jeśli lokalny urząd odmówi zgody na usunięcie drzewa, można jeszcze trzeba złożyć wniosek o pozwolenie. Wzory wniosków znajdują się m.in. na stronach internetowych urzędów miast lub gmin.
Wniosek online
Trzeba w nim podać podać następujące informacje:
- dane wnioskodawcy,
- adres nieruchomości,
- dane ewidencyjne nieruchomości,
- nazwa gatunku drzewa lub krzewu,
- obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm: w przypadku gdy na tej wysokości drzewo posiada kilka pni lub obwód każdego z tych pni, gdy nie posiada na tej wysokości pnia – obwód mierzony bezpośrednio poniżej korony,
- wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew,
- przyczynę zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu,
- termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu,
- wskazanie, czy zamierzone usunięcie drzewa lub krzewu wynika z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zgłoszenie oraz wniosek o wycięcie drzewa lub krzewu można złożyć:
- osobiście,
- wysłać pocztą,
- złożyć przez ePUAP.
Kary finansowe
Ustawa o ochronie przyrody nakłada kary za:
- usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia;
- usunięcie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości;
- zniszczenia drzewa lub krzewu;
- uszkodzenia drzewa spowodowane wykonywaniem prac przy koronie drzewa;
- usunięcie drzewa pomimo wniesienia sprzeciwu organu, bez wymaganego zezwolenia;
- usunięcia drzewa bez dokonania zgłoszenia lub przed upływem terminu na zgłoszenie przez organ sprzeciwu.
Za ww. zabronione czynności urząd gminy nałoży administracyjną karę finansową. Wynosi ona wysokość dwukrotnej
opłaty za usunięcie drzewa lub krzewów (opłata dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą), a jej kwota uzależniona jest od gatunku drzewa oraz obwodu pnia.
Do kiedy można wycinać drzewa?
Wycinka drzew w Polsce objęta jest przepisami ustawy o ochronie środowiska, z której wynika, że zabronione jest wycinanie drzew w sezonie lęgowym ptaków tj. od 1 marca do 15 października. Pamiętajmy, że wysokie drzewa często są siedliskiem ptaków, nietoperzy czy owadów. Ich ochrona wiąze się między innymi zakazy niszczenia ich siedlisk i ostoi, które są miejscami rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania.
