Chodzi o Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/2115 i (UE) 2021/2116 w odniesieniu do norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, schematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt, zmian w planach strategicznych WPR, przeglądu planów strategicznych WPR oraz zwolnień z kontroli i kar. Zostało ono opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE w piątek 24 maja br.
Zmiany w Zielonym Ładzie - rolnicy zadowoleni?
Przypomnijmy, że nowe regulacje upraszczają te elementy Zielonego Ładu, które wpływały na produkcyjne decyzje rolników i lub wymuszały ograniczenia w produkcji rolnej. Po fali rolniczych protestów, które wybuchły w styczniu br. w Brukseli rozpoczął się proces konsultacji, a następnie implementacji propozycji rolników (nie wszystkich - dodajmy) do unijnych przepisów. Propozycje KE w tym zakresie zatwierdziły kolejno: Parlament Europejski i Rada Europejska. Jutro zmiany te mają wejść w życie.
Rolnicy nie są jednak zadowoleni z zaproponowanych zmian, o czym świadczy choćby zaplanowany na wtorek 4 czerwca br. wielki protest w Brukseli, na który mają przyjechać producenci rolni z całej UE.
Zmiany w dopłatach i normach GAEC
1. Zniesienie ugorowania 4% gruntów ornych – tzw. norma GAEC 8 (Good Agricultural Environmental Conditions)
Zgodnie z przyjętym Rozporządzeniem, od 2024 r. nie będzie obowiązku ugorowania 4 proc. gruntów ornych, o ile państwo członkowskie jeszcze w tym roku ustanowi taki ekoschemat, za który rolnicy otrzymywać będą dodatkową płatność.
W Polsce ustawa zmieniająca ustawę o planie strategicznym, w której m.in. wprowadza się nowy ekoschemat "Grunty wyłączone z produkcji", została przyjęta przez Sejm RP 23 maja br.
2. Możliwość wyboru między dywersyfikacją a zmianowaniem – tzw. norma GAEC 7
Kolejna zmiana dotyczy dywersyfikacji i zmianowania upraw. Od 2024 r. rolnicy mają wybór – mogą stosować dywersyfikację upraw (tj. różne uprawy), albo zmianowanie (tj. określone następstwo upraw roślin).
W przypadku wyboru dywersyfikacji upraw dla gospodarstw o powierzchni:
- od 10 do 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać dwie uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%;
- powyżej 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać trzy uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%, a dwie uprawy główne nie więcej niż 95%.
Jak informuje MRiRW, nowe rozporządzenie w sprawie norm zostanie przekazane do konsultacji w najbliższym czasie.
3. Uproszczenia w normie dot. obowiązku utrzymania okrywy glebowej (tj. okrywa roślinna, ściernisko, resztki pożniwne, mulcz) - tzw. norma GAEC 6.
Następna zmiana dotyczy stosowania okrywy glebowej. Państwo członkowskie będzie miało swobodę decydowania o tym w jakim okresie roku ustanowić obowiązek utrzymania okrywy glebowej. Ułatwi to rolnikom wykonywanie określonych zabiegów agrotechnicznych w dogodnym czasie.
W tym zakresie także nowe rozporządzenie w sprawie norm zostanie przekazane do konsultacji w najbliższym czasie.
4. Gospodarstwa do 10 ha UR nie będą podlegały sankcjom związanym z realizacją norm środowiskowych (tzw. warunkowości)
5. Nowy ekoschemat "Grunty wyłączone z produkcji"
Ugorowanie 4 proc. gruntów ornych miało być obowiązkowe dla większości gospodarstw. W wyniku rolniczych protestów zamieniono ten obowiązek na dobrowolny ekoschemat. Rolnicy realizujący ten ekoschemat będą otrzymywali płatność za wyłączenie z produkcji gruntów ornych do powierzchni nie większej niż 4% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie. Szacowana stawka płatności wynosi ok. 126,52 EUR/ha, tj. ok. 563 zł/ha.
Jak informuje MRiRW, wdrożenie nowego ekoschematu umożliwi rolnikom dobrowolne wyłączenie z produkcji części gruntów ornych, za co będą otrzymywali płatności. Na gruntach wyłączonych z produkcji będzie obowiązywał zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym zakaz wypasu i koszenia) oraz zakaz stosowania środków ochrony roślin.
Osobny wniosek na ugorowanie
Jak informowaliśmy już wcześniej, w przyjętej ustawie o zmianie ustawy o planie strategicznym wprowadzono przepisy, które umożliwiają złożenie wniosku o przyznanie płatności w ramach nowego ekoschematu lub wprowadzenie zmian we wcześniej złożonych wnioskach, w terminie do 31 sierpnia br.
Rolnicy, którzy chcą otrzymać płatność w ramach tego ekoschematu w 2024 r. muszą najpierw złożyć standardowy wniosek w podstawowym terminie (na obecnie obowiązujących zasadach).
oprac. bcz na podst. MRiRW
