Okazuje się, że na koniec grudnia ub.r. w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) znajdowało się dokładnie 1 mln 330 tys. ha.
– Największą powierzchnią gruntów dysponowały oddziały terenowe we: Wrocławiu – 183 tys. ha, Poznaniu – 167 tys. ha i Szczecinie – 163 tys. ha. Najmniej gruntów miały natomiast oddziały KOWR w Krakowie i Kielcach – 11 tys. ha i 9 tys. ha – poinformował 12 lutego, podczas konferencji prasowej Tomasz Ciodyk, zastępca dyrektora generalnego KOWR.
Zamiast wydać na ziemię, lepiej kupić maszyny
Podstawowymi formami zagospodarowania państowej ziemi są dzierżawa i sprzedaż. – Zwłaszcza dzierżawa cieszy się dużym zainteresowaniem rolników, gdyż stanowi dogodny sposób użytkowania gruntów i usytuowanych na nich budynków – tłumaczył Ciodyk.
Co ważne, dzierżawa gruntów nie wymaga angażowania dużych środków finansowych, jak przy nabywaniu nieruchomości. – Zaoszczędzone pieniądze można przeznaczyć na inwestycje w rolnictwie – wyjaśnił Henryk Smolarz, dyrektor generalny KOWR.
Według stanu na 31 grudnia 2024 r. w dzierżawie pozostawało 1 mln 50 tys. ha na podstawie 70,3 tys. umów.
Dzierżaw przybywa błyskawicznie
Przedstawiciele Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa zwracali uwagę, że ubiegły rok upłynął pod znakiem intensywnych działań związanych z przejmowaniem i restrukturyzacją gruntów wracających z umów dzierżawy, tzw. trzydziestek.
Między innymi dzięki tym ruchom oddziały terenowe KOWR wydzierżawiły w 2024 r. 43 tys. ha, czyli o 65 proc. więcej niż w 2023 r. – Aby uzyskać taki wynik, przeprowadzono 5,4 tys. przetargów na dzierżawę – mówił Tomasz Ciodyk.
W ramach wyłączeń 30 proc. z umów dzierżawy w latach 2024-2033 zakończy się 155 umów obejmujących prawie 81,5 tys. ha.
W 2024 r. przedłużono 6,2 tys. umów dzierżawy na powierzchnię 113,7 tys. ha. Liczba przedłużonych umów dzierżawy była większa o 1,6 tys. szt., tj. o 33 proc. więcej w porównaniu do 2023 r.
Czynsz od lat idzie w górę
Od wejścia Polski do UE, tj. od 2004 r. do końca 2024 r. czynsz dzierżawny dla nowo zawartych umów dzierżawy sukcesywnie rósł. Jedynie w latach 2017-2020 średnie czynsze ogółem były niższe, gdyż na jego wysokość wpływ miały przetargi ofert pisemnych – podaje KOWR.
W przetargach tych czynsz jest stały, ustalany na podstawie rozporządzenia ministra rolnictwa. Od 2021 r. wysokość czynszów dzierżawnych oscyluje nieco powyżej 12 decyton pszenicy za hektar.
Sprzedaż tylko w wyjątkowych sytuacjach
Ważną formą trwałego zagospodarowania Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa jest sprzedaż, która od wejścia w życie (30 kwietnia 2016 r.) ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości ZWRSP znacząco zmalała. W ubiegłym roku KOWR sprzedał 4,3 tys. ha.
Wśród innych niż sprzedaż trwałych rozdysponowań nieruchomości Zasobu dominują nieodpłatne przekazania uprawnionym podmiotom. W 2024 r. KOWR nieodpłatnie przekazał 3,3 tys. ha gruntów ZWRSP.
Ważnym beneficjentem nieodpłatnych przekazań są jednostki samorządu terytorialnego (głównie gminy). W ub.r. otrzymały 500 ha na realizację zadań własnych.
Na uzyskanych przez nie gruntach powstają szkoły, boiska sportowe, place zabaw, tereny rekreacyjne, jak również obiekty użyteczności publicznej: hydrofornie, studnie głębinowe, przepompownie, oczyszczalnie ścieków, drogi dojazdowe czy nekropolie.
Cena za 1 ha często szokuje
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa posiada również nieruchomości nierolne, które wykorzystywane są głównie na cele inwestycyjne. Wiadomo, że podczas przetargów grunty te osiagają niebotyczne ceny.
Dlaczego? Ich atutami są przede wszystkim znakomita komunikacja i duża powierzchnia, na której mogą powstać inwestycje typu „greenfield”, parki technologiczne i przemysłowe, centra biznesowe, handlowe, logistyczne, składy magazynowe czy nowoczesne budownictwo mieszkaniowe.
W okresie I–III kwartał 2024 r. sprzedano nieco ponad 340 ha nieruchomości nierolnych za łączną kwotę ponad 250 mln zł. Średnia cena sprzedaży wyniosła prawie 710 tys. zł za 1 ha.
Krzysztof Zacharuk
